Υπάρχουν πολλοί τρόποι να κατηγοριοποιήσεις τους νέους. Εργαζόμενοι, άνεργοι, ενεργοί, αδιάφοροι κ.ο.κ. Μία από τις πιο πολυσυζητημένες κατηγορίες των νέων, όμως, οι φοιτητές, δέχονται τα τελευταία χρόνια μια ποιοτική αλλαγή: «φτωχαίνουν».
Η κατηγορία των φοιτητών είχε παλιότερα πολύ στάνταρ χαρακτηριστικά. Αραλίκι, υψηλές αναζητήσεις, διάφορες πολιτιστικές δραστηριότητες και δυο εβδομάδες πριν από την εξεταστική πολύ διάβασμα. Σήμερα όλα αυτά πάνε αντίστροφα για ένα μεγάλο κομμάτι του φοιτητόκοσμου. Πολύ διάβασμα, αδιάφορες πολιτιστικές δραστηριότητες και, γενικά, περισσότερο άγχος. Η εντύπωση ή, σε κάποιες περιπτώσεις η συνειδητοποίηση, ότι από τους εκατό, που θα τελειώσουμε οι τρεις-τέσσερις θα πιάσουν δουλειά έρχεται πλέον πολύ νωρίς και στριμώχνει πολύ τα πράγματα. Πολύ παλιότερα, οι φοιτητές ήξεραν ότι, άμα ήθελαν και είχαν όρεξη να δουλέψουν στο αντικείμενό τους, θα έβρισκαν δουλειά. Λιγότερο παλιότερα, οι φοιτητές ήξεραν ότι άμα είχαν βύσμα ή όρεξη να δουλέψουν στο αντικείμενό τους, θα έβρισκαν δουλειά. Σήμερα δεν υπάρχει δουλειά ούτε με βίσμα ούτε με όρεξη. Ο καθένας θέλει να είναι ανταγωνιστικός απέναντι στον άλλον, επειδή νιώθει πως πλέον δεν υπάρχει άλλη λύση. Και μερικές φορές ο μπαγιάτικος δυτικοευρωπαϊκός άνεμος, που φυσάει από τους περισσότερους καθηγητές, κατά τους οποίους πρέπει να είμαστε περισσότερο γιάπηδες και τεχνοκράτες, κάνει πιο έντονο το αίσθημα της απομόνωσης από το σύνολο.
Αυτή η κατάσταση συμπαρασύρει κι άλλες πλευρές της φοιτητικής ζωής. Οι φοιτητές γίνονται λιγότερο «κουλτουριάρηδες». Δεν υπάρχει διάθεση για «ψάξιμο», κι αυτό όχι επειδή ο κόσμος γίνεται αυτόματα πιο χαζός, αλλά επειδή «είναι τα πράγματα τόσο χάλια έξω, που ας περάσουμε καλά, τώρα που μπορούμε, γιατί μετά…». Προτιμάς να βγεις να πιεις ένα-δύο ποτά για να χαλαρώσεις και τέλος, παρά να πας να παρακολουθήσεις το ένα ή το άλλο πολιτικό/πολιτιστικό γεγονός. Υπάρχει πολύ μικρότερη ποικιλία διασκέδασης και
άποψης, κι αυτό όχι κατ’ ανάγκη επειδή «πήζεις», αλλά επειδή δεν σου φαίνεται χρήσιμο να επιλέξεις το «ψαγμένο» από το κανονικό ή μη διαφορετικό.
Τέλος, ανάμεσα στους φοιτητές, αρχίζει να μεγαλώνει και η τάση της «λιποταξίας». Δηλαδή, υπάρχει αρκετός κόσμος πλέον που σκέφτεται σοβαρά το «να σηκωθώ και να φύγω και να μην ξαναγυρίσω ποτέ εδώ πίσω!». Άλλοι για σπουδές, άλλοι για δουλειά κι άλλοι για πάντα. Υπάρχει μια πολύ έντονη προσδοκία ότι έξω τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα, έτσι όπως θα θέλαμε πάντα να είναι. Εκεί δεν υπάρχει ρεμούλα, ρουσφέτι, ρουφιανιά. Εκεί δουλεύεις καλά, πληρώνεσαι καλά και ζεις ακόμα καλύτερα. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι, όταν λέει ο ένας ότι θα φύγει έξω, ο άλλος τον κοιτάζει λες και κέρδισε λίγο-πολύ το λαχείο. Ακόμη και αν είναι χειρότερα είσαι έτοιμος να το αποδεχτείς για ένα διάστημα, γιατί πιστεύεις ότι εκεί τουλάχιστον αξίζει, επειδή «το σύστημα δουλεύει καλά».
Σίγουρα αυτά είναι μόνο κάποια από τα πολλά στοιχεία που θα μπορούσε να παρατηρήσει κάποιος. Οι αλλαγές αυτές είναι σημαντικές όχι μόνο για τους φοιτητές αλλά και για τη νεολαία γενικότερα, αφού οι φοιτητές επηρεάζουν και είναι ένα μεγάλο κομμάτι της. Διστακτικοί μεν και αλλοτριωμένοι, αλλά με διάθεση να κρεμάσουμε κουδούνια στην ουρά του γάτου.
Λάμπρος Φρατζεσκάκης
