Η μεγάλη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές της προηγούμενης Κυριακής «συνέπεσε» με τη δημοσίευση άρθρων και αναλύσεων γνωστών οικονομολόγων. Η νέα πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα συνδέεται άμεσα με την οικονομική στασιμότητα που τείνει να επικρατήσει στην παγκόσμια οικονομία. Στα πλαίσια του σημερινού ερανίσματος παρουσιάζονται συνοπτικά οι απόψεις των J. Stiglitz, G. Friedman και P. Krugman.
1. Στο άρθρο του με τον εύγλωττο τίτλο Οι Πολιτικές της Οικονομικής Ηλιθιότητας που αναρτήθηκε στον ιστότοπο Project Syndicate, ο J. Stiglitz επισημαίνει ότι:
«Η σχεδόν παγκόσμια στασιμότητα που καταγράφηκε το 2014 είναι έργο ανθρώπου. Είναι το αποτέλεσμα κυβερνήσεων και πολιτικών σε αρκετές μεγάλες οικονομίες-κυβερνήσεων και πολιτικών που “εξόρισαν” τη ζήτηση. Εάν δεν υπάρχει ζήτηση, δεν υπάρχουν επενδύσεις και νέες θέσεις εργασίας.
»Πουθενά δεν είναι σαφέστερη η παραπάνω διαπίστωση από την Ευρωζώνη, η οποία έχει υιοθετήσει επίσημα την πολιτική της λιτότητας – περικοπές στις δημόσιες δαπάνες που αυξάνουν τις αδυναμίες των ιδιωτικών δαπανών. Το πρόβλημα είναι ότι τα χαμηλά επιτόκια δεν κινητοποιούν τις επιχειρήσεις να επενδύσουν εάν δεν υπάρχει ζήτηση για τα προϊόντα τους. Ούτε εμπνέουν τους ιδιώτες να δανειστούν για να καταναλώσουν, εάν αγωνιούν για το μέλλον τους. Αυτό που κάνει η νομισματική πολιτική είναι να δημιουργεί φούσκες στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων. Μπορεί ακόμη να αυξήσει την τιμή των κρατικών ομολόγων στην Ευρώπη, προλαβαίνοντας μία κρίση δημόσιου χρέους. Αλλά η πιθανότητα να αποκατασταθεί η παγκόσμια ευημερία χαλαρώνοντας τις νομισματικές πολιτικές είναι μηδενική. Η ζήτηση είναι ό,τι χρειάζεται περισσότερο ο κόσμος. Ο ιδιωτικός τομέας δεν θα την προσφέρει. Αλλά η δημοσιονομική πολιτική μπορεί. Έχουμε άφθονες επιλογές δημοσίων επενδύσεων που θα απέφεραν υψηλές αποδόσεις -πολύ υψηλότερες από το πραγματικό κόστος του κεφαλαίου- και αυτές θα ενίσχυαν τους δημόσιους προϋπολογισμούς των κρατών που θα τις αναλάμβαναν».
2. Ο G. Friedman είναι διευθυντής της δεξαμενής σκέψης Stratfor. Στις 27/1 ανήρτησε άρθρο με τον τίτλο Οι Νέοι Οδηγοί της Ευρωπαϊκής Γεωπολιτικής όπου, μεταξύ άλλων, αναφέρει: «…Οπότε το πρόβλημα δεν είναι το ευρώ. Αντίθετα, το πρώτο πρόβλημα είναι οι επιπτώσεις μιας ελεγχόμενης ή ανεξέλεγκτης αθέτησης πληρωμών στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα και πώς θα τις χειριστεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που δεσμεύεται να μην επιβαρύνει τη Γερμανία με τα χρέη των υπόλοιπων κρατών. Το δεύτερο, και πιο σπουδαίο, πρόβλημα είναι τώρα το μέλλον της ζώνης ελεύθερου εμπορίου. Το να έχεις ανοικτά σύνορα έμοιαζε καλή ιδέα κατά τη διάρκεια των χρόνων ευημερίας, αλλά ο φόβος των Ισλαμιστών τρομοκρατών και ο φόβος των Ιταλών που ανταγωνίζονται Βούλγαρους για θέσεις εργασίας που σπανίζουν, κάνουν ολοένα και λιγότερο πιθανή τη συνέχιση ύπαρξης των ανοικτών συνόρων. Και εάν τα έθνη μπορούν να σηκώσουν τείχη για τους ανθρώπους, τότε γιατί να μην σηκώσουν τείχη για να προστατεύσουν τι δικές τους βιομηχανίες και θέσεις εργασίας;»
3. Ο P. Krugman σε άρθρο του στους N.Y.Times αναφερόμενος στο ελληνικό ζήτημα σημειώνει: «Εάν η Ελλάδα υλοποιούσε ολοκληρωτικά τους προηγούμενους όρους (σημ. για την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων) για τα επόμενα πέντε χρόνια, αυτό θα σήμαινε μεταφορά πόρων αντίστοιχων με το 20% του ετήσιου ΑΕΠ. Για τους δανειστές της είναι ένα ασήμαντο ποσό. Όμως, για τους Έλληνες, είναι κρίσιμο· η διαφορά, για την ελληνική οικονομία και την ευημερία των πολιτών της, είναι τεράστια μεταξύ ενός πρωτογενούς πλεονάσματος 4,5% του ΑΕΠ και, ας πούμε, 1,5% του ΑΕΠ.
»…Αυτή τη στιγμή η Γερμανία συμπεριφέρεται ως εάν να επρόκειτο να ακολουθήσει τη στρατηγική του M. Corleone. Αλλά πιστεύουμε, πραγματικά, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρόκειται ή μπορεί να διαπραγματευθεί με την ουρά στα σκέλια αμέσως μετά την τεράστια εκλογική νίκη του; Θέλετε να στοιχηματίσετε σε αυτό;
»Oι διαμορφωτές της ευρωπαϊκής πολιτικής δεν είναι ηλίθιοι. Αλλά, πράγματι, λένε ηλίθια πράγματα, συζητώντας, ακόμη, για επεκτατική λιτότητα, προσεγγίζοντας, ακόμη, το χρέος αποκλειστικά ως ζήτημα ηθικής. Μπορούν και θέλουν να είναι ρεαλιστές, αποδεχόμενοι ότι δεν μπορείς να βγάλεις αίμα από μία πέτρα -σε οποιοδήποτε ποσοστό ούτε σε ποσοστό 4,5% του ΑΕΠ- ώστε να αποτρέψουν την πορεία προς την καταστροφή;».
Ερανιστής: Γιώργος Τοζίδης
