Μετά το γαϊτανάκι, για την ημερομηνία έναρξης της σχολικής χρονιάς και τις βαρύγδουπες δηλώσεις τα σχολεία άνοιξαν με τη λογική του «βλέποντας και κάνοντας» και των αυτοσχεδιασμών να καθορίζουν σχεδόν τα πάντα. Αποδεικνύεται στην πράξη πως το «επιτελικό κράτος» της Ν.Δ. δεν αξιοποίησε το χρόνο –αν μη τι άλλο– του καλοκαιριού για να σχεδιάσει το άνοιγμα των σχολείων και την πρώτη –έστω– φάση της ακαδημαϊκής χρονιάς. Για άλλη μια φορά ο κερδισμένος χρόνος χάνεται και οι ιθύνοντες αναμένουν στο ακουστικό τους. Τι άραγε; Μάλλον το δεύτερο κύμα της πανδημίας, όμως αυτό είναι ήδη εδώ.
Το προηγούμενο διάστημα, όλη η κουβέντα σχετικά με το άνοιγμα των σχολείων περιστράφηκε κυρίως γύρω από το θέμα της μάσκας. Δεν συζητήθηκαν σοβαρά ούτε πως θα αποφεύγεται ο συγχρωτισμός και ο συνωστισμός, ούτε οι ελλείψεις σε προσωπικό που αφορά κυρίως σε εκπαιδευτικούς ειδικότητας και καθαριότητας. Μάλιστα η ομοσπονδία των δασκάλων κάνει λόγο για 8.000 κενά σε όλη τη χώρα. Δεν αναζητήθηκε σοβαρή λύση στο θέμα των αποστάσεων, παράμετρος η οποία έχει υποβαθμιστεί γενικά, ενώ η μάσκα έγινε πανάκεια της προστασίας σε κάθε περίπτωση.
Έτσι λοιπόν, ο «πόλεμος της μάσκας» συνεχίζει και εντείνεται, ειδικά μετά το φιάσκο με τις λάθος προδιαγραφές για τις μάσκες των μαθητών. Την ίδια στιγμή που ο κ. Θεοδωρικάκος και η κ. Κεραμέως ευλογούσαν τα γένια τους για την έγκαιρη άφιξη των δύο μασκών ανά μαθητή (η τρίτη πήγε εν τέλει στα ιδιωτικά σχολεία), αυτές έφταναν για να καλύψουν όλο το πρόσωπο των μαθητών. 6,2 εκατ. ευρώ, που στοίχισε όλη η παραγωγή, είναι μεγάλο ποσό για να πεταχτεί στα σκουπίδια, αν και το κόστος της μη εμπιστοσύνης σε μια κυβέρνηση, η οποία εν μέσω πανδημίας δεν είναι ικανή να κάνει ούτε μια παραγγελία σωστά, ίσως να είναι μεγαλύτερο.
Όλο το προηγούμενο διάστημα δεν συζητήθηκαν σοβαρά ούτε πως θα αποφεύγεται ο συγχρωτισμός και ο συνωστισμός, ούτε οι ελλείψεις σε προσωπικό που αφορά κυρίως σε εκπαιδευτικούς ειδικότητας και καθαριότητας. Αυτό συνεχίζεται μέχρι και σήμερα
Προφανώς, δεν έλειψαν και οι γραφικές καταστάσεις με γονείς οι οποίοι αρνούνταν τη χρήση μάσκας από τα παιδιά τους, να διαπληκτίζονται με τους εκπαιδευτικούς. Αποκορύφωμα τέτοιων καταστάσεων αποτέλεσε ο ξυλοδαρμός δασκάλου στα Χανιά, από τον πατέρα ενός μαθητή, όταν ο εκπαιδευτικός έκανε τις αναμενόμενες συστάσεις, για τη χρήση μάσκας μέσα στη σχολική μονάδα.
Με δεδομένη την ένταση και τις σημαντικές ελλείψεις, αλλά και τον διαρκώς αυξανόμενο αριθμό κρουσμάτων, η σχολική χρονιά δεν ξεκινάει με τον ίδιο τρόπο για κάθε σχολείο. Όπου ξεκινάει δηλαδή, αφού όλες οι σχολικές μονάδες των Π.Ε. Πέλλας και Λέσβου καθώς και μεμονωμένες τάξεις και τμήματα σε Αττική, Ηράκλειο, Ημαθία, Ηλεία, Λήμνο έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους ακόμη και μέχρι αρχές Οκτωβρίου και βλέπουμε. Ταυτόχρονα, δεκάδες γυμνάσια και λύκεια (σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα, Καρδίτσα, Αγρίνιο κ.α.) βρίσκονται υπό κατάληψη, με τους μαθητές να θέτουν ζήτημα τη μείωση του αριθμού των μαθητών σε κάθε αίθουσα, την αποφυγή του συγχρωτισμού, την καλύτερη καθαριότητα των αιθουσών και σε μερικές περιπτώσεις με το εντελώς λάθος αίτημα για τη μη χρήση μάσκας μέσα στη αίθουσα.
Οι περιπτώσεις γονέων και μαθητών που αρνούνται γενικά τη χρήση της μάσκας, παραμένουν μειοψηφικές. Πιθανόν να ήταν ακόμη λιγότερες αν η κυβέρνηση είχε κρατήσει μια σοβαρή στάση πάνω στο θέμα στην αρχή της πανδημίας και την περίοδο που οι μάσκες ήταν σε έλλειψη. Επιλέγει όμως να χρησιμοποιεί αυτές τις περιπτώσεις και ξεχειλώνοντας την «ατομική ευθύνη» προσπαθεί να κρύψει τις δικές τις ανεπάρκειες, αδυναμίες και ανικανότητες.
Νίκος Γεωργιάδης
Covid-19: Πρώτη εβδομάδα μάθημα
Τα σχολεία άνοιξαν, λίγα έκλεισαν λόγω θετικών κρουσμάτων, οι δυσκολίες αρκετές και σε πολλά επίπεδα. Ούτε η οργάνωση της σχολικής καθημερινότητας είναι εύκολη, ούτε βέβαια το ίδιο το μάθημα. Γιατί η πρώτη, πέρα από τις βοήθειες που η πολιτεία αρνείται κατηγορηματικά, προϋποθέτει και ένα αναγκαίο πέρασμα. Αυτό από την ατομική ευθύνη στη συλλογική οργάνωση, πράγμα καθόλου αυτονόητο. Το ίδιο και για παγιωμένες ή νέες συνήθειες. Διαφορετικό να πλένεις τα χέρια σου μπαίνοντας στο σπίτι σου και άλλο να τηρείς αποστάσεις στην αυλή και στο κυλικείο. Εύκολη μια σχετική πειθαρχία με τις μάσκες με τον καθηγητή μέσα στην τάξη, πολύ δυσκολότερη μέσα στο σχολικό λεωφορείο. Και βέβαια, επιχειρήματα που εφευρίσκονται για να δικαιολογήσουν μια χαλαρότητα, ειδικά σε περιοχές όπου τα κρούσματα είναι λίγα: «Έτσι κι αλλιώς, τα απογεύματα είμαστε μαζί» κ.ο.κ. Το σίγουρο είναι ότι είτε η διεκδίκηση είτε η διαχείριση της καθημερινότητας σε έναν χώρο όπως τα σχολεία, δεν μπορεί να έχει επιτυχία όσο το υπόβαθρο και οι πυλώνες παραμένουν ατομικοί ή ατομικιστικοί. Ένα παλιό σύνθημα έλεγε «Μην γκρινιάζεις, οργανώσου…».
Οι κυβερνώντες περιορίζουν ασφυκτικά τη συζήτηση για τα μέτρα στα σχολεία στη μάσκα, για να ορίσουν εντός αυτού -και μόνο- το τι είναι λογικό και παράλογο αλλά και το τι είναι εφικτό και ανέφικτο
Όσο για το δεύτερο, το μάθημα, είναι μάλλον νωρίς να εκτιμηθεί το πώς ακριβώς θα βγαίνει. Σίγουρα δυσκολότερα και με αρκετές ιδιομορφίες ανά βαθμίδα και σχολείο. Βασικό όμως, είναι το να επιδιωχθεί να γίνεται, καθώς ο κίνδυνος μιας γενικής ρευστοποίησης και απαξίωσης των πάντων είναι υπαρκτός. Αν για το Υπουργείο, το άνοιγμα των σχολείων –αναγκαστικό για μια σειρά λόγους – σημαίνει καούρα να μην ξεφύγει η κατάσταση, για καθηγητές και δασκάλους σημαίνει «προσπαθώ να κάνω μάθημα». Αλλιώς τζάμπα το όποιο ρίσκο. Και είναι αλήθεια, ότι μια αντίληψη του τύπου «καλά, σίγουρα θα κλείσουν ξανά τα σχολεία» αρχίζει να επικρατεί, όχι χωρίς μια δόση παθητικότητας και μοιρολατρίας. Κλίμα ΤΙΝΑ, με μάσκα στην καλή εκδοχή, χωρίς μάσκα στην κακιά.
oΚαι μέσα σε όλα, καταλήψεις μαθητών σε μερικά σχολεία. Δεν γνωρίζουμε αν το φαινόμενο μπορεί να αποκτήσει δυναμική και είναι δύσκολο να εκτιμηθεί το περί τίνος πρόκειται. Μια παραδοσιακή κατάληψη με λογικά ή λογικοφανή αιτήματα; «Αρνητές της μάσκας» με ιδεολογία ή για χαβαλέ; Μπουχτισμένοι μαθητές που νιώθουν πραγματικά την κοροϊδία και την εγκατάλειψη; Σίγουρα οι κυβερνώντες θα το αξιοποιήσουν για να περιορίσουν ασφυκτικά τη συζήτηση για τα μέτρα στη μάσκα, για να ορίσουν εντός αυτού -και μόνο- το τι είναι λογικό και παράλογο –αλλά και εφικτό και ανέφικτο- και γιατί όχι για να χρεώσουν στους ανεύθυνους μαθητές (που ναι, τέτοιοι ενδέχεται να είναι) τυχόν κακές εξελίξεις. Μοιάζει δύσκολο διά αυτής της οδού να ξεφυτρώσουν ενδιαφέροντα πράγματα, δεν είναι απίθανο να ενισχύσει το γενικό εκφυλισμό που μια χαρά βολεύει όσους κυβερνούν. Το κρίσιμο είναι το τι συνθήκες επικρατούν στα χιλιάδες σχολεία σε όλη τη χώρα.
Τάσος Βαρούνης
Η επίσημη γραμμή του ΠΟΥ
«Η χρήση μάσκας από παιδιά και εφήβους στα σχολεία θα πρέπει να θεωρείται μόνο ως κομμάτι μιας στρατηγικής για τον περιορισμό της εξάπλωσης του COVID-19».
Αυτή είναι η επίσημη «γραμμή» του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για τα σχολεία. Όποιος θέλει, μπορεί εύκολα να αναζητήσει στην ιστοσελίδα του οργανισμού (www.who.int) μια σειρά ακόμα κατευθύνσεις και οδηγίες -κάποιες αρκετά αναλυτικές- και να συγκρίνει έπειτα το σε ποιο βαθμό οι κυβερνήσεις διεθνώς πορεύονται με βάση αυτές. Αν λοιπόν αφήσουμε κατά μέρος την ανοιχτή επιστημονική συζήτηση και αντιπαράθεση που διεξάγεται αυτό το διάστημα και παραμείνουμε στα «κοινώς αποδεκτά», τότε οι αποφάσεις απέχουν πολύ από το γνωστό τροπάριο «εμείς ακούμε τους ειδικούς». Οι ειδικοί προτείνουν «αποστάσεις», -σε απλή μετάφραση μικρότερα τμήματα- μα το ταμείο της Υπουργού Παιδείας δεν μπορεί να στηρίξει προσλήψεις καθηγητών. Κι έτσι, τόσο πεζά, ορθολογικά και νοικοκυρεμένα ζούμε σήμερα μέσα στα σχολεία το «έχει ο Θεός».
Επιπλέον όμως, «σωστά μέτρα» δεν είναι αυτά που απλά εξαγγέλλονται αλλά αυτά που μπορούν στοιχειωδώς να διασφαλίσουν τους όρους υλοποίησής τους. Καλός καθαρισμός των σχολείων χωρίς καθαρίστριες/στες είναι μάλλον δύσκολος. Το ίδιο και καλός αερισμός όταν αρχίσουν τα κρύα και αναλογιζόμενοι τις υποδομές των ελληνικών σχολείων. «Διαλέχτε: Να ξεπαγιάσετε ή να αρρωστήσετε από covid; Ή και τα δύο;». Κάπως παρόμοια με το καλοκαιρινό δίλημμα «καταστροφή του τουρισμού ή ανοίγουμε διάπλατα τις πόρτες;». Λες και δεν υπάρχουν άλλες επιλογές. Γιατί είναι σαφές ότι ο σχεδιασμός του Υπουργείου είναι του τύπου «βλέποντας και κάνοντας». Και αυτό δεν έχει ουδεμία σχέση με την εκτίμηση κάποιων επιστημονικών δεδομένων όπως συχνά παρουσιάζεται. Εδώ απλά παρατηρούμε τους δείκτες να ανεβαίνουν. Στην επόμενη φάση ίσως η ίδια η προφύλαξη (η μάσκα δηλαδή) να εκφυλιστεί για να ακολουθήσει το επίσης «νομοτελειακό» στάδιο της τηλεκπαίδευσης. Είπαμε… ΤΙΝΑ.
