του Δημήτρη Κοδέλα
Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ αναδεικνύει κυρίως μια εξόχως σκανδαλώδη πολιτική εγκατάλειψης του αγροτικού τομέα και έναν χορό όρνεων στο «πτώμα» της αγροτικής παραγωγής και της υπαίθρου.
Ακολουθεί απαρίθμηση κάποιων όχι πολύ γνωστών πλευρών αυτού του συνωστισμού συμφερόντων με στόχο τις ενισχύσεις και την ίδια τη δομή του αγροτικού χώρου:
1. Το πλέον σκανδαλώδες είναι η απαξίωση της γεωργίας και κτηνοτροφίας, η ανυπαρξία πολιτικών στήριξης της πραγματικής παραγωγής και της υπαίθρου, η εγκατάλειψη, η γήρανση του αγροτικού πληθυσμού, οι αθρόες εισαγωγές, τα υψηλά κόστη καλλιέργειας, τα καρτέλ, η συγκέντρωση γης. Ο παραλογισμός της μάχης των βοσκοτόπων (χάριν των ενισχύσεων) ενώ μειώνονται οι βοσκοί, τα ζώα και παραμένει τεράστιο το έλλειμμα ζωοτροφών και κτηνοτροφικών προϊόντων είναι χαρακτηριστικός.
2. Στη βάση των παραπάνω, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έχει μετατραπεί σχεδόν αποκλειστικά σε διαχειριστή, κακό διαχειριστή, των όποιων κοινοτικών ενισχύσεων. Δεν χαράσσει πολιτικές αντιστροφής της παραγωγικής συρρίκνωσης, υποχρηματοδοτεί και απαξιώνει τις δομές του, δίνει χώρο σε κάθε λογής ιδιωτικά συμφέροντα να λυμαίνονται τον αγροτικό χώρο. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ, που διαχειρίζεται άμεσες κοινοτικές ενισχύσεις περίπου 3 δισ. / έτος (χωρίς να περιλαμβάνεται το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης), έγινε εδώ και πολλά χρόνια στόχος συστημάτων που επεδίωκαν τον παρασιτισμό επί του οργανισμού.
3. Τα συστήματα αυτά αποτελούνται από:
– Πολιτικούς που γνώριζαν, συγκάλυπταν, παρείχαν ασυλία στους εμπλεκόμενους και επωφελούνταν ποικιλοτρόπως.
– Ιδιωτικές εταιρίες που εδώ και πολλά χρόνια εναγκαλίζονται τον ΟΠΕΚΕΠΕ και λυμαίνονται τα πληροφοριακά συστήματα του Οργανισμού, έχοντας ακριβή και προνομιακή γνώση των προσωπικών δεδομένων των Ελλήνων αγροτών, του συνόλου των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και της κατανομής τους.
– Κυρίως διευθυντικά στελέχη του Οργανισμού που διορίζονταν και υποβοηθούσαν τους παραπάνω.
– Δικτυωμένους αγρότες / κτηνοτρόφους αλλά και άσχετους με την παραγωγή αεριτζήδες, με επαφές με το κύκλωμα ή μέρη του, που απολάμβαναν και αυτοί τα οφέλη.
4. Η κλιμάκωση με προκλητικό τρόπο της κλοπής τα τελευταία χρόνια από ένα ασύδοτο καθεστώς, με όλες τις λεπτομέρειες των μαφιόζικων πρακτικών που έχουν βγει ως τώρα στη δημοσιότητα, είναι η μια πλευρά.
Αυτή που λίγες φορές αναδεικνύεται και συνήθως αποκρύβεται είναι η «Αγία Τριάδα» που εδώ και χρόνια εναγκαλίζεται τον αγροτικό χώρο και τις ενισχύσεις γύρω από αυτόν και αφορά στο τρίγωνο «Τράπεζα – Εταιρία – Πολιτικό Σύστημα».
5. Ως Τράπεζα νοείται η γνωστή τράπεζα που πήρε προίκα και το αγροτικό χαρτοφυλάκιο της ΑΤΕ και από τότε προκαταβάλει τα περίπου 2,5 δισ. αγροτικών ενισχύσεων, με την απαραίτητη τοκογλυφία φυσικά. Στην τελευταία σύμβαση που αφορά την περίοδο 2022-2025 υπολογίζονται σε 180 εκατ. ευρώ κατ’ έτος οι τόκοι που πληρώνει το Ελληνικό Δημόσιο.
6. Ως Εταιρεία νοείται η γνωστή πλέον εταιρεία πληροφορικής NEUROPUBLIC (δευτερευόντως και κάποιες άλλες) που εδώ και πολλά χρόνια απομυζά τον ΟΠΕΚΕΠΕ με συμβάσεις για να παρέχει υποστήριξη και αναβάθμιση των πληροφοριακών συστημάτων του, παρά την ύπαρξη αντίστοιχου τμήματος στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Οι διαγωνισμοί συχνά καταγγέλλονται ως φωτογραφικοί και ενδεικτικά το κόστος της εξάμηνης σύμβασης για το 2023 ήταν 5,5 εκατ. ευρώ, ενώ σε άλλο διαγωνισμό με θέμα «Ανάπτυξη και προσαρμογή απαιτούμενων πληροφοριακών συστημάτων και διασυνδέσεων που θα υποστηρίξουν την ΚΑΠ 2023-2027» το ποσό αγγίζει τα 20 εκατ. ευρώ! Η συγκεκριμένη εταιρία μετέχει εσχάτως και σε κοινοπραξία που ανέλαβε (16/10/2023) το «Πρόγραμμα ψηφιακού μετασχηματισμού γεωργίας» ύψους 33,7 εκατ. ευρώ. Άλλη μια πλατφόρμα που με δημόσια χρηματοδότηση θα φιλοξενηθεί από ό,τι φαίνεται σε ιδιωτικό cloud.
7. Η Τράπεζα και η Εταιρεία μαζί και με κάποιες Ενώσεις Συνεταιρισμών έχουν συστήσει (από το 2014) το GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ το οποίο ελέγχει με το αζημίωτο και έχει την ιδιοκτησία της πλατφόρμας των Αιτήσεων Ενίσχυσης αγροτών και κτηνοτρόφων όπου αποτυπώνεται όλη η πληροφορία για το τι, πού και από ποιον καλλιεργείται! Για κάθε αίτηση ενίσχυσης (με το κεφάλι δηλαδή) η GAIA εισπράττει από κάθε παραγωγό και μια ταρίφα μέσω του δικτύου των ΚΥΔ. Η συγκεκριμένη εταιρία επιχειρεί να υποκαταστήσει το ρόλο του όλο και πιο απαξιωμένου υπουργείου συμμετέχοντας ενεργά στη χάραξη πολιτικών στον αγροτικό χώρο, διοργανώνοντας συνέδρια και ημερίδες που παρελαύνουν βουλευτές και υπουργοί, κ.λπ. Δύσκολα μπορεί να κατανοήσει κανείς το εύρος των σκανδάλων που έχουν έρθει στη δημοσιότητα χωρίς τη συμμετοχή αυτού του κόμβου.
8. Ως πολιτικό σύστημα νοείται σχεδόν το σύνολο του πολιτικού προσωπικού που πέρασε από το υπουργείο. Όλα ήταν σε γνώση των κυβερνήσεων και των κέντρων των κομμάτων, είχαν αναδειχθεί και καταγγελθεί κατά καιρούς, αλλά κανείς (πέραν ελαχίστων, κι αυτοί παροδικά και μερικώς) δεν τολμούσε να αγγίξει την ουσία και να ονοματίσει το πρόβλημα.
9. Η ενοχή αποκαλύπτεται και από τα πρόσφατα επεισόδια του πλυντηρίου των εξεταστικών της Βουλής που έχουν γνώριμο αποτέλεσμα και παρέχουν μόνιμα ασυλία στους πολιτικούς υπαίτιους. Δεν επιχειρείται καμία κάθαρση. Οι πολιτικοί συγκαλύπτονται και η Π. Τυχεροπούλου που κατήγγειλε το σκάνδαλο ακόμα διώκεται και τιμωρείται.
10. Σκανδαλώδης όμως είναι και η επιλογή κατάργησης του ΟΠΕΚΕΠΕ και υπαγωγής του στην ΑΑΔΕ, δηλαδή σε μια ανεξέλεγκτη αρχή υπό τον έλεγχο των δανειστών, με εισπρακτικό χαρακτήρα και εκτός ΥΠΑΑΤ, δηλαδή εκτός του βασικού υπουργείου που πρέπει να χαράσσει αγροτική πολιτική.
11. Η δόμηση των κοινοτικών ενισχύσεων είναι ένα ακόμα μεγάλο θέμα που ξεπερνά το σημείωμα αυτό.
Συμπερασματικά, ένα ολόκληρο σύστημα που στήθηκε στις πλάτες της παραγωγής και των παραγωγών παρήγαγε πλιάτσικο, κλοπή και αποστέρηση εισοδημάτων από όσους τα είχαν ανάγκη, εκλογική πελατεία και αλλοτρίωση. Το πολιτικό σύστημα έχει τους δικούς του «φραπέδες» και «χασάπηδες», με γραβάτες μεν αλλά πιο επικίνδυνους. Αυτό το σύστημα δεν μπορεί και δεν θέλει να αυτοκαθαρθεί. Και το βασικότερο σκάνδαλο για το οποίο είναι υπόλογο είναι η εγκατάλειψη της ελληνικής γεωργίας, το πλιάτσικο που προωθείται στην αγροτική γη, η αντιμετώπιση των γεωργών ως ζητιάνων ενισχύσεων και αποζημιώσεων.
Μαφία, καθεστώς, συγκάλυψη για μια ακόμη φορά
Τι γίνεται όταν το μισό σχεδόν υπουργικό συμβούλιο ελέγχεται για εγκληματικές πράξεις, ενέργειες και παραλείψεις; Μια ολόκληρη κυβέρνηση σε αναζήτηση υπερασπιστικής γραμμής, τεχνασμάτων συγκάλυψης και επικοινωνιακών πολιτικών άμβλυνσης της κοινωνικής δυσαρέσκειας. Και η διακυβέρνηση της χώρας, η υπεράσπιση των εθνικών συμφερόντων στη διεθνή πολιτική σκακιέρα, η επίλυση προβλημάτων των πολιτών; Αυτά γίνονται πάρεργο ή μπαίνουν στον αυτόματο. Για το καθεστώς του Μαξίμου πρωταρχικός (αν όχι αποκλειστικός στόχος) είναι η αναπαραγωγή και η ασυλία των δικτύων εξουσίας και διαπλοκής που στηρίζει και το στηρίζουν.
«Αν δεν ξεκ@#@σουν τώρα την Παπανδρέου από εκεί, έχουμε θέμα», ακούγεται να λέει σε μια από τις συνομιλίες της δικογραφίας ο «Φραπές» προς την προϊσταμένη του ΟΠΕΚΕΠΕ, για την εισαγγελέα που ερευνούσε την υπόθεση, κάνοντας αναφορές στον Μάκη και τον Φλωρίδη. Ασφυκτικός έλεγχος της δικαιοσύνης, απειλές που φωτίζουν την παρακρατική φύση του καθεστώτος και μια χώρα σε ομηρία που πρέπει να δεχτεί όλον αυτό τον παραλογισμό ως κανονικότητα και αριστεία.
Και τώρα που άνοιξε το καπάκι της αποχέτευσης και οι βρωμιές έγιναν φανερές σε όλους, ξεκινά το δεύτερο μέρος της συγκάλυψης. Πρώτο βήμα, η διάχυση της ευθύνης ώστε με μαγικό τρόπο να φταίνε όλοι και κανένας. Δεύτερο βήμα, το μασάζ των ΜΜΕ με καταιγισμό ρεπορτάζ, αποκαλύψεων, καυτών διαλόγων που μπορεί να παράγουν θέαμα, λίγο όμως βοηθούν να κατανοηθεί η ρίζα του προβλήματος και οι υπεύθυνοι γι’ αυτό. Τρίτο βήμα, το πλυντήριο της Βουλής με προανακριτικές ή εξεταστικές επιτροπές, κομματική ομερτά και εν χορώ αποποίηση των όποιων ευθυνών από κάθε εμπλεκόμενο. Και σε όλη την πορεία ένας πρωθυπουργός που δεν ήξερε, δεν γνώριζε∙ ένα πολιτικό σύστημα που αδυνατεί να κάνει το ελάχιστο για να ζορίσει θεσμικά και να ανατρέψει την παρούσα κυβέρνηση∙ μια κοινωνία που ενώ ασφυκτιά αδυνατεί να παράξει εναλλακτικές λύσεις έξω από το σύστημα της σαπίλας. Κάθε μέρα που περνάει η ανάγκη για δικαιοσύνη και εκδημοκρατισμό παντού γίνεται πιο επιτακτική.
Δ. Γκ.
