Σπύρο Κοντομάρης: Επαναλαμβάνεται το σκηνικό “απελευθέρωσης” των αγορών.
Συνέντευξη στον Νίκο Ταυρή.
Ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Εργαζομένων Φυσικού Αερίου Αττικής, Σπύρος Κοντομάρης, μιλά στο Δρόμο και εξηγεί το «παιχνίδι» που παίζεται με το φυσικό αέριο από τις κυβερνήσεις.
Ποια είναι η στρατηγική που ακολουθείται από το Ελληνικό Δημόσιο στον τομέα του φυσικού αερίου;
Το Ελληνικό Δημόσιο αν και θα όφειλε να διασφαλίζει το δικαίωμα του κάθε πολίτη στο φ.α., ως καθαρό και φτηνό καύσιμο, εντούτοις αναγνωρίζει στην κοινωνική ανάγκη χρήσης του ένα πεδίο κερδοφορίας των ιδιωτών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο.
Όλες οι εταιρίες διανομής φυσικού αερίου θα έπρεπε να αποτελούν δημόσιες εταιρίες κοινής ωφέλειας, και σε αυτή τη βάση να επιδοτούνται με αυστηρά κριτήρια από το κράτος οι όποιες μη κερδοφόρες χρήσεις τους, με στόχο την εκτεταμένη και ανεμπόδιστη χρήση του φ.α. σε κάθε ελληνικό νοικοκυριό.
Ωστόσο, την τελευταία δεκαετία με πολιτική ευθύνη του εκάστοτε αρμόδιου υπουργείου, η στρατηγική διείσδυσης του φ.α στον οικιακό τομέα σημειώνει σημαντική υστέρηση, για δύο κυρίως λόγους. Αφενός σε τοπικό επίπεδο οι συμμετοχές του Δημοσίου στις κατά τόπους εταιρίες παροχής δεν μπορούν να αποτελέσουν αντίβαρο στην στρατηγική της ανταποδοτικότητας των ιδιωτών και αφετέρου σε κεντρικό επίπεδο διαμορφώνεται ένα δυσανάλογο ενεργειακό ισοζύγιο μεταξύ της ηλεκτροπαραγωγής και της οικιακής κατανάλωσης με αναλογία διάθεσης περίπου 9 προς 1, επιλογή εξαιρετικά ενεργοβόρα.
Πώς καθορίζονται οι τιμές λιανικής;
Οι τιμές λιανικής του φ.α καθορίζονται από τις τρεις Εταιρίες Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) σε Αττική, Θεσσαλονίκη και Θεσσαλία και ελέγχονται από τη ΡΑΕ ως προς το περιθώριο κέρδους. Η τιμολογιακή πολιτική της ΕΠΑ Αττικής βασίζεται στην αρχή του ανταγωνιστικού καυσίμου ως προς το πετρέλαιο. Συγκεκριμένα, μέχρι σήμερα τιμολογεί την οικιακή θέρμανση με 18% λιγότερο από τον μ.ο. των τιμών του πετρελαίου θέρμανσης, όπως ανακοινώνονται κάθε δίμηνο από το ΥΠΕΚΑ, ενώ οι ΕΠΑ Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας ακολουθούν την πολιτική του «cost-plus», δηλαδή του ελεγχόμενου κέρδους πάνω στην τιμή αγοράς φ.α. από τη ΔΕΠΑ.
Οι αυξομειώσεις στην τιμή του πετρελαίου συμπαρασύρουν το τιμολόγιο λιανικής του φ.α. όταν εφαρμόζεται η πολιτική «cost-plus», ενώ παράλληλα δημιουργούν δυσανάλογα κέρδη ή ζημιές για την ΕΠΑ Αττικής και τον καταναλωτή.
Απολύτως ενδεικτικό είναι ότι η ΕΠΑ Αττικής «αγόρασε» ποσότητες φ.α. το καλοκαίρι του 2008 με τιμή πετρελαίου 143 $/ βαρέλι και τις «πούλησε» στον καταναλωτή τον χειμώνα του ίδιου έτους με τιμή πετρελαίου 37 $/βαρέλι. Το συγκεκριμένο όφελος για τον καταναλωτή θα μπορούσε να ήταν ζημιά, εάν επικρατούσαν οι αντίστροφες συνθήκες.
Με ποιο καθεστώς λειτουργούν οι ΕΠΑ που υπάρχουν ανά την Ελλάδα; Το μάνατζμεντ και τη διαχείριση έχουν ιδιωτικές εταιρίες; Τι γίνεται ειδικότερα με την ΕΠΑ Αττικής -που ενδιαφέρει και περισσότερους καταναλωτές;
Στο μετοχικό κεφάλαιο όλων των ΕΠΑ συμμετέχει με ποσοστό 51% η ΔΕΠΑ και με ποσοστό 49% ιδιώτες, οι οποίοι όμως κατέχουν και το μάνατζμεντ. Πιο συγκεκριμένα για την ΕΠΑ Αττικής, εδώ και 18 μήνες έχει αποχωρήσει ο ένας εκ των δύο ιδιωτώ, η Attiki Denmark και βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία διαδοχής του. Η έκβαση της διαδικασίας αυτής θα κρίνει και τον χαρακτήρα της εταιρίας εφεξής.
Από την πλευρά μας ως εργαζόμενοι, έχουμε εκφράσει τον έντονο προβληματισμό μας προς το αρμόδιο υπουργείο, τη ΔΕΠΑ και την κ. Μπιρμπίλη, η οποία έχει ερωτηθεί σχετικά από τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ κ. Λαφαζάνη και Παπαδημούλη, στη βάση αποφάσεων του σωματείου μας.
Η άποψή μας είναι ότι και ο τελευταίος κάτοικος της Αττικής έχει κοινωνικό δικαίωμα χρήσης του φ.α. και ότι η κρίση δεν μπορεί να αποτελέσει άλλοθι για τον περιορισμό της δραστηριότητας της εταιρίας στην εμπορική εκμετάλλευση των υφιστάμενων δικτύων, αλλά ευκαιρία για την εξάπλωσή της.
Προσφάτως, το υπ. Ενέργειας έδωσε άδεια προμήθειας φ.α. σε ιδιωτική εταιρία. Ποια είναι τα νέα δεδομένα που δημιουργεί αυτή η εξέλιξη για την αγορά και τους καταναλωτές;
Η απελευθέρωση της αγοράς χονδρικής προμήθειας φ.α.,προοπτικά, σηματοδοτεί τη λήξη του μονοπωλίου της ΔΕΠΑ ως αποκλειστικού προμηθευτή των ΕΠΑ, αλλά και των μεγάλων πελατών της.
Επί της ουσίας, επιχειρείται να επαναληφθεί το σκηνικό της «απελευθέρωσης» των αγορών λιανικής ηλεκτρισμού και τηλεπικοινωνιών, στις οποίες οι ιδιώτες πάροχοι εκμεταλλεύονται τα δημόσια δίκτυα υποδομών, εις βάρος των δημόσιων εταιριών εμπορίας για τις οποίες, κατά κανόνα, προκύπτουν εμπόδια «αθέμιτου ανταγωνισμού» από την ευρωπαϊκή νομοθεσία και χωρίς να αποσαφηνίζονται για τους παρόχους οι υποχρεώσεις και το κόστος χρήσης δημόσιων δικτύων και υπηρεσιών.
Η πρόσφατα διατυπωμένη κυβερνητική κατεύθυνση της πώλησης όλων των συμμετοχών του Δημοσίου σε εταιρίες και οργανισμούς, αντικειμενικά διευκολύνει τη θέση των ιδιωτών παρόχων απέναντι στις υποχρεώσεις τους προς το Δημόσιο και τον καταναλωτή.
Σε εργασιακό επίπεδο, ποιοι είναι οι όροι που διαμορφώνονται στις ΕΠΑ;
Για τους εργαζόμενους στον κλάδο του αερίου και των πετρελαιοειδών προϊόντων ευρύτερα, ξεκινά μια πολύ δύσκολη περίοδος, με κύρια χαρακτηριστικά την προσπάθεια συρρίκνωσης απολαβών και εργασιακών δικαιωμάτων, την παράδοση της εμπορίας των προϊόντων του κλάδου στην κερδοσκοπία των αγορών και τη μέχρι παρεξηγήσεως ουδετερότητα του Ελληνικού Δημοσίου απέναντι στο δικαίωμα των καταναλωτών σε φτηνές και ασφαλείς υπηρεσίες.
Στο πρόσφατο συνέδριο της ομοσπονδίας μας αποτυπώθηκε, ξεκάθαρα, η βούληση των εργαζομένων να παλέψουμε για τα δικαιώματά μας και για τα δικαιώματα των καταναλωτών, ενωμένοι και ανεξάρτητοι από τις όποιες εργοδοτικές και κυβερνητικές δεσμεύσεις ταλαιπωρούν και δυσφημούν το εργατικό κίνημα τα τελευταία χρόνια.
Σε αυτό το δρόμο θα προσπαθήσουμε να βαδίσουμε το επόμενο διάστημα σε όλα τα πρωτοβάθμια σωματεία του κλάδου μας.
«Δεν πληρώνω» τις αυξήσεις και στο φυσικό αέριο
Όπως είναι γνωστό, η λιανική τιμή πώλησης του φυσικού αερίου συνδέεται σταθερά με τη λιανική τιμή πώλησης του πετρελαίου θέρμανσης, μειωμένη κατά 20%.
Στο νέο περιβάλλον που δημιουργείται με την είσοδο ιδιωτών στο «παιχνίδι» της προμήθειας, αλλά και τα νέα δεδομένα που παράγει η διεθνής κρίση (όχι μόνο η κρίση του χρέους, αλλά και αυτή που προκαλούν οι απανταχού τζογαδόροι με την τιμή του πετρελαίου, λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων στις χώρες της Μ. Ανατολής που παράγουν πετρέλαιο) η δεδηλωμένη πρόθεση της κυβέρνησης να εξομοιώσει τον ΕΦΚ του πετρελαίου θέρμανσης με αυτό της κίνησης σε μερικούς μήνες, θα οδηγήσει μαζικά στην ανέχεια μεγάλα λαϊκά τμήματα που θα αδυνατούν να πληρώσουν για τη θέρμανσή τους.
Η αντίδραση του κόσμου σε αυτές τις προθέσεις και το κλίμα που δημιουργείται από την επέκταση του κινήματος «Δεν πληρώνω» και σε άλλες μορφές υφαρπαγής του λαϊκού εισοδήματος, όπως είναι οι τιμές θέρμανσης, έχουν ήδη δείξει ότι η κυβέρνηση φοβάται την κλιμάκωση της οργής των πολιτών που, σταδιακά, συσπειρώνονται γύρω από τέτοιες πρωτοβουλίες και αρχίζει να αναδιπλώνεται.
Η γενική αποδοχή του «Δεν πληρώνω» μπορεί να παγώσει τα όποια αντιλαϊκά σχέδια. Η αρχή με το φ.α. έχει, άλλωστε, γίνει εδώ και ενάμιση χρόνο στη Θεσσαλονίκη.
