του Γ.Χ.Χουρμουζιάδη
Τελικά, γίναμε όλοι ειδικοί στα οικονομικά. Λέξεις που, κάποτε, μας ήταν άγνωστες ή σπάνια τις συναντούσαμε στα διαβάσματά μας, έχουν πάρει βασική θέση στο λεξιλόγιό μας.
Ύφεση, spreads, ΔΝΤ, ομόλογο, κερδοσκοπία, σορτάρισμα, μας συνοδεύουν και επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας, όχι μόνο, γιατί δεν γνωρίζουμε καλά το περιεχόμενό τους και αυτό μας στενοχωρεί, αλλά και γιατί καταλαβαίνουμε πως αυτό το εφιαλτικό λεξιλόγιο δεν εμπλουτίζει εκφραστικά τη γλωσσική μας επάρκεια, στην πραγματικότητα υποβαθμίζει την αγοραστική μας δύναμη, βασικό παράγοντα της Οικονομίας, άρα μας φτωχαίνει.
Γι’ αυτό κι εγώ σκέφτομαι πως η «κρίση» δεν σταματάει στους αριθμούς και στις νέες λέξεις. Θέλω να πω πως η «κρίση» θα προχωρήσει. Θα ξεπεράσει το πεδίο της οικονομίας, θα ξεφύγει από τη λειτουργία της αγοράς. Σε λίγο δεν θα σχετίζεται μόνο με τα ελλείμματα, τα χρέη, τα επιτόκια και τους δανεισμούς. Πολύ σύντομα θα φανεί πως όλη αυτή η καταιγίδα των λέξεων συνοδεύεται και από μια νέα «άποψη» για τη ζωή. Νέα άποψη για τα στοιχεία που τη συγκροτούν, τα υλικά και τα άυλα. Νέα άποψη σχετικά με το τι μας ενώνει εμάς, τους καθημερινούς ανθρώπους. Μια νέα άποψη για τη σημασία της εργασίας, το ιστορικό και ιδεολογικό της περιεχόμενο, τη σχέση της με τη δημιουργία, με τον Πολιτισμό.
Και, φυσικά, όταν αναφέρομαι σε μια «νέα άποψη» δεν έχω στο μυαλό μου τις φτηνές αναλύσεις που κατακλύζουν τους τηλεοπτικούς μας δέκτες. Πρόθυμους, όπως συνηθίζεται, να έχουν τον πρώτο λόγο σε ό,τι θλιβερό, εφιαλτικό και αναπόφευκτο μας περιβάλλει. Δεν έχω στο μυαλό μου, τους αυτοσχέδιους εξηγητές των φαινομένων που ό,τι λένε, το λένε, γιατί τους το είπαν άλλοι για να το πουν και πως οι ίδιοι λάβροι και ανεξέλεγκτοι καταδικάζουν και αθωώνουν, χωρίς καμιά αίσθηση του δικαίου και της αντικειμενικότητας. Χωρίς καμιά απολύτως ανησυχία για το πώς λειτουργούν τα λεγόμενά τους στη συνείδηση του απλού ακροατή ή αναγνώστη. Άρα, όταν αναφέρομαι σε μια «νέα άποψη», έχω στο μυαλό μου όλα αυτά που επιπλέουν στην επιφάνεια των οχετών της ενημέρωσης και που, τελικά, μεταμορφώνονται όχι μόνο σε «λέξεις», όπως είπα στην αρχή, αλλά σε συμπεριφορές, σε τρόπο λειτουργίας τής συνείδησής μας.
Γιατί, πώς να το κάνουμε αλλιώς, αγαπητέ μου αναγνώστη, ο καημένος ο Μαρξ, το έγραψε και το είπε: «Ο κόσμος είναι που φτιάχνει τη συνείδησή μας, και όχι η συνείδησή μας τον κόσμο». Και σ’ αυτόν ακριβώς τον «κόσμο» αναφέρομαι, όταν μιλάω για μια «νέα άποψη». Τον «κόσμο» της δικαιοσύνης που δεν τιμωρεί αυτούς που έφταιξαν, αλλά αυτούς που εισέπραξαν το φταίξιμο. Τον «κόσμο» των πολιτικών που δεν λένε να ομολογήσουν τα λάθη τους, αλλά ψάχνουν αλλού την ευθύνη. Τον «κόσμο» της αγοράς που γύρισε την πλάτη της στα προϊόντα του μόχθου και αγκάλιασε την κερδοσκοπία. Τον «κόσμο» της Παιδείας που, ως πλειοψηφία, ανέχεται να την υπονομεύουν συστηματικά οι λογής αυτοσχέδιοι μεταρρυθμιστές. Τον «κόσμο» της διανόησης που σωπαίνει εξοργιστικά. Γι’ αυτό σας λέω: η κρίση δεν θα σταματήσει στους αριθμούς!
* Ο Γ.Χ.Χουρμουζιάδης είναι ομότιμος καθηγητής Αρχαιολογίας.
