Ο καινούργιος όρος που μπήκε στη ζωή μας είναι η ελεγχόμενη χρεοκοπία. Δια χειρός -και πνεύματος- Μέρκελ.
Αν στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. το Δεκέμβριο υιοθετηθεί η πρόταση για έναν μόνιμο μηχανισμό στήριξης των υπερχρεωμένων χωρών με τίμημα την ελεγχόμενη χρεοκοπία, θα γνωρίζουμε περίπου τι θα συμβεί στην Ελλάδα μετά το 2013 (και εφόσον μέχρι τότε δεν έχει χρεοκοπήσει… ανεξέλεγκτα). Το χρέος θα έχει φτάσει το 150% του ΑΕΠ (ή 160%, όπως προβλέπουν οι πιο ρεαλιστές), δηλαδή, περίπου 360-400 δισ. ευρώ. Φυσικά ο δανεισμός από τις αγορές θα είναι οδυνηρός αν όχι αδύνατος, οπότε η προσφυγή στο ευρωπαϊκό «ταμείο αναξιοπαθούντων» θα είναι αναπόφευκτη.
Το «ταμείο» εκτός από το ότι θα δώσει χρήματα στη χώρα θα αναλάβει να διαπραγματευτεί και την αναδιάρθρωση του χρέους της με τους μεγαλύτερους πιστωτές της. Θα τους προτείνει δηλαδή τη διαγραφή ενός μέρους του ελληνικού χρέους (από 30% έως 60%) ανταλλάσοντας τα παλαιά ομόλογα που κατέχουν με νέα μικρότερης αξίας. Οι πιστωτές (τράπεζες, επενδυτικά κεφάλαια) θα διαπραγματευτούν, βεβαίως, σκληρά για το ύψος της αναδιάρθρωσης, αλλά δεν θα έχουν και πολλούς λόγους να αρνηθούν μια συμφωνία, αφού θα έχουν ήδη διαγράψει από το ενεργητικό τους το απαξιωμένο μέρος των ομολόγων που κατέχουν, λόγω κατολίσθησης της τιμής τους. Ίσα ίσα μπορούν επιτύχουν κι ένα premium σε σχέση με την τρέχουσα τιμή των ομολόγων, π.χ. να δεχθούν μείωση αξίας 50% τη στιγμή που τα ομόλογα πουλιούνται στις αγορές στο 30% της ονομαστικής τους αξίας.
Μέχρι εδώ φαίνονται όλα ρόδινα. Η χώρα απαλλάσσεται από ένα μεγάλο μέρος τους χρέους της, οι πιστωτές βάζουν στην τσέπη το «ζωντανό» μέρος των αξιώσεών τους και οι εμπνευστές της ελεγχόμενης χρεοκοπίας (η Μέρκελ π.χ., αν το 2013 είναι ακόμη καγκελάριος) έχουν την ηθική ικανοποίηση ότι «τιμώρησαν» και τους πιστωτές για την αλόγιστη πίστωση που προσέφεραν στη «σπάταλη» χώρα.
Ο προτεινόμενος μηχανισμός, όμως, δεν σταματά εκεί. Κατά τη γερμανική πρόταση μια «ανεξάρτητη» ένωση από ιδιώτες και δημόσιους πιστωτές, με τη συμμετοχή ενδεχομένως και του ΔΝΤ, θα αναλάβει να εκπροσωπήσει τα συμφέροντα των πιστωτών. Το «Κλάμπ του Βερολίνου», όπως αποκαλείται, στα πρότυπα της Λέσχης του Λονδίνου ή της Λέσχης του Παρισιού που διαπραγματεύονται αναδιαρθρώσεις χρέους μεταξύ ιδιωτών πιστωτών και ευρωπαϊκών τραπεζών, θα αποκτήσει εξουσία άσκησης οικονομικής διακυβέρνησης. Θα είναι ο απόλυτος άρχων του κρατικού θησαυροφυλακίου, θα ελέγχει και θα εγκρίνει τι θα πληρώνεται και πώς. Έτσι οι πιστωτές θα αποκτήσουν έναν άμεσο εκπρόσωπο των συμφερόντων τους πάνω στη δημόσια περιουσία του υπό «ελεγχόμενη χρεοκοπία» ελληνικού κράτους. Τελικά και στους ανθρώπους του.
Το γερμανικό μοντέλο «ελεγχόμενης» χρεοκοπίας έχει ήδη δεχθεί πολλές επικρίσεις, ακόμη και από την ηγεσία της ΕΚΤ που διαβλέπει τον κίνδυνο να απογειώσει την κερδοσκοπία των CDS, των συμβολαίων ασφαλίστρων κινδύνου με τα οποία κατά κανόνα οι ίδιοι οι πιστωτές «καλύπτουν» τα ομόλογα που αγοράζουν. Κι ακόμη, μετατροπής της «ελεγχόμενης» χρεοκοπίας σε ανεξέλεγκτη με τη διάχυσή της σε όλο το τραπεζικό σύστημα.
Η γερμανική πλευρά είναι πιθανό να μην αγνοεί διόλου αυτούς τους κινδύνους. Και η προτεραιότητά της να είναι να προφυλάξει όχι τις ευρωπαϊκές τράπεζες γενικά, αλλά τις γερμανικές ειδικά. Και να διαφυλάξει πάση θυσία το γερμανικό οικονομικό imperium που της επιτρέπει να αντλεί το 85% των πλεονασμάτων της από τις εξαγωγές στις χώρες της Ε.Ε. Και τις υπό χρεοκοπία.
Το «ταμείο» εκτός από το ότι θα δώσει χρήματα στη χώρα θα αναλάβει να διαπραγματευτεί και την αναδιάρθρωση του χρέους της με τους μεγαλύτερους πιστωτές της. Θα τους προτείνει δηλαδή τη διαγραφή ενός μέρους του ελληνικού χρέους (από 30% έως 60%) ανταλλάσοντας τα παλαιά ομόλογα που κατέχουν με νέα μικρότερης αξίας. Οι πιστωτές (τράπεζες, επενδυτικά κεφάλαια) θα διαπραγματευτούν, βεβαίως, σκληρά για το ύψος της αναδιάρθρωσης, αλλά δεν θα έχουν και πολλούς λόγους να αρνηθούν μια συμφωνία, αφού θα έχουν ήδη διαγράψει από το ενεργητικό τους το απαξιωμένο μέρος των ομολόγων που κατέχουν, λόγω κατολίσθησης της τιμής τους. Ίσα ίσα μπορούν επιτύχουν κι ένα premium σε σχέση με την τρέχουσα τιμή των ομολόγων, π.χ. να δεχθούν μείωση αξίας 50% τη στιγμή που τα ομόλογα πουλιούνται στις αγορές στο 30% της ονομαστικής τους αξίας.
Μέχρι εδώ φαίνονται όλα ρόδινα. Η χώρα απαλλάσσεται από ένα μεγάλο μέρος τους χρέους της, οι πιστωτές βάζουν στην τσέπη το «ζωντανό» μέρος των αξιώσεών τους και οι εμπνευστές της ελεγχόμενης χρεοκοπίας (η Μέρκελ π.χ., αν το 2013 είναι ακόμη καγκελάριος) έχουν την ηθική ικανοποίηση ότι «τιμώρησαν» και τους πιστωτές για την αλόγιστη πίστωση που προσέφεραν στη «σπάταλη» χώρα.
Ο προτεινόμενος μηχανισμός, όμως, δεν σταματά εκεί. Κατά τη γερμανική πρόταση μια «ανεξάρτητη» ένωση από ιδιώτες και δημόσιους πιστωτές, με τη συμμετοχή ενδεχομένως και του ΔΝΤ, θα αναλάβει να εκπροσωπήσει τα συμφέροντα των πιστωτών. Το «Κλάμπ του Βερολίνου», όπως αποκαλείται, στα πρότυπα της Λέσχης του Λονδίνου ή της Λέσχης του Παρισιού που διαπραγματεύονται αναδιαρθρώσεις χρέους μεταξύ ιδιωτών πιστωτών και ευρωπαϊκών τραπεζών, θα αποκτήσει εξουσία άσκησης οικονομικής διακυβέρνησης. Θα είναι ο απόλυτος άρχων του κρατικού θησαυροφυλακίου, θα ελέγχει και θα εγκρίνει τι θα πληρώνεται και πώς. Έτσι οι πιστωτές θα αποκτήσουν έναν άμεσο εκπρόσωπο των συμφερόντων τους πάνω στη δημόσια περιουσία του υπό «ελεγχόμενη χρεοκοπία» ελληνικού κράτους. Τελικά και στους ανθρώπους του.
Το γερμανικό μοντέλο «ελεγχόμενης» χρεοκοπίας έχει ήδη δεχθεί πολλές επικρίσεις, ακόμη και από την ηγεσία της ΕΚΤ που διαβλέπει τον κίνδυνο να απογειώσει την κερδοσκοπία των CDS, των συμβολαίων ασφαλίστρων κινδύνου με τα οποία κατά κανόνα οι ίδιοι οι πιστωτές «καλύπτουν» τα ομόλογα που αγοράζουν. Κι ακόμη, μετατροπής της «ελεγχόμενης» χρεοκοπίας σε ανεξέλεγκτη με τη διάχυσή της σε όλο το τραπεζικό σύστημα.
Η γερμανική πλευρά είναι πιθανό να μην αγνοεί διόλου αυτούς τους κινδύνους. Και η προτεραιότητά της να είναι να προφυλάξει όχι τις ευρωπαϊκές τράπεζες γενικά, αλλά τις γερμανικές ειδικά. Και να διαφυλάξει πάση θυσία το γερμανικό οικονομικό imperium που της επιτρέπει να αντλεί το 85% των πλεονασμάτων της από τις εξαγωγές στις χώρες της Ε.Ε. Και τις υπό χρεοκοπία.
Σάιλοκ
Σχόλια
