Είναι τουλάχιστον 10 μέρες που σε όλα τα ΜΜΕ, έντυπα και ηλεκτρονικά, το θέμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων έχει φύγει από το προσκήνιο και όλα κυριαρχούνται, αρχικά, από το θέμα Λιγνάδη, στην συνέχεια Κουφοντίνα και μετά από τη σχεδιασμένη επιχείρηση «Νόμος και Τάξη» του Μαξίμου. Κι όμως οι εξελίξεις δεν είναι διόλου ευχάριστες ή ευνοϊκές για την χώρα.
Ο τουρκικός επεκτατισμός μέσα από την στρατηγική της «Γαλάζιας Πατρίδας» οδηγεί σε κινήσεις που αμφισβητούν παλιότερες διευθετήσεις για ΑΟΖ όπως είχαν συναφθεί ανάμεσα στην Κύπρο και άλλες Μεσογειακές χώρες από το 2003 (π.χ. Αίγυπτο). Η περικύκλωση της Κύπρου από ερευνητικά και πολεμικά της Τουρκίας, η μη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η παράλληλη περικύκλωση του Καστελλόριζου, αποσκοπούν στον πλήρη έλεγχο της περιοχής και παράλληλα στον εκμηδενισμό των επιχειρημάτων Ελλάδας και Κύπρου για την χάραξη ΑΟΖ.
Μετά την παράνομη συμφωνία Τουρκίας και Λιβύης που αποκόβει την Ελλάδα από την Κύπρο και δημιουργεί μεγάλα προβλήματα για τα Δωδεκάνησα και την Κρήτη, η ελληνική πλευρά απάντησε με τις συμφωνίες με Ιταλία και με Αίγυπτο, κάνοντας σημαντικές παραχωρήσεις (επήρεια νησιών) γεγονός που έδωσε κι άλλα επιχειρήματα στην τουρκική πλευρά ώστε να διευρύνει την επιχειρηματολογία της.
Οι πρόσφατες τριβές Ελλάδας-Αιγύπου και το ξαφνικό ταξίδι Δένδια στο Κάιρο προκύπτουν από δελεαστικές προτάσεις που κάνει η Τουρκία προς την Αίγυπτο για δική τους συμφωνία. Κίνδυνος που είχε επισημανθεί από καιρό και δείχνει πόσο επισφαλείς είναι οι λεγόμενες τριμερείς συνεργασίες για διάφορα θέματα στην περιοχή. Αυτές δημιουργούν μεν ένα κλίμα –ίσως ευνοϊκό– αλλά δεν δεσμεύουν ουσιαστικά καμία δύναμη. Στην πράξη η καθεμιά πράττει με βάση τα συμφέροντά της και δεν δεσμεύεται για τα προβλήματα των υπόλοιπων. Επομένως δεν υπάρχουν συμμαχίες, αλλά προσωρινές και μάλλον ταχτικές συγκλίσεις, που εύκολα τροποποιούνται.
Ο ευρωπαϊκός παράγοντας και ειδικά η Γερμανία βρίσκονται σε μια διαπραγμάτευση με την Τουρκία, σκοπεύουν να ευνοήσουν την Τουρκία –έναντι Ελλάδας και Κύπρου. Ακόμα και η Γαλλία που έκανε την μεγαλύτερη φασαρία οδηγείται σε μια γλώσσα συνεννόησης με την Τουρκία. Οι τόνοι της αντιπαράθεσης έχουν πέσει και αυτό είναι ενδεικτικό. Η Γαλλία είχε κάνει πολλές προτάσεις προς την ελληνική πλευρά τα δύο τελευταία χρόνια που δεν ευοδώθηκαν – εκτός από την αγορά μερικών αεροσκαφών Ραφάλ. Επομένως αναπροσαρμόζει τις κινήσεις της με ευρύτερες βλέψεις σε Βόρεια Αφρική, Μέση Ανατολή και γιατί όχι Τουρκία.
Η πλευρά της Ρωσίας έχει δείξει κι αυτή τα όρια της πολιτικής της για την περιοχή. Η λυκοσυμμαχία με την Τουρκία ορίζεται από γενικότερους συσχετισμούς: Να σπάσει η περικύκλωση της Ρωσίας από ΝΑΤΟ-Δυτικούς, να διατηρήσει την Τουρκία εκτός άμεσης δυτικής πολιτικής, να έχουν οι δύο χώρες μια περίεργη σχέση στα ανοικτά μέτωπα Συρίας και Λιβύης και να έχει η Μόσχα κάποιες ιδιαίτερες οικονομικές και τεχνικές συμφωνίες με την Άγκυρα. Η πρόσφατη συνομιλία Πούτιν-Ερντογάν για την κατασκευή του πυρηνικού σταθμού στο Ακουγιού διατυμπανίστηκε από τα ΜΜΕ και ιδιαίτερα από τα τουρκικά. Και σε αυτό το επίπεδο η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας είναι κοντόθωρη αφού ευθυγραμμίζεται σε όλα τα θέματα με τους Δυτικούς, ψηφίζει κυρώσεις ενάντια στην Ρωσία όποτε της ζητηθεί, δεν τολμά ούτε εμβόλια να αγοράσει από τη Ρωσία. Για τα πυρηνικά προγράμματα της Τουρκίας έχει να πει τίποτα η ελληνική πλευρά; Για τους κινδύνους που έχουν για την περιοχή που είναι ιδιαίτερα σεισμογενής, ιδιαίτερα μετά το «ατύχημα» της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία;
Δύο κρίσιμες συναντήσεις
Μέσα σε αυτό το κλίμα πρόκειται να διεξαχθούν σε λίγο διάστημα η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. όπου θα εξεταστούν ξανά οι σχέσεις με την Τουρκία (για κυρώσεις κανείς δεν μιλά σοβαρά) και λίγο μετά θα πραγματοποιηθεί η Πενταμερής για το Κυπριακό.
Η ελληνική πλευρά, αμήχανη και φοβισμένη, σπεύδει να επενδύσει στις διερευνητικές επαφές με την Τουρκία, δηλαδή προσφέρει το πλαίσιο που επιθυμεί ο Ερντογάν αυτήν τη στιγμή, δηλαδή να εμφανίσει την Τουρκία ως υπεύθυνη και υπέρ της συνεννόησης, με τάχα λογικές προτάσεις (που εκπηγάζουν από την γεωπολιτική ισχύ της) οι οποίες αν δεν πραγματοποιηθούν μέσω συμφωνιών θα προχωρήσουν με την άσκηση άλλων μέσων. Η μεγαλύτερη ναυτική άσκηση της Τουρκίας με συμμετοχή 170 πλοίων επιβεβαιώνει προθέσεις και μεθοδεύσεις. Τόσο καιρό η ελληνική διπλωματία περίμενε πότε ο Σουλτάνος θα δώσει ημερομηνία-αντεβού για την 62ή συνάντηση των διερευνητικών επαφών, που τελικά όπως ανακοίνωσε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών πρώτα, θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα την επόμενη βδομάδα.
Ούτε σαν σκέψη δεν περνά από την ελληνική πλευρά να θέσει θέμα κυρώσεων προς την Τουρκία, ή ακόμα πιο σοβαρά να θέσει ζήτημα αναθεώρησης της τελωνιακής ένωσης Ε.Ε. και Τουρκίας.
