Της Νάντιας Βαλαβάνη. Την περασμένη Παρασκευή παρουσιάστηκε στο Μικρό Θέατρο της Επιδαύρου ως συμβολή του Κέντρου Κλασικού Δράματος του Παντείου στο διεθνές πρόγραμμα World Crisis Theatre, η παράσταση Cyclops Survival.
Μια μπρεχτικού τύπου διασκευή του σατυρικού δράματος του Ευριπίδη Κύκλωψ με θέμα την ανθρωποφαγία-κυριολεκτική, προπαντός όμως κοινωνική και πολιτική, όπως τη ζούμε ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια.
Στο θεατρικό ο Κύκλωπας διευκολύνεται στο έργο της ανθρωποφαγίας όχι μόνο από τον «υπασπιστή» του, που την «οργανώνει», αλλά και από μελλοντικά του θύματα, ναυαγούς στο νησί. Το «φάγωμα» συντρόφων τους που αντιστάθηκαν, έχει «διαπαιδαγωγήσει» τους τελευταίους στην αντίληψη ότι όποιος υπακούει τυφλά τον Κύκλωπα, «φαγώνεται» τελευταίος! Κάπως έτσι «ξεχνούν» ότι προορίζονται για «φάγωμα»: Ελπίζουν ότι τελικά ο Κύκλωπας, αναγνωρίζοντας την υπακοή τους, θα τους χαρίσει τη ζωή.
Υποκαταστήστε όπου «Κύκλωπας», «Υπασπιστής» και «Ναυαγοί», τις έννοιες «τρόικα», «κυβέρνηση» και «λαός» (ή, ακριβέστερα, μεγάλο τμήμα του). Κι ας εξετάσουμε τα σχέδια της τρόικας για το Δημόσιο, που η κυβέρνηση υλοποιεί ιδιαίτερα εντατικά τους τελευταίους μήνες: Από τη σκοπιά της φράσης φίλης πριν από λίγες μέρες στο Ηράκλειο «ας τους διώξουν όλους, ας μείνουν λίγοι, φτάνει αυτοί οι λίγοι να δουλεύουν και το Δημόσιο να λειτουργεί»…
Οι 760.000 (κι όχι εκατομμύρια) δημόσιοι υπάλληλοι της απογραφής 2011, περίπου στο 11%, δηλ. στο μ.ο. των κρατών-μελών της Ε.Ε., αυτή την άνοιξη ήταν ήδη, χάρη στον «πανικό» των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, τουλάχιστον 100.000 λιγότεροι. Άρα, η μνημονιακή «υποχρέωση» του Μεσοπρόθεσμου για 150.000 λιγότερους δημόσιους υπάλληλους μέχρι το 2016, «τρέχει» ήδη με ρυθμό 180.000-200.000. Οι τρίμηνες αξιολογήσεις, ωστόσο, διαθέτουν το θείο χάρισμα της «άμωμης» σύλληψης νέων μνημονιακών «υποχρεώσεων»: Η Κομισιόν στην Έκθεση Ιουλίου 2013 αναθέτει στην κυβέρνηση να προετοιμαστεί για τρία εναλλακτικά σενάρια συνολικού μεγέθους του Δημοσίου: 450.000, 400.000 και 360.000. Η Έκθεση απαντά, έτσι, στο ερώτημα που μάταια θέταμε στην κυβέρνηση κατά τη συζήτηση του πολυνομοσχεδίου, που εφάρμοζε την τεχνογνωσία από τον «ξαφνικό θάνατο» της ΕΡΤ, επίσης, στους εκπαιδευτικούς της δευτεροβάθμιας Τ.Ε. εκπαίδευσης, στους σχολικούς φύλακες και στους δημοτικούς αστυνομικούς (και προφανώς θα έπρεπε να είχαμε θέσει κατευθείαν στον Κύκλ…, συγνώμη, στην τρόικα): Σε τι μέγεθος Δημοσίου τελικά αποσκοπείτε;
Η αλήθεια είναι ότι ένα τέτοιο Δημόσιο -στο οποίο, ουσιαστικά, είχαν ήδη έμμεσα δεσμευτεί, αποδεχόμενοι μείωση των δημοσίων δαπανών στο ένα τρίτο…-, ανεξάρτητα από τρόπο λειτουργίας, δεν θα μπορούσε ποτέ να καλύψει τις κοινωνικές κ.ά. ανάγκες λαών της Ευρώπης: Ο σχεδιασμός είναι για Δημόσιο τριτοκοσμικής χώρας. Απ’ αυτές όπου μικρή μερίδα ανθρώπων απολαμβάνει καλά ιδιωτικά σχολεία και νοσοκομεία, αλλά και διέξοδο σε πανεπιστήμια και νοσοκομεία του εξωτερικού. Ενώ η μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού επιβιώνει(;) με λίγα δολάρια τη μέρα, «εκτός» θεσμικά οργανωμένης ζωής, έξω απ’ τη σφαίρα της δημόσιας Παιδείας και Υγείας, σε απαράδεκτες σε σχέση με τον πλούτο και τις δυνατότητες του 21ου αιώνα συνθήκες κουλτούρας και υλικού πολιτισμού – κι όποιος αντέξει… Α ναι, και πεθαίνοντας νωρίς: O μέσος όρος ζωής είναι ελάχιστες δεκαετίες, όσο και στην Ευρώπη κατά τον Μεσαίωνα…
To Δημόσιο χρειάζεται ριζικό αναπροσανατολισμό και αναδιοργάνωση προς όφελος των λαϊκών αναγκών και μιας ανάπτυξης φιλικής στο περιβάλλον και τον εργαζόμενο άνθρωπο. Αυτό, όμως, αποκλείεται να γίνει με μνημονιακές πολιτικές και τις κυβερνήσεις που τις εξυπηρετούν. Στο έργο ο Οδυσσέας καταφέρνει να «θυμίσει» στους ναυαγούς τον τελικό προορισμό τους (το στομάχι του Κύκλωπα) και να τους πείσει ότι μπορούν να τον αλλάξουν δρώντας μόνο όλοι μαζί, προκειμένου να τυφλώσουν το μοναδικό του μάτι. Στη ζωή τα πράγματα δεν είναι πολύ αλλιώτικα.
* Η Νάντια Βαλαβάνη είναι βουλευτής Β’ Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ
