Διαβάστε το Μέρος Α΄
Της Βάννας Σφακιανάκη
Παρουσιάστηκε από τον Υπουργό Περιβάλλοντος το υπό αναθεώρηση Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Η φιλοδοξία του Υπουργού είναι να είμαστε …από τις πρώτες χώρες που θα καταθέσουμε το ΕΣΕΚ στην Ευρώπη! Τα εθνικά σχέδια θα υποβληθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση προς έγκριση ως τις 30 Ιουνίου και θα οριστικοποιηθούν έως τα μέσα του 2024.
Η παρουσίαση ξεκινά με τη διαβεβαίωση ότι οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν είναι δεσμευτικοί για κάθε χώρα αλλά εγκρίνονται στο πλαίσιο Οδηγιών και Κανονισμών. Η επικοινωνιακού τύπου προβολή μιας υποτιθέμενης αυτονομίας διαλύεται από το ίδιο το περιεχόμενο του ΕΣΕΚ που φαίνεται να εναρμονίζεται και με το παραπάνω, στο πακέτο πολιτικής REPowerEU και τον πρόσφατο Κανονισμό 2022/2577 της 22/12/2022.
Ο τρόπος λειτουργίας της ηλεκτρικής αγοράς
Ο υπουργός επιμένει ότι με το νέο προτεινόμενο ΕΣΕΚ, θα επιτύχουμε ανταγωνιστικές τιμές ενέργειας για όλους τους καταναλωτές [1] Οι αντιρρήσεις έρχονται από τον ίδιο τον ενεργειακό κλάδο μέσω του energypress.gr που σχολιάζει «Δεν βλέπω κανέναν να… ιδρώνει που έχουμε αρνητική πρωτιά στη χονδρική» γράφοντας: «Μιλάμε για κάτι που, όπως δείχνουν οι μέσοι όροι του 2022, αποτελεί δομικό πρόβλημα του τρόπου λειτουργίας της ηλεκτρικής αγοράς στη χώρα μας, στο πλαίσιο πάντα του target model που δεν ισχύει μόνον εδώ αλλά σε όλη την Ευρώπη… Για τόσα και τόσα ανατίθενται μελέτες επί μελετών. Μήπως πρέπει να μελετηθεί διεξοδικά και η ηλεκτρική μας αγορά στο σύνολό της;». [2]
Ποιος θα πληρώσει το κόστος της «πράσινης μετάβασης»
Ως «ελέφαντα στο δωμάτιο» χαρακτηρίζει το κόστος της «πράσινης μετάβασης» δημοσίευμα του liberal.gr «Από 900 εκατ. ευρώ κατ’ έτος την περίοδο 2016-2020, εκτινάσσονται στα 2,1 δισ. για το διάστημα έως το 2025 και στα 4,4 δισ. το χρόνο μεταξύ 2025-2030. Κάνοντας την αναγωγή στην δεκαετία, αθροίζονται 33 δισ. Συνυπολογίζοντας και τις μεταφορές, δηλαδή ηλεκτροκίνηση, μπαταρίες, υποδομές φόρτισης, οι επενδύσεις ξεπερνούν τα 200 δισ! Ένα ακόμη ΑΕΠ!». [3] Σε δημοσίευμα του euro2day.gr, σχετικά με την παρουσίαση του ΕΣΕΚ, αναφέρεται: «Δεν υπήρξε καμία αναφορά για την επιβάρυνση των καταναλωτών από την «πράσινη» μετάβαση της χώρας με ορίζοντα το 2030. Παρά το γεγονός ότι η πρόσφατη Έκθεση του ΟΟΣΑ προειδοποιεί με σαφήνεια ότι η μετάβαση αυτή θα επιφέρει αύξηση των τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Κι αυτό γιατί οι καταναλωτές είναι αυτοί που θα κληθούν να πληρώσουν το «μάρμαρο» για τις αναγκαίες επενδύσεις σε δίκτυα, αποθήκευση και ΑΠΕ.». [4]
Το έλλειμμα στην ενημέρωση αποκαλύπτει έλλειμμα δημοκρατίας
Το άρθρο του liberal.gr [3] θέτει και θέμα ελλείμματος ενημέρωσης αναφέροντας: «Καλό όμως είναι για να κατανοήσει και να αποδεχθεί η κοινή γνώμη την ανάγκη της μετάβασης να έχει όλα τα δεδομένα στα χέρια της. Δεν πρέπει να επαναληφθεί το λάθος της Ευρώπης την τελευταία δεκαετία, όταν αποφάσισε να γίνει ο κύριος υπέρμαχος, ο πρωταθλητής της πράσινης ενέργειας, χωρίς να εξηγήσει στους ευρωπαίους πολίτες περί τίνος πρόκειται. Δηλαδή τον χρόνο που θα απαιτηθεί, αλλά και το κόστος που θα χρειαστεί να αναληφθεί. Όσο καλύτερα ενημερωμένη μια κοινωνία, τόσο πιο ομαλή θα είναι και η πράσινη μετάβαση, μειώνοντας στο ελάχιστο κρίσεις, όπως η σημερινή. Ας μην ξεχνάμε ότι αυτή έχει τις ρίζες της στις αρχές του 2021, ένα χρόνο πριν την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία.». Αν και ο στόχος του δημοσιεύματος είναι η επιτυχία της «πράσινης μετάβασης», η διαπίστωση αυτή αποκαλύπτει το έλλειμμα δημοκρατίας και τη λήψη των αποφάσεων ερήμην της κοινωνίας τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και στη χώρα μας.
Αβέβαιο και σπάταλο το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ
Σήμερα στην Ελλάδα είναι εγκατεστημένα έργα όλων των μορφών παραγωγής ισχύος 21.6 GW. Από το υπό αναθεώρηση ΕΣΕΚ προβλέπεται να αυξηθούν για το 2030 σε 36.1 GW και για το 2050 σε 75.0 GW. Και αυτό ενώ παράλληλα, οι στόχοι για την αποθήκευση ενέργειας διαμορφώνονται στα 8 GW μέχρι το 2030, 2,5 GW σε μονάδες αντλησιοταμίευσης και 5,6 GW σε μπαταρίες αποθήκευσης ενέργειας .[5]
Στο παραπάνω δημοσίευμα του euro2day.gr αναφέρεται: «…ο υπουργός «ξέχασε» να πει ότι προβλέπεται να δοθεί επενδυτική ενίσχυση, αλλά και λειτουργική για μία δεκαετία σε επενδύσεις για αποθήκευση ενέργειας… Ανάλογη στήριξη έχει εγκριθεί να λάβει και το έργο αντλησιοταμίευσης, στην Αμφιλοχία. Σήμερα για ένα πολύ μεγάλο κομμάτι των ΑΠΕ, που απολαμβάνουν λειτουργικές ενισχύσεις, επιβαρύνονται οι καταναλωτές μέσω των τιμολογίων ηλεκτρικού (πληρωμή ΕΤΜΕΑΡ). Για την αποθήκευση τι θα γίνει; Σε κάθε περίπτωση, πηγές που μίλησαν στο Euro2day.gr εξέφρασαν την άποψη ότι οι αντιφάσεις και ασάφειες που εμπεριέχει το νέο ΕΣΕΚ οδηγούν στην αδυναμία πραγματοποίησης των στόχων του… Τέλος, υπογραμμίζουν και τη ρευστότητα που διατηρείται με τη συνεχιζόμενη ενεργειακή κρίση, η οποία ανάγκασε πολλές ευρωπαϊκές χώρες αλλά και τις Βρυξέλλες να αναθεωρήσουν τους σχεδιασμούς για τη φιλόδοξη και ελάχιστα προετοιμασμένη «πράσινη» μετάβαση. Όταν πλέον ευρωπαϊκές φωνές συνηγορούν στην άποψη ότι είναι ανάγκη να προστατευθούν οι καταναλωτές από τα σχέδια αυτά, έστω κι αν χρειαστεί να καθυστερήσουν, η χώρα μας, καταλήγουν οι ίδιες πηγές, εμφανίζεται να υπερθεματίζει πρόχειρα και ανερμάτιστα, με σχέδια προβληματικά εν τη γενέσει τους.». [5]
«Δεν μπορείς να εγκαθιστάς ΑΠΕ που δεν θα μπαίνουν στο σύστημα» σχολιάζεται σε άλλο δημοσίευμά του energypress.gr σε σχέση με τις πολλές φωνές, μεταξύ των οποίων κάποιων που κατέχουν υπεύθυνες θέσεις, που τονίζουν την ανάγκη για επεκτάσεις και αναβαθμίσεις των δικτύων έτσι ώστε να μπορούν να δεχθούν συνδέσεις για ακόμα περισσότερα έργα ΑΠΕ. Τους καταλογίζεται ότι δεν λογαριάζουν ότι τα δίκτυα κοστίζουν και το κυριότερο, ότι δεν μπορείς να εγκαταστήσεις αιολικά και φωτοβολταϊκά που δεν θα μπορούν να «μπαίνουν» στο σύστημα. [6]
Σε άλλο δημοσίευμα αναφέρεται:[7] «Είχαμε το βουνό των αιτήσεων για σταθμούς ΑΠΕ, τώρα σχηματίζεται ένα ακόμα βουνό από αιτήσεις για σταθμούς αποθήκευσης… μιλάμε για κοντά στα 20 Γιγαβάτ όταν οι υπερφιλόδοξοι στόχοι του νέου ΕΣΕΚ θα «βλέπουν» 8-8,5 Γιγαβάτ το 2030.» Και υπενθυμίζεται η θέση του καθηγητή Σταύρου Παπαθανασίου: «Η εγκατάσταση 1.000 MW μπαταριών είναι προς ώρας αρκετή – Να μην βιαστούμε να εγκαταστήσουμε έργα αποθήκευσης μεγαλύτερου όγκου που θα τα πληρώσουμε πανάκριβα». [8]
Παραπομπές
1) Δελτίο Τύπου ΥΠΕΝ 18-01-2023, ypen.gov.gr
2) Δεν βλέπω κανέναν να… ιδρώνει που έχουμε αρνητική πρωτιά στη χονδρική, energypress.gr
3) Ο ελέφαντας στο δωμάτιο της πράσινης ανάπτυξης, liberal.gr
4) Γκρίζες ζώνες στον νέο ενεργειακό σχεδιασμό, τι φοβάται η αγορά, euro2day.gr
5) Φωτοβολταϊκά, offshore αιολικά και αποθήκευση οι πυλώνες των πράσινων στόχων του νέου ΕΣΕΚ – Αύξηση μονάδων αερίου αλλά μείωση της κατανάλωσης – Δείτε την αναλυτική παρουσίαση, energypress.gr
6) Δεν μπορείς να εγκαθιστάς ΑΠΕ που δεν θα μπαίνουν στο σύστημα, energypress.gr
7) Για μια… μπαταρία οι νέες επιχειρηματικές μάχες, energypress.gr
8) Στ. Παπαθανασίου: Η εγκατάσταση 1000 MW μπαταριών είναι προς ώρας αρκετή – Να μην βιαστούμε να εγκαταστήσουμε έργα αποθήκευσης μεγαλύτερου όγκου που θα τα πληρώσουμε πανάκριβα, energypress.gr
