Η Ελλάδα έχει πολύ καλή παράδοση στη γελοιογραφία. Αρχετυπική – με τη σάτιρα στην αρχαιότητα ή τα λαϊκά σκώμματα στο Βυζάντιο – μια φλέβα που διέτρεξε όλες τις εποχές και εμφανίστηκε αμέσως με τη δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους, πηγαία. Λόγιο και λαϊκό χιούμορ να φάνε και οι κότες, να γελάει και το παρδαλό κατσίκι.
Η γελοιογραφία στη χώρα μας, μετά τη Μεταπολίτευση, γνώρισε λαμπρές στιγμές, αλλά το ίδιο λαμπρές στιγμές είχε ζήσει και πριν. Μεγάλοι γελοιογράφοι, και τότε και τώρα, μπήκαν στο στόχαστρο των πολιτικών, αλλά ποτέ των πολιτών. Για παράδειγμα
ουδέποτε η Αριστερά στοχοποίησε τον Φωκίωνα Δημητριάδη λόγου χάριν ή τον Βασίλη Χριστοδούλου διότι δεν άρεσαν στους αριστερούς τα σκίτσα τους, ούτε απ’ την άλλη πλευρά στοχοποιήθηκε επί παραδείγματι ο Μποστ από τους δεξιούς πολίτες επειδή έκανε τη Δεξιά με τα κρεμμυδάκια.
Πολλοί πολιτικοί, τότε και τώρα, κολακεύονταν με τα σκίτσα που τους αφορούσαν ή, αντιθέτως, έκαναν μηνύσεις, ουδέποτε όμως κάποιο κόμμα έκανε κάτι τέτοιο και ποτέ μα ποτέ οι πολίτες.
***
Δυστυχώς, ανάμεσα στα πολλά παρακμιακά που εκόμισε ο ΣΥΡΙΖΑ, καθιέρωσε και τη δυσανεξία απέναντι στη γελοιογραφία – όχι μόνον τη δική του δυσανεξία, αλλά και των οπαδών του.
Δειλά-δειλά στην αρχή, δυσωδώς στη συνέχεια, ο ΣΥΡΙΖΑ άρχισε να προγράφει γελοιογράφους και να παρακινεί τους οπαδούς του σε ανθρωποφαγία. Όχι σε κριτική, όχι σε απαρέσκεια, αλλά σε λιντσάρισμα! Ένας βόρβορος, ένας οχετός, μια ορδή τρολ έβαλε μπροστά τους γελοιογράφους και ζητούσε –ζητάει– τις κεφαλές τους επί πίνακι, ζητά να καούν στην πυρά και να βγάζουν τον σκασμό.
Ποιος Βολτέρος; Ποια ελεύθερη διακίνηση των ιδεών; Ποια παράδοση στη σχέση της Αριστεράς με το χιούμορ, ακόμα και με τον αυτοσαρκασμό; Τίποτα! Εις θάνατον, όχι μόνον με δολοφονίες χαρακτήρων, αλλά και με πιέσεις για απολύσεις, για εργασιακή συντριβή, για εξαφάνιση.
Όλο το λουμπεναριό που ανέβασε ο ΣΥΡΙΖΑ στον αφρό εκλαμβάνει τη σάτιρα ως εχθρό κι όχι ως εκπαίδευση όλων μας, τη θέλει να είναι προπαγάνδα, και κατά το δυνατόν χαζή, ώστε να την καταλαβαίνουν αυτοί που γρυλίζουν αντί να μιλούν, αυτοί που αφιονίζονται αντί να διαβάζουν.
***
Όμως δεν είναι μόνον αυτό. Ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνον παρότρυνε αυτή τη φασιστική ορδή που εύκολα θα έκαιγε βιβλία (και τους συγγραφείς τους μέσα), αλλά επιπλέον έμαθε τα τρολ να απαιτούν και να φχαριστιούνται με γελοιογραφίες φτιαγμένες για τρολ!
Στα σόσιαλ όπου ευδοκιμούν και διακινούνται τέτοιες γελοιογραφίες, φτιαγμένες για τρολ, επικροτούνται ή μάλλον αποθεώνονται από τα τρολ, με αποτέλεσμα να έχει ήδη δημιουργηθεί ένα ύφος της ελεεινής μορφής
με το οποίο συναγελάζεται άνετα η άλλη πλευρά του βάλτου, τα τρολ της δεξιάς και της άκρας δεξιάς. Η κάθε ομάδα θέλει να κάψει τον δικό της στόχο, και η κάθε πλευρά επικαλείται τα αίσχη της άλλης για να νομιμοποιήσει τα δικά της.
Δεν ξέρω πώς θα απαλλαγεί και αν θα απαλλαγεί η γελοιογραφία από αυτήν τη βρομερή κατάσταση, η οποία πριν από τον ΣΥΡΙΖΑ απλώς δεν υπήρχε,
άλλωστε η παρακμή αυτών των καιρών ριζώνει, έχει ριζώσει ήδη, κι έχει μολέψει την τέχνη, την πολιτική, τις σχέσεις μεταξύ τους – και μόνο στο πλαίσιο μια νέας κατάστασης, νέων αναζητήσεων, αυτή η παθολογία θα υποχωρήσει, καθότι η σύγκρουση μαζί της στο τρέχον πλαίσιο περισσότερο στην αναπαραγωγή της οδηγεί, παρά στην υποχώρησή της.
………
Βεβαίως, για την ώρα, οι διασπασθέντες ΣΥΡΙΖαίοι αλληλοβρίζονται περισσότερο μεταξύ τους και βρίζουν λιγότερο όλους τους άλλους, ανάμεσά τους και τους γελοιογράφους – καλόν, όσο κρατήσει, ώσπου να μας ξαναβρίσουν, εμάς, εσάς, τους πάντες. Οι κακομοίρηδες.
ΣΤΑΘΗΣ Σ.
21•XII•2023
