Γίνεται ακατανόητος και κουραστικός ο υπουργός Εργασίας όταν μονότονα επαναλαμβάνει ότι η Ελλάδα δεν έχει κατάλογο μνημονιακών υποχρεώσεων στον τομέα της εργασίας και συνεπώς, λέει, μπορεί να νομοθετήσει με βάση τις καλύτερες ευρωπαϊκές και διεθνείς πρακτικές.
Φαίνεται, μάλιστα, ότι ο κ. Κατρούγκαλος προχωρά στην κορύφωση της αυταπάτης (για να είμαι ευγενικός) όταν επικαλείται την πρόταση να δημιουργηθεί ένα συμβούλιο των υπουργών Εργασίας της Eυρωζώνης, αντίστοιχο του Eurogroup. Ή όταν επικαλείται τη δέσμευση του προέδρου της Κομισιόν, να προταθεί νομοθεσία που θα διασφαλίζει κοινά ελάχιστα εργασιακά δικαιώματα στην Ε.Ε.
Το ίδιο το Συμβούλιο των Ευρωπαίων υπουργών Απασχόλησης έρχεται να τον διαψεύσει, πάντως. Κι αυτό γιατί στην τελευταία του συνεδρίαση συζήτησε τις κατευθύνσεις των πολιτικών απασχόλησης στην Ε.Ε. Οι τρεις απαράβατοι κανόνες που έθεσε, ήταν οι επενδύσεις, η δομική μεταρρύθμιση και η οικονομική υπευθυνότητα. Όμως οι αρχές αυτές, μαζί με την ανταγωνιστικότητα (που εδώ υποκρύπτεται πίσω από τις γραμμές) οδηγούν μονόδρομα στην περαιτέρω εργασιακή απορρύθμιση. Οι κατευθύνσεις που θέτουν οι υπουργοί Εργασίας μιλούν από μόνες τους: Α) Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να μειώσουν τα εμπόδια που οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν στην πρόσληψη ατόμων και να προωθήσουν την επιχειρηματικότητα. Να φροντίσουν, επίσης, να μετατοπίσουν τη φορολογική επιβάρυνση από τους εργοδότες. Β) Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να προωθήσουν την παραγωγικότητα και την απασχολησιμότητα ενισχύοντας τις κατάλληλες γνώσεις και δεξιότητες των νέων, όπως και τη μετάβασή τους από το σχολείο στην εργασία. Γ) Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να φροντίσουν για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας. Κι επίσης για την προστασία της απασχόλησης και του (ανύπαρκτου στην Ελλάδα) Eργατικού Δικαίου, αλλά ταυτόχρονα να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον κατάλληλο για την πρόσληψη – δύο στόχοι που έχουν πρακτικά αποδειχτεί τελείως αντιθετικοί μεταξύ τους.
Πίσω από τις προσεκτικά επιλεγμένες λέξεις, κρύβεται πολύ εύκολα το μοντέλο. Μόρφωση αντιστοιχισμένη στις εκάστοτε ανάγκες των επιχειρήσεων, χαμηλότερο κόστος εργασίας για τους εργοδότες, ελαχιστοποίηση του κόστους για προσλήψεις και απολύσεις, διογκούμενη μερική απασχόληση. Σε αυτές τις κατευθυντήριες αρχές, ασφαλώς δεν υπάρχει χώρος για πλήρη και σταθερή εργασία, που αντικαθίσταται πλέον από την… «ό,τι να ’ναι» απασχόληση (που άλλωστε θα δείχνει και χαμηλούς δείκτες ανεργίας).
Στην Ελλάδα, επί μια πενταετία έχει καταρρεύσει η έννοια της εργασίας – εξαιτίας της θηριώδους ανεργίας, αλλά και της ασυδοσίας στην αγορά εργασίας, όπου το εργατικό δίκαιο έχει μετατραπεί σε… εργοδοτικό δίκαιο. Από τις κατευθυντήριες αρχές των Ευρωπαίων υπουργών Εργασίας προκύπτει ότι το μοντέλο που προωθούν είναι ακριβώς η ζούγκλα που έχει εγκαθιδρυθεί στο ελληνικό «eldorado» εργασίας προκειμένου «να έρθουν επενδύσεις και ανάπτυξη». Συνεπώς, είναι άξιο απορίας από πού αντλεί ο υπουργός την πίστη του ότι το νέο ευρωπαϊκό μοντέλο εργασίας θα πλησιάζει περισσότερο προς την πλήρη και κανονική δουλειά κι όχι προς την ελληνική ζούγκλα της μερικής και προσωρινής απασχόλησης, ή τη γερμανική πατέντα των mini jobs ή την ευρωπαϊκή εικόνα των περίπου 20 εκατομμυρίων μακροχρόνια ανέργων.
