Αγχίαλος, Ρόδος, Κέρκυρα, Αττική, Λαμία. Όλη η χώρα υπό την απειλή της πυρκαγιάς. «Αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής», λένε οι κυβερνώντες, και ξεμπερδεύουν με τις δικές τους ευθύνες. Άλλωστε «καίγεται όλη η Μεσόγειος» επαναλαμβάνουν, για να μας πείσουν πως πρέπει να αποδεχτούμε τη μοίρα μας. «Κάναμε ό,τι μπορούσαμε», «έχουμε αρκετά πυροσβεστικά αεροσκάφη» ισχυρίστηκε ο πρωθυπουργός από το βήμα της Βουλής. Και στο κάτω-κάτω «εμείς δεν έχουμε τόσους νεκρούς όσους στο Μάτι», συμπληρώνουν τα κυβερνητικά παπαγαλάκια.
Η Ελλάδα εκπέμπει εικόνα διάλυσης και εγκατάλειψης. Δεν μιλάμε για μια δυσπρόσιτη περιοχή, ή μια δασική πυρκαγιά με απεριόριστη καύσιμη ύλη. Η ανικανότητα του κρατικού μηχανισμού να προλάβει ή να ελέγξει στα πρώτα στάδια τις πυρκαγιές σε Ρόδο, Κέρκυρα, Βόλο, δείχνει μια οργανωμένη απαξίωση, μια αδυναμία του κράτους να διασφαλίσει στοιχειώδεις όρους ασφάλειας. Ειδικά η περίπτωση της Ν. Αγχιάλου, με τη φωτιά να περνά ανενόχλητη σε μια από τις κεντρικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις της 111 ΠΜ, καταστρέφοντας αποθήκες πυρομαχικών και καυσίμων, καθιστώντας ανενεργή, για άγνωστο χρονικό διάστημα, μία από τις σημαντικές μονάδες του πιο μάχιμου τμήματος των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, όπως είναι αυτή των F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας, αποτελεί ένα σημαντικό πλήγμα στην ίδια την αξιοπιστία της χώρας, και των βασικών πυλώνων που τη συγκροτούν.
Οι καταστροφικές πυρκαγιές έρχονται να αναδείξουν τα βαθύτερα αδιέξοδα της χώρας, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου (για όποιον δεν έχει κλειστά τα αυτιά) για την ίδια τη βιωσιμότητα της κοινωνίας και της κρατικής μας υπόστασης. Μένουμε όρθιοι χάρη στην προσφορά και την δράση των καθημερινών ανθρώπων, που κρατάνε ζωντανές (έστω και στα κόκκινα) βασικές λειτουργίες του κράτους, ενώ οι κυβερνώντες και οι ελίτ κάνουν μπίζνες στις πλάτες της χώρας, έχοντας ως μόνη στρατηγική την εντολή «εκκενώστε!».
«Εκκενώστε!»
Η κυβέρνηση μετέτρεψε το 112, από χρήσιμο εργαλείο άμεσης ενημέρωσης και διάσωσης ζωών σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, σε άλλοθι της καθολικής απραξίας, της απουσίας σχεδιασμού, της οργανωμένης απαξίωσης υποδομών και υπηρεσιών πολιτικής προστασίας. Η εντολή «εκκενώστε» δεν είναι δείγμα ενός σύγχρονου και αποτελεσματικού κράτους, όπως ισχυρίζονται. Είναι απόδειξη ότι σε κάθε έκτακτη ανάγκη, προβλέψιμη ή απρόβλεπτη, μικρή ή μεγαλύτερη, δεν λειτουργεί κανένα άλλο προηγούμενο μέτρο ανάσχεσης. Το βλέπουμε αυτό σήμερα, που το 112 δεν αρκεί για να προστατέψει τις αποθήκες πυρομαχικών, ή τις εγκαταστάσεις της βιομηχανικής περιοχής στα περίχωρα του Βόλου.
Η πυροπροστασία είναι πρώτα απ’ όλα πρόληψη. Όμως η πρόληψη απαιτεί πόρους και μέσα, απαιτεί οργάνωση των τοπικών κοινωνιών και προσωπικό στις αντίστοιχες υπηρεσίες, απαιτεί μια κουλτούρα πολύ μακριά από το επιτελικό κράτος και τις επικοινωνιακές προτεραιότητες της «έξυπνης, ψηφιακής και πράσινης μετάβασης». Είναι πολλά αυτά που δεν έγιναν, όχι μόνο το προηγούμενο διάστημα αλλά και τις τελευταίες μέρες. Καίγεται όλη η χώρα, και δεν έχει κηρυχθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης, δεν έχουν γίνει μαζικές επιτάξεις μέσων για να πέσουν στη μάχη της κατάσβεσης των πυρκαγιών. Σαν να επικρατεί ένας σχεδιασμός αναμονής, μέχρι η φωτιά να τελειώσει το έργο της και να σβήσει στη θάλασσα, ή όταν πλησιάσει οικιστικές περιοχές.
Ανεύθυνοι και «ακαταδίωκτοι»
Μοιάζει το πολιτικό προσωπικό, τα κόμματα και οι διαχειριστές, να έχουν άλλα, σοβαρότερα πράγματα να ασχοληθούν. Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ προετοιμάζονται για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ αναζητά τον νέο του αρχηγό. Στα επιτελεία των κομμάτων αυτές είναι οι συζητήσεις. Για τις φωτιές αναζητείται απλά επικοινωνιακή διαχείριση. Και αυτή by the book. Λίγο πένθος, λίγο αξύριστο λουκ των κυβερνώντων, στα ψιλά οι 5 μέχρι τώρα νεκροί, βομβαρδισμός πλάνων στα ΜΜΕ αλλά και απουσία ενημέρωσης για τα σημαντικά, σιωπητήριο σε όσους (επιτελείς, ειδικούς) έχουν να ασκήσουν κριτική ουσιαστική για τις ευθύνες του κράτους, ατομική ευθύνη και 112, και πάμε παρακάτω. Μόνο τους άγχος, να μην εκφραστεί η οργή της κοινωνίας, να εκφυλιστεί σε απογοήτευση και ανημπόρια. Είναι προκλητικό το γεγονός πως δεν έχουμε ούτε μία παραίτηση, σαν να έχουν το ακαταδίωκτο (τυπικά ή άτυπα) όσοι από πολιτικές ή διοικητικές θέσεις διαχειρίζονται με τόσο καταστροφικό τρόπο τις τύχες του τόπου.
Άλλωστε ακόμη και μέσα στην καταστροφή υπάρχουν δυνατότητες για μπίζνες. Τα αρπακτικά ήδη βλέπουν την επόμενη μέρα. Πώς θα μπουν ιδιώτες στη δασοπροστασία και δασοπυρόσβεση, ποιος θα πάρει την προμήθεια για τα νέα πυροσβεστικά αεροσκάφη, τι θα γίνει με τις μελέτες αποκατάστασης των καμένων περιοχών, πώς θα αλλάξουν οι χρήσεις γης ώστε να γίνουν «επενδύσεις», πράσινες (αιολικά) και συμβατικές, πάνω στα αποκαΐδια.
Η χώρα μπορεί και αλλιώς
Μας λένε ότι η χώρα κινείται στην τροχιά της πράσινης μετάβασης. Στο τέλος μπορεί να μην έχει μείνει πράσινο ούτε για δείγμα, από τις φωτιές και τις «πράσινες μπίζνες», αλλά αυτό λίγο τους απασχολεί. Η χώρα ως χώρος υπηρέτησης αλλότριων συμφερόντων. Μεγάλη βάση και ορμητήριο των ΗΠΑ, διαμετακομιστικό κέντρο (ενεργειακό και εμπορικό) προς τα Βαλκάνια και αλλού, μπαταρία της Ευρώπης με φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες, αλλά και τόπος μαζικού τουρισμού, με τους ντόπιους γκαρσόνια και μεσίτες του τόπου τους. Αυτό το μοντέλο οδηγεί κάθε μέρα και σε μεγαλύτερα αδιέξοδα.
Αναρωτιόμαστε: αν κάποιος εχθρός της πατρίδας μας είχε ως σχέδιο μια υβριδική επίθεση, τι παραπάνω θα είχε πετύχει, από όσα τις τελευταίες μέρες βλέπουμε να συμβαίνουν σε όλη τη ελληνική επικράτεια; Η πολιτική των ελίτ είναι απειλή για τον τόπο και την κοινωνία. Μπροστά σε αυτή τη συνειδητοποίηση, ας μην επικρατήσει το μούδιασμα και η μοιρολατρία. Aς αναζητηθούν δρόμοι αντίστασης και οικοδόμησης εναλλακτικών, ικανών να αντιστρέψουν την προδιαγεγραμμένη πορεία διάλυσης. Η άρνηση των κατοίκων των πυρόπληκτων περιοχών να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, η αλληλεγγύη, η μαζική συμμετοχή νέων ως επί το πλείστον εθελοντών στο πλευρό των δυνάμεων της πυροσβεστικής, αποτελούν δείγματα μιας άλλης συνείδησης που κυοφορείται μέσα στην ελληνική κοινωνία, και στις δύσκολες στιγμές καρπίζει, κρατώντας όρθια τη χώρα.
