ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στον Ζαχαρία Ρουστάνη
Η Ελένη Σωτηρίου, βουλευτίνα του ΣΥΡΙΖΑ στην Περιφέρεια Αττικής, μιλά στον Δρόμο της Αριστεράς για τις εξελίξεις στο «μέτωπο» της διαπραγμάτευσης, αλλά και στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Εκφράζει την ανησυχία της για τη σχέση της κυβέρνησης με την κοινωνία και εκτιμά ότι «ο κόσμος θα κινητοποιηθεί για να υποστηρίξει μερικούς σαφείς στόχους». Κάνει λόγο για προσπάθεια συστημικής προσαρμογής του ΣΥΡΙΖΑ και απαντά στα δημοσιεύματα που εγκαλούν τους βουλευτές οι οποίοι διατυπώνουν τη γνώμη τους.
Πώς βλέπετε την πορεία των τελευταίων διαπραγματεύσεων, σε συνέχεια και της συμφωνίας της 20ης Φεβρουαρίου; Πώς μπορεί η χώρα να αντισταθεί στον στραγγαλισμό με τον οποίο την απειλούν;
Η πορεία των διαπραγματεύσεων επιβεβαιώνει ότι η συμφωνία που αναφέρατε ήταν ένας επώδυνος συμβιβασμός, μέσα από τον οποίο δυσχεραίνονται οι όροι υλοποίησης του προγράμματός του ΣΥΡΙΖΑ. Η κυβέρνηση καλείται να προχωρήσει σε συνεχώς μεγαλύτερες υποχωρήσεις, το πρόγραμμα της ΔΕΘ όλο και απομακρύνεται από τον ορίζοντά μας. Το πιο σημαντικό, όμως, που δοκιμάζεται είναι η ελπίδα και η προσδοκία του ελληνικού λαού, η ανάγκη του για μια πραγματική πολιτική αλλαγή και η δυνατότητα οικοδόμησης μιας χώρας που δεν θα θυμίζει σε τίποτα το μνημονιακό καθεστώς. Οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών δείχνουν ότι η προσπάθεια των ισχυρών της Ευρώπης είναι να ταπεινώσουν το λαό μας, να τιμωρήσουν τη χώρα μας, με όπλο τον στραγγαλισμό της οικονομίας και την έλλειψη ρευστότητας. Πιέζουν, εκβιάζουν, κερδίζουν χρόνο. Στόχος τους είναι να αναγκάσουν τη νέα κυβέρνηση να συνεχίσει στις ράγες της μνημονιακής πολιτικής. Οι αξιολογήσεις δεν αφορούν μόνο τους οικονομικούς δείκτες αλλά και τους πολιτικούς. Πόσο είμαστε διατεθειμένοι να το τραβήξουμε, πόσο υποχωρητικοί είμαστε, πόσο προετοιμάζουμε εναλλακτικά σενάρια, ποια είναι η κατάσταση στο κοινωνικό επίπεδο και ποια η σχέση μας με αυτό. Πόσο, τελικά, είναι αδιαπραγμάτευτη αξία για μας η εθνική αξιοπρέπεια και το δημόσιο συμφέρον. Αυτά είναι που καθορίζουν την έκβαση της μάχης και όχι η επικοινωνιακή διαχείριση των διαπραγματεύσεων, όσο έξυπνη κι αν είναι.
Η Βουλή προχωρά στη σύσταση εξεταστικής επιτροπής για τα μνημόνια. Σε τι βάθος εκτιμάτε ότι μπορεί να φτάσει η διαδικασία, πόσο συνδέεται με μια κάθαρση της πολιτικής ζωής από το προσωπικό που υπηρέτησε την τρόικα, τα μεγάλα συμφέροντα και το κομματικό-πελατειακό σύστημα;
Η σύσταση εξεταστικής επιτροπής για τα μνημόνια είναι μια, καταρχήν, σωστή απόφαση. Το καθεστώς μνημονίων και επιτροπείας ισοπέδωσε τη χώρα, το λαό και τη δημοκρατία. Σκοπός είναι να αποδοθούν ευθύνες σε πολιτικό προσωπικό και ανώτερους κρατικούς λειτουργούς που εφάρμοσαν και υπηρέτησαν τις μνημονιακές πολιτικές σε πλήρη αντίθεση με το δημόσιο συμφέρον. Ακριβή εκτίμηση για το βάθος και την έκταση αυτής της διαδικασίας δεν μπορεί κανείς να κάνει αυτή τη στιγμή, γιατί είμαστε στην αρχή. Για να είναι ολοκληρωμένη και ουσιαστική θα πρέπει πράγματι να συνδεθεί με μια γενικότερη κάθαρση του πολικού προσωπικού που υπηρέτησε μνημόνια και τρόικα. Είναι το ίδιο προσωπικό που υπηρετεί χρόνια τώρα την ολιγαρχία και το πολιτικό σύστημα διαφθοράς και διαπλοκής που λεηλατεί το δημόσιο πλούτο. Η σε βάθος κάθαρση της πολιτικής ζωής και ο καταλογισμός ευθυνών είναι, εκτός από δέσμευση του ΣΥΡΙΖΑ και πάνδημη λαϊκή απαίτηση.
Τα τελευταία χρόνια αυξήθηκαν οι προσδοκίες της κοινωνίας για μια διέξοδο από την κατάσταση που επιβλήθηκε στη χώρα. Η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ανταποκρίνεται σε αυτές τις προσδοκίες και τι άλλες προοπτικές υπάρχουν;
Η κοινωνία στήριξε τον ΣΥΡΙΖΑ, προσδοκώντας μια μεγάλη πολιτική αλλαγή. Τις πρώτες μέρες της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, δεκάδες χιλιάδες κόσμου βγήκαν στους δρόμους, αισθάνθηκαν περήφανοι γιατί για πρώτη φορά κάποιοι λένε «όχι» στους ισχυρούς της Ευρώπης. Από τότε, όμως, φαίνεται σαν να έχει περάσει καιρός γιατί οι εξελίξεις είναι ραγδαίες και πυκνές. Η διαπραγμάτευση συνεχίζεται, η Ευρώπη εκβιάζει και ζητά υποταγή, η καθημερινότητα του πολίτη δεν αλλάζει. Έτσι, η ελπίδα συνυπάρχει τώρα με την αναμονή, τη σύγχυση και πολύ συχνά με το ψαλίδισμα ή και τη ματαίωση των προσδοκιών. Η κυβέρνηση οφείλει να αφουγκραστεί τις διαθέσεις της κοινωνίας, αφενός γιατί είναι βασικό καθήκον της, αφετέρου γιατί η ίδια η διέξοδος και η σωτηρία της χώρας περνάει μέσα από το λαϊκό παράγοντα. Υπάρχει ανάγκη για νομοθετικές πρωτοβουλίες και αλλαγές, ακόμα και σε ρήξη με το ευρωσύστημα, σε τρεις κατευθύνσεις: Ανακούφιση των λαϊκών στρωμάτων, χτύπημα του συστήματος διαφθοράς και διαπλοκής, ανόρθωση της οικονομίας. Το πιο σημαντικό, όμως, είναι να συνομιλούμε ειλικρινά με το λαό, να τον κάνουμε συμμέτοχο σε όλα τα μικρά και μεγάλα ζητήματα και το σπουδαιότερο να λέμε όλη την αλήθεια για την κατάσταση της χώρας, τους εκβιασμούς, τα τελεσίγραφα και τη θηλιά που μας βάζουν ξανά στο λαιμό.
Υπάρχουν φανερές και υπόγειες διεργασίες στο πολιτικό σκηνικό. Ασκούνται πιέσεις ακόμα και για μια διαφορετική κυβέρνηση από την παρούσα Βουλή, είτε με δυνάμεις όπως το Ποτάμι, είτε με οικουμενικό σχήμα. Ας μην ξεχνάμε ότι έχουμε και πρόεδρο της Δημοκρατίας ψηφισμένο από ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. Πώς βλέπετε να εξελίσσονται τα πράγματα στην πολιτική σκηνή;
Στόχος των μνημονιακών δυνάμεων είναι η συστημική προσαρμογή του ΣΥΡΙΖΑ, η εναρμόνισή του με τις νεοφιλελεύθερες επιλογές και η συνεννόησή του με τις μνημονιακές δυνάμεις. Θα ήθελαν πιο χαμηλά τα ποσοστά του στις εκλογές, στη συνέχεια απογοητεύτηκαν από τον σχηματισμό της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, συνεχίζουν όμως να απεργάζονται σενάρια εθνικής συνεννόησης, συμμαχίας με το Ποτάμι, πολύ περισσότερο ενόψει των εξελίξεων στη διαπραγμάτευση και της προσπάθειας εκβιασμού της χώρας. Η συνέχιση του προηγούμενου προγράμματος και μια αντίστοιχη συμφωνία το καλοκαίρι που θα είναι επί της ουσίας Μνημόνιο, είναι η βασική επιλογή του ευρωπαϊκού κατεστημένου, γι’ αυτό θέλουν στο τιμόνι δυνάμεις που μπορούν να υπηρετήσουν κάτι τέτοιο. Δική μας ευθύνη είναι η σύγκρουση με μια τέτοια εξέλιξη και η προετοιμασία της κυβέρνησης, του κόμματος και της κοινωνίας για μια τέτοια αντιπαράθεση. Είναι ζήτημα βαθιά πατριωτικό.
Βλέπουμε ότι σε αρκετές κρίσιμες θέσεις του κρατικού μηχανισμού, των δημόσιων οργανισμών, των τραπεζών, των υπουργείων, παραμένουν πρόσωπα της προηγούμενης πολιτικής κατάστασης. Πώς βλέπετε αυτό να επηρεάζει την κυβερνητική πολιτική;
Στην πραγματικότητα υπονομεύει την κυβερνητική πολιτική που έχει εξαγγελθεί και έρχεται σε αντίθεση με αυτήν. Υπάρχουν πρόσωπα που εφαρμόζουν μνημονιακές πολιτικές στους χώρους τους και κάνουν, έμμεσα ή άμεσα, πόλεμο στην όποια προσπάθεια ν’ αλλάξει κάτι. Πρέπει άμεσα να αντικατασταθούν. Ακόμα κι αν αυτό σε κάποιες περιπτώσεις έχει οικονομικό κόστος, το πολιτικό όφελος θα είναι πολύ μεγάλο.
Στην απόφαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, μετά τις εκλογές, αναφέρονταν: «Σε αντίθεση με τις προηγούμενες κυβερνήσεις, που ήθελαν την κοινωνία να παρακολουθεί παθητικά τις εξελίξεις, ο ΣΥΡΙΖΑ τονίζει τη σημασία της ενεργούς συμμετοχής της σε αυτές. Η κοινωνία πρέπει να είναι παρούσα, να ελέγχει και να συνδιαμορφώνει την ασκούμενη πολιτική». Κατά πόσο έχει προσεγγιστεί αυτός ο στόχος και τι βήματα θα μπορούσαν να γίνουν σε αυτήν την κατεύθυνση;
Ας είμαστε ειλικρινείς. Τα βήματα που έχουν γίνει προς αυτήν την κατεύθυνση είναι ελάχιστα, απομακρυνόμαστε από αυτό το στόχο. Πιστεύω ότι δεν έχουμε κατανοήσει την καθοριστική σημασία της ενεργητικής συμμετοχής της κοινωνίας. Συχνά μάς χαρακτηρίζει φοβικότητα προς τους «πάνω» και έλλειψη εμπιστοσύνης στους «κάτω», στην κοινωνική δυναμική που μόνο αυτή μπορεί να αλλάξει τον ρου της Ιστορίας. Οι μεγάλες πολιτικές αλλαγές προϋποθέτουν την παρουσία της κοινωνίας όχι ως απλό άθροισμα πολιτών αλλά ως οργανωμένο σώμα που παράγει, ασκεί αλλά και υλοποιεί πολιτικούς στόχους, ως το βασικό υποκείμενο των αλλαγών. Πολύ συχνά ταυτίζουμε την συμμετοχή με το κάλεσμα σε μια εκδήλωση στήριξης της κυβέρνησης. Δεν είναι όμως έτσι. Πρέπει να συμφωνήσουμε τι σημαίνει συμμετοχή και πώς αυτή διευκολύνεται ή ενεργοποιείται. Δεν είναι τεχνικό θέμα, έχει να κάνει με την πολιτική που ασκείται, ο κόσμος θα κινητοποιηθεί για να υποστηρίξει μερικούς σαφείς στόχους. Όταν αυτοί αλλοιώνονται, ξεχνιούνται ή προσαρμόζονται στη «δημιουργική ασάφεια», τότε υπάρχει πρόβλημα.
Πληθαίνουν τα δημοσιεύματα που καλούν την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ να «κόψει κεφάλια» βουλευτών που κάνουν κριτική ή καταθέτουν ενστάσεις για την ακολουθούμενη πολιτική. Είδαμε πρόσφατα και πρωτοσέλιδα για τους βουλευτές που «θέλουν να ρίξουν την κυβέρνηση», όπου συμπεριλαμβάνεται και το δικό σας όνομα…
Τα σχετικά δημοσιεύματα που καλούν την ηγεσία να «δείξει πυγμή» βρίσκονται προφανώς σε διατεταγμένη υπηρεσία. Επί της ουσίας, καλούν τον ΣΥΡΙΖΑ να μετασχηματιστεί σε «υπεύθυνη», δηλαδή συστημική δύναμη. Υπηρετούν με συνέπεια τα συμφέροντα της ολιγαρχίας και του ευρωπαϊκού κατεστημένου. Στόχο έχουν να συνετίσουν τον ΣΥΡΙΖΑ και να επιβάλουν πλήρη εναρμόνισή του με τις επιταγές του ευρωπαϊκού διευθυντηρίου. Αλήθεια, τέτοιο άγχος από «έγκριτους» δημοσιογράφους για την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ και την δυνατότητα επιτυχίας στο έργο του; Οι κριτικές απόψεις και οι ενστάσεις, η τόνωση των συλλογικών διαδικασιών του κόμματος είναι απολύτως αναγκαία, πολύ περισσότερο σήμερα. Όσο μας εγκαλούν ως «ακραίους» αυτοί που οφείλουν την ύπαρξή τους και έχουν συμφέρον από τη συνέχιση του μνημονιακού καθεστώτος, σημαίνει ότι είμαστε σε καλό δρόμο…
