ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: στον Κώστα Στοφόρο
Κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες μια νέα συλλογή με ιστορίες του γνωστού ποιητή Φαίδωνα Θεοφίλου με τον προκλητικό τίτλο Η Νεκροφάνεια του πέους, από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια. Ο Φαίδων Θεοφίλου, με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του, μίλησε στον Δρόμο όχι μόνο για το έργο του, αλλά και για τη στάση -σιωπή- των διανοουμένων στη σημερινή δύσκολη εποχή της κρίσης…
Η Νεκροφάνεια του πέους. Μάλλον ασυνήθιστος τίτλος και αρκετά προκλητικός. Πώς προέκυψε; Έχει και κάποιο συμβολικό νόημα, πέρα από το να είναι ο τίτλος μιας από τις ιστορίες σας;
Ο τίτλος προέκυψε φυσικά και αυτονόητα, μέσα από τη θεματική μιας τρυφερής και βαθιά ανθρώπινης ιστορίας. Πιστεύω πως ο αναγνώστης, όταν διαβάσει το κείμενο, θα έχει απόλυτα πεισθεί πως δεν μπορούσε να έχει οποιονδήποτε άλλο τίτλο. Αυτός ο τίτλος κάλυψε και ολόκληρο το βιβλίο, γιατί, εκτός από ασυνήθιστος, έχει και μια ξεχωριστή δυναμική και αυτό μου άρεσε. Όσο για την προκλητικότητα που αναφέρετε, θα έλεγα πως άκρως προκλητικά είναι αυτά που συμβαίνουν στην πολιτική, στην κοινωνία, στα ΜΜΕ, καθώς και η απάθεια με την οποία αντιμετωπίζονται όλα τα παραπάνω – και όχι, ασφαλώς, ένας τίτλος λογοτεχνικού βιβλίου. Το συμβολικό νόημα, για το οποίο με ρωτάτε, προκύπτει μέσα από το θέμα του διηγήματος.
Τι θα διαβάσει κανείς ανοίγοντας το βιβλίο σας; Τι περιμένει τον αναγνώστη;
Το βιβλίο περιέχει: μία Νουβέλα, (Θάλαμος 810), μια τρυφερή ιστορία, (Η νεκροφάνεια του πέους), μία μικρή ιστορία σαν μεγάλη, (Επαμεινώνδας Καλλικράτους) και ένα αφήγημα της ανάσας, (Το χρωματιστό κορίτσι). Οι θεματικές εξελίσσονται σε διαφορετικές κατευθύνσεις, αλλά όλες κινούνται στο χώρο των ανθρώπινων σχέσεων, των θέσεων και ιδεών που προκύπτουν μέσα από συμπεριφορές στη ζωή. Όλα αυτά με το χιούμορ να κυκλοφορεί στις αρτηρίες του κειμένου, με απίστευτες ανατροπές και ένα ιδιόρρυθμο μείγμα αποδοχής και αισιοδοξίας, με το οποίο αντιμετωπίζεται ο ανθρώπινος πόνος. Πέρα, όμως, από τη θεματική του βιβλίου, όπου τον πρώτο λόγο έχει ο αναγνώστης, θα ήθελα να επισημάνω ότι υπάρχει επιπρόσθετο ενδιαφέρον, όταν ένας ποιητής «κάνει» πεζογραφία. Που σημαίνει: Στοχευμένος λόγος, σύντομος και περιεκτικός, καινούργια θέαση για πράγματα που μας είναι οικεία και οι λέξεις που, συχνά, μοιάζουν με φρεσκοπλυμένα βότσαλα.
Υπάρχει κάποιο νήμα που να συνδέει μεταξύ τους τις ιστορίες του βιβλίου; Θέλετε να πείτε κάτι σε άντρες και γυναίκες;
Ναι, υπάρχει ένα νήμα που συνδέει μεταξύ τους τις ιστορίες του βιβλίου: Κι αυτό το νήμα είναι τα ανθρώπινα αισθήματα που μας αποκαλύπτουν το νόημα της ζωής και μας δίνουν τη δυνατότητα για το ωραίο, όσο και δύσκολο ταξίδι της. Στις γυναίκες και στους άντρες, θα ήθελα να θυμίσω, ότι το πιο μεγαλειώδες στον ψυχισμό και στο σώμα των δύο φύλλων είναι η διαφορετικότητά τους. Δυο διαφορετικότητες που, όταν ενώνονται, συνιστούν το ΟΛΟΝ. Έτσι ώστε να χαίρεται και να δικαιώνεται ο μικρός (μεγάλος) Θεός: Ο Έρωτας. Δηλαδή η ίδια η ζωή και οι άνθρωποι.
Είστε πολύ δραστήριος και στο Διαδίκτυο, με ένα πολύ ενδιαφέρον μπλογκ και τη δική σας ιστοσελίδα. Τι προσφέρει και τι αφαιρεί η νέα τεχνολογία από την ποίηση και την πεζογραφία;
Η χρήση της τεχνολογίας και του Διαδικτύου νομίζω ότι βοηθάει πάρα πολύ και την ποίηση και την πεζογραφία, αφού υποκαθιστά τις ελλείψεις των ΜΜΕ που αγνοούν, παντελώς, την ποίηση και προβάλλουν ακροθιγώς την πεζογραφία. Έτσι, παρατηρούμε συχνά στο Διαδίκτυο να προβάλλεται σημαντικό έργο ποιητών που γνωρίζαμε μόνο το όνομά τους ή που δεν τους γνωρίζαμε, αλλά έχουν σημαντικά πράγματα να πουν. Υπάρχουν, άλλωστε, και ιστολόγια αμιγώς ποιητικά και άλλα που ασχολούνται με το βιβλίο και την κριτική με σημαντική επισκεψιμότητα.
Το Διαδίκτυο, λοιπόν, προσφέρει τη δυνατότητα να ανακαλύψουμε το σημαντικό που δεν γνωρίζαμε που, συχνότατα, είναι σπουδαιότερο από αυτό που γνωρίζουμε. Η άποψή μου, λοιπόν, είναι ότι οι «νέες» τεχνολογίες μόνο προσφέρουν στην ποίηση και την πεζογραφία, ανοίγοντας κι άλλους δρόμους επικοινωνίας των αναγνωστών με αυτές.
Έχετε πει, σε παλιότερη συνέντευξη, πως «απάθεια και αμηχανία επικρατούν παντού. Η ιδεολογική, κοινωνικοοικονομική ή πολιτική ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ που θα φέρει το καινούργιο απουσιάζει…». Ποιο θα μπορούσε να είναι αυτό το «καινούργιο»;
Η συνειδητοποίηση ότι μπορούμε «να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα», μόνο αν εργαστούμε ΜΑΖΙ. Μια νέα πολιτική παιδεία για τους πολιτικούς και τους πολίτες.
Λέτε, ακόμη, πως «ο συγγραφέας παρεμβαίνει με το έργο του, στο μέτρο που διαβάζεται κι ενεργοποιεί τη σκέψη τού αναγνώστη, με την προϋπόθεση ότι το έργο του δεν αποτελείται μόνο από ιστορίες που διαβάζονται ευχάριστα, αλλά ότι έχει να προτείνει και κάτι στον αναγνώστη. Αλλά και ως δρων πολίτης μπορεί ο συγγραφέας να είναι ιδιαίτερα χρήσιμος, εφόσον έχει ανεξάρτητη φωνή· διαφορετικά, αν επιδιώκει θέσεις και χρήμα (έχουμε τέτοιους) δεν θα διαφέρει από τους τσαρλατάνους της εξουσίας…». Πώς κρίνετε τη στάση των διανοούμενων, στη σημερινή δύσκολη εποχή της κρίσης;
Εκτός από κάποιες ελάχιστες φωνές, η στάση των διανοούμενων, είναι στάση ασήμαντων, αφού αντί να αρθρώσουν ένα πειστικό και ειλικρινή λόγο που θα βοηθήσει τη χώρα στην αυτογνωσία της και θα προτείνει στόχους, έχουν περιπέσει σε αφωνία, ακολουθώντας τους κανόνες της μη δυσαρέστησης και των ισορροπιών…
Θα πρέπει να πω ότι η λέξη «διανοούμενος» μου είναι απεχθής, επειδή στη χώρα μας, ιδιότητες σαν κι αυτή, ενώ θα έπρεπε να παράγουν σκέψη και να προκαλούν το σεβασμό, γίνονται διαβατήριο για την επίτευξη προσωπικών επιδιώξεων. Προτιμώ τη λέξη «σκεπτόμενος» και ακόμα καλύτερα: πολίτης με συνείδηση του ρόλου του.
