Ερανιστής: Γιώργος Τοζίδης
(www.gtozidis.wordpress.com)
Με τον παραπάνω τίτλο η περιβόητη δεξαμενή σκέψης Stratfor δημοσίευσε άρθρο για τις προοπτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο σημερινό εράνισμα παρουσιάζονται τα βασικότερα σημεία αυτού του πολύ ενδιαφέροντος άρθρου.
Σύμφωνα με τον συντάκτη, το σχέδιο της ευρωπαϊκής ενοποίησης δεν είχε καμία πιθανότητα επιτυχίας. Στηριζόμενος στην ιστορία, αναφέρει ότι εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια, η Ευρώπη σπαράσσεται από πολέμους και διαιρέσεις με βάση τις διαφορές στη θρησκεία, τη γλώσσα και τον πολιτισμό. Αυτές οι αντιπαραθέσεις δεν σβήνουν από την ιστορική μνήμη των λαών της Ευρώπης καθώς μεταδίδονται από γενιά σε γενιά μέσω των συστημάτων εκπαίδευσης.
Οι σημερινές διαιρέσεις, ακόμη και όταν φορούν οικονομικό προσωπείο, προέρχονται από αυτές τις παλιές διαιρέσεις. Η οικονομική κρίση των χωρών του νότου ανέδειξε την απέχθεια των πολιτών των χωρών του βορρά απέναντι στους τεμπέληδες πολίτες του νότου. Η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. επανήλθε στην επικαιρότητα μετά το 2004, όταν με τη διεύρυνση της Ένωσης ένα κύμα προσφύγων από την Ανατολική Ευρώπη κατέκλυσε τη χώρα. Η σημερινή προσφυγική κρίση «απελευθέρωσε» τα εθνικιστικά αντανακλαστικά των πολιτών της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης, με τα πολιτικά κόμματα που εκφράζουν αυτές τις απόψεις να μεγαλώνουν δραματικά τη δύναμή τους.
Ο συντάκτης του άρθρου εκτιμά ότι η Ε.Ε. με τη σημερινή μορφή δεν έχει μέλλον. Στη θέση της προβλέπει ότι θα αναδυθούν νέες ενώσεις κρατών με περισσότερα κοινά χαρακτηριστικά. Γερμανία, Γαλλία, Βέλγιο, Ολλανδία και Λουξεμβούργο θα συγκροτήσουν τον σκληρό πυρήνα μίας νέας ένωσης κρατών που θα βαθαίνει τις διαδικασίες ενοποίησης και πιθανόν θα διατηρήσει και το ευρώ ως κοινό νόμισμα. Η Γαλλία είναι προσανατολισμένη και προς τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου (κυρίως Ιταλία, Ισπανία) αλλά μάλλον θα προκρίνει τη διατήρηση της ιδιαίτερης σχέσης της με τη Γερμανία. Τα οικονομικά προβλήματα Ιταλίας, Ισπανίας και Πορτογαλίας, σε συνδυασμό με τα «εθνικά» προβλήματα των δύο πρώτων χωρών, λειτουργούν αποτρεπτικά για τη συμμετοχή τους στον σκληρό πυρήνα ενώ ιδιαίτερα για τις χώρες της Ιβηρικής χερσονήσου προβλέπεται η βαθύτερη ενοποίησή τους.
Στον βορρά προβλέπεται η δημιουργία της ένωσης των σκανδιναβικών κρατών που έχουν κοινό ιστορικό παρελθόν, εμπορικούς δεσμούς, συμφωνία ελεύθερης κυκλοφορίας αλλά και διακοινοβουλευτικούς θεσμούς όπως το Nordic Council. Οι πρώην σοσιαλιστικές χώρες θα χωριστούν σε δύο στρατόπεδα με βάση τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους. Τσεχία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Σλοβακία θα δώσουν μεγαλύτερη βαρύτητα στην ανάπτυξη των εμπορικών και πολιτικών δεσμών τους με τις χώρες του σκληρού πυρήνα. Αντίθετα, η Πολωνία και οι Βαλτικές χώρες, θα προκρίνουν την αντίσταση στην αύξηση της γεωπολιτικής ισχύος της Ρωσίας και την ενδυνάμωση των σχέσεών τους με τις Η.Π.Α. χωρίς να εγκαταλείπουν τις εμπορικές σχέσεις με τη Γερμανία.
Παρά το γεγονός ότι δεν γίνεται συγκεκριμένη αναφορά στη χώρα μας, σε ένα χάρτη που συνοδεύει το άρθρο του Stratfor, η Ελλάδα εντάσσεται στην ίδια χρωματική ενότητα με την Π.Γ.Δ.Μ., τη Σερβία, το Μαυροβούνιο, τη Βοσνία και την Αλβανία.
Η πραγματοποίηση των παραπάνω προβλέψεων θα ικανοποιήσουν τις ηγετικές ελίτ του Ηνωμένου Βασιλείου που, άλλωστε, έχουν μακρά παράδοση στην υλοποίηση πολιτικών διαίρεσης των χωρών της Ευρώπης. Σε μία διαιρεμένη ήπειρο το Η.Β. θα μπορέσει να παίξει και πάλι το ρόλο του ισχυρού εξισορροπιστή συμφερόντων ενώ παράλληλα θα επιδιώκει την εκμετάλλευση των εμπορικών ευκαιριών που θα προκύψουν από τη δημιουργία των νέων ενώσεων.
Είτε το άρθρο του Stratfor εκφράζει τους πάγιους πόθους των Η.Π.Α. για μία αποδυνάμωση της Ε.Ε. είτε αποτελεί σενάριο επιστημονικής (;) φαντασίας, το βέβαιο είναι ότι η Ε.Ε. έχει εισέλθει σε μία συνολική κρίση από την οποία πολύ δύσκολα θα βγει αλώβητη.
