Μιλήσαμε με τον Βασίλη Μαυροσκά, αγρότη από την Επανομή Θεσσαλονίκης, προχθές – λίγο πριν στηθεί το μπλόκο στα Πράσινα Φανάρια, κοντά στο αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης. Για να το απομονώσει, χθες η ΕΛΑΣ έστησε το… δικό της μπλόκο στη λεωφόρο Γεωργικής Σχολής, και επιτέθηκε άγρια με χημικά σε αγρότες που επιχείρησαν να το παρακάμψουν. Μάταιος κόπος: τα αγροτικά μπλόκα δυναμώνουν, ακόμη και υπό καταρρακτώδη βροχή. Επειδή, όπως λέει και ο Βασίλης Μαυροσκάς, «φτωχαίνουμε και χρεοκοπούμε και βουρλιζόμαστε». Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξή του:
Γιατί ξαναβγαίνουν οι αγρότες στα μπλόκα σήμερα; Τι έχει αλλάξει σε σχέση με παλαιότερα;
Στα μπλόκα βγαίνουμε γιατί απλά έχουμε χρεοκοπήσει και δεν μπορούμε να ζήσουμε τις οικογένειές μας. Όλο και περισσότεροι φεύγουν από το επάγγελμα, μένουμε μόνο οι μεγάλοι σε ηλικία, οι οποίοι δεν έχουμε μέλλον. Χρωστάμε σ’ όλο τον κόσμο! Αιτία είναι ένας συνδυασμός χαμηλών εσόδων από τη πώληση των προϊόντων μας, υψηλού κόστους παραγωγής και καταλήστευσης των επιδοτήσεών μας. Επιπλέον, δεν υπάρχουν δομές υποστήριξης, δεν υπάρχει σχέδιο για τη γεωργία. Η ενέργεια και το πετρέλαιο έχουν πάει στα ύψη. Η κατάσταση πλέον είναι μη βιώσιμη. Αυτό μας έβγαλε στο δρόμο, έπειτα από πάρα πολλά χρόνια, μαζικά και δυναμικά. Υπάρχει οργή. Από το 2016 έχει να γίνει κάτι τέτοιο. Κλείνουν οι εθνικές οδοί, έχουν κλείσει όλα τα τελωνεία, τώρα στοχεύουμε αεροδρόμια και λιμάνια. Δηλαδή υπάρχει ένα γενικό blackout στη χώρα, ώστε να σταματήσουν τα εισαγόμενα, τα οποία τρώνε το εισόδημα το δικό μας, αλλά και των καταναλωτών.
Ποια τα βασικά αιτήματα;
Καταρχήν ότι η αγροτική οικονομία στη χώρα μας πρέπει να αποκτήσει ένα σχέδιο, μια προοπτική, που να την τηρήσουν όλα τα κόμματα – γι’ αυτό και κανένα κόμμα δεν μιλάει, ούτε φυσικά η κυβέρνηση. Επιτέλους να έχουμε ένα σχέδιο για να μειωθεί το κόστος παραγωγής, το οποίο είναι αποτέλεσμα των καρτέλ. Είμαστε από τις πιο ακριβές χώρες στην Ε.Ε. στα εφόδια που αγοράζουμε. Δεν σέβονται ούτε καν τους όρους της συμβολαιακής γεωργίας, που οι ίδιοι υπογράφουν. Έπειτα: Οι επιδοτήσεις πρέπει να σταματήσουν να τρώγονται από τους επιτήδειους. Πρέπει να πληρώνονται στην ώρα τους, και να σταματήσει αυτό το μοντέλο με τη στρεμματική ενίσχυση. Οι ενισχύσεις να γυρίσουν πάνω στην παραγωγή. Δεν νοείται κάποιος που δεν παράγει να παίρνει επιδοτήσεις: οι επιδοτήσεις δίνονται για να έχουμε τρόφιμα ασφαλή, επάρκεια τροφίμων και χαμηλές τιμές. Τέλος, ένα σωρό πράγματα τοπικά. Στη Θεσσαλία έχουν τον Daniel, αλλού έχουν άλλα. Εμείς εδώ έχουμε το ΑΤΑΚ (Αριθμός Ταυτότητας Ακινήτου), με το οποίο προσπαθούν να κάνουν την ιδιοκτησία ενός χωραφιού, το οποίο το νοικιάζει κάποιος, προϋπόθεση για να πληρωθούν επιδοτήσεις. Κάτι που δεν το ζητάει η Ε.Ε., είναι εφεύρημα των δικών μας καρεκλοκένταυρων. Αν εσύ μου νοικιάζεις το χωράφι και φοροδιαφεύγεις, δεν θα πάρω εγώ επιδότηση! Πάνω στο ΑΤΑΚ βασίστηκαν για να κλέψουν τις επιδοτήσεις στον ΟΠΕΚΕΠΕ.
«Έχουμε δεθεί με τη γη. Αυτή η γη είναι ποτισμένη με αίμα, με ιδρώτα και με δάκρυα από τους προγόνους τους δικούς μου, χίλιες φορές τα λέω και χίλιες φορές συγκινούμαι. Γιατί είμαι ένας από αυτούς που φεύγουν, και δεν το μπορώ…»
Πώς κρίνετε τη στάση της κυβέρνησης απέναντι στα αιτήματά σας; Τι περιμένετε από αυτήν;
Δεν περιμένω τίποτα. Αν ήμουν ηγέτης του αγροτικού κινήματος και με ρωτούσαν για τα αιτήματά μας, θα απαντούσα να γίνουν εκλογές και να σηκωθούν να φύγουν οι κερατάδες αυτοί. Να δούμε τι θα πει ο λαός. Αν θα ξαναβγούν αυτοί οι ίδιοι, τότε να κάτσω να συζητήσω. Αλλά δεν περιμένω τίποτα. Δεν γίνεται να πιάσουν τους κλέφτες, γιατί όλοι αυτοί οι Φραπέδες, οι Χασάπηδες, οι Σεμερτζήδες κ.λπ. είναι απλά οι λοχίες τους. Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν είναι μόνο φάγωμα χρημάτων, είναι και αλλοίωση εκλογικού αποτελέσματος, και το είδαμε στην Κρήτη. Κι αλλού εξαγοράσανε ψήφους και είχαν και παράνομο πλουτισμό από τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις. Γι’ αυτό και η Κοβέση ήρθε εδώ και τους πάει για εγκληματική οργάνωση με κάθετη σύσταση, από την κυβέρνηση μέχρι κάτω τους δήθεν αγρότες. Πίσω από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τον Χασάπη είναι υψηλά κομματικά κυβερνητικά στελέχη. Μην ξεχνάμε ότι ο Βάρας κατήγγειλε αυτά τα γεγονότα από το 2019. Τότε τον έδιωξε ο Βορίδης και πήγε στο Μαξίμου που είναι μέχρι τώρα. Δεν ενημέρωσε τον πρωθυπουργό; Ήταν και τα ΚΥΔ στο παιχνίδι, ήταν και τα κομματόσκυλα, ήταν και οι τεχνικοί σύμβουλοι του ΟΠΕΚΕΠΕ, που είναι μεγάλες εταιρείες (η Τράπεζα Πειραιώς, συμφέροντα της οικογένειας Λάτση, του Μαρινάκη κ.λπ.).
Πολλοί αγρότες και κτηνοτρόφοι λένε πως σπρώχνονται εκτός επαγγέλματος. Πώς θα περιγράφατε με απλά λόγια την κατάσταση του Έλληνα αγρότη σήμερα;
Η γη κοστίζει χρήματα. Και η γη είναι από γενιά σε γενιά. Οι πρόγονοι μας, οι προπαππούδες μας, οι παππούδες μας, οι πατεράδες μας, εμείς, παίρναμε τη γη που κληρονομούσαμε. Αγόραζαν κι άλλη με τη δουλειά τους, τη μεγάλωναν και την περνούσαν σε επόμενη γενιά. Σήμερα σε ποσοστό 99% κανένα παιδί μας δεν ακολουθεί το επάγγελμα, γιατί βλέπουν πώς περνάμε. Υπάρχουν επενδύσεις σε αποθήκες, σε εργαλεία, που είναι εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Και παρόλο που υπάρχει τόσο μεγάλο κεφάλαιο, δεν υπάρχει φυσική συνέχεια. Είναι πολύ ψυχοφθόρο να βλέπουμε ότι οι κόποι γενιών σταματάνε. Ποιος θα βγάλει το κάρο; Θα το βγάλω εγώ που είμαι 60 χρονών, ή κάποιος 25χρονος; Τώρα λένε ότι μας έδωσαν δισεκατομμύρια σε επιδοτήσεις. Αυτοί που πληρώθηκαν κανονικά, χωρίς περικοπές, πήραν μόλις 1,2 ευρώ/στρέμμα. Άρα αν βάλεις μια καλλιέργεια των 500 στρεμμάτων, πήρε 600 ευρώ. Με τα 600 ευρώ, ο άνθρωπος αυτός θα πραγματοποιήσει ένα γέμισμα του ρεζερβουάρ πετρελαίου 200 ευρώ. Και 400 ευρώ τι είναι; Να πληρώσει ρεύμα; Να πληρώσει θέρμανση; Να αγοράσει να φάει; Να πληρώσει τις υποχρεώσεις του; Να μπει στην καλλιέργεια; Τώρα οι μισοί σπέρνουμε, οι μισοί δεν σπέρνουν. Πήγαν όλοι και σπείρανε επί πιστώσει. Όταν αγοράζεις επί πιστώσει, ανεβαίνει η τιμή και είσαι υποχρεωμένος να πας να παραδώσεις την παραγωγή σου εκεί για να καλύψεις το χρέος. Άρα είσαι και υποχρεωμένος να δεχτείς όποια τιμή σου δώσουν.
Τι κρατάει έναν άνθρωπο στη γη, όταν όλα γύρω του τον σπρώχνουν να τα παρατήσει;
Το σκατοκέφαλό μας. Διότι έχουμε δεθεί με τη γη. Αυτή η γη είναι ποτισμένη με αίμα, με ιδρώτα και με δάκρυα από τους προγόνους τους δικούς μου, χίλιες φορές τα λέω και χίλιες φορές συγκινούμαι. Γιατί είμαι ένας από αυτούς που φεύγουν, και δεν το μπορώ. Μυρίζει το χώμα, είμαστε δεμένοι με το χώμα. Όπως ο κτηνοτρόφος με τα ζώα, είναι η οικογένειά μας αυτά. Όταν κάνουμε τη βασιλόπιτα, κόβουμε για τα χωράφια μας κομμάτι. Αυτό μας κρατάει. Η αγάπη για αυτό το επάγγελμα. Η αίσθηση ότι εμείς είμαστε ελεύθεροι, ότι καλλιεργούμε, ότι προσφέρουμε κοινωνικό έργο, δίνουμε και τρώει ο κόσμος. Και όλα αυτά μας τα έχουν καταστρέψει. Δεν υπάρχει πια χαρά της εργασίας, δεν υπάρχει χαρά της προσφοράς. Τη χάνουμε μέσα από τα χέρια μας, γιατί έρχονται όλα από το εξωτερικό. Και έτσι φτωχαίνουμε και χρεοκοπούμε και βουρλιζόμαστε και βγαίνουμε στους δρόμους να μας κυνηγάνε με τις κλούβες.
Αν ξεκινούσαμε αύριο «από την αρχή», ποιες τρεις προτεραιότητες θα βάζατε για να στηθεί η αγροτική παραγωγή στην Ελλάδα σε στέρεες βάσεις;
Αναδιάρθρωση των καλλιεργειών. Πρέπει πλέον να δούμε τι χρειάζεται η χώρα μας ώστε να παράγουμε, για να έχουμε τροφική επάρκεια. Δεν γίνεται εγώ στην Επανομή να βάζω βαμβάκι, εγώ πρέπει να βάλω σιτηρά, υπάρχει μελέτη του ΑΠΘ για την Επανομή. Είναι ιδανική για σποροπαραγωγή δημητριακών, για όσπρια, για λαχανικά, αμπέλια, διάφορα μποστάνια. Στον Έβρο να βάλουν καλαμπόκια. Με λίγα λόγια, αναδιάρθρωση των καλλιεργειών με σκοπό τη διατροφική επάρκεια της χώρας. Έπειτα, να βάλουμε άλλες καλλιέργειες, πάλι στα τρόφιμα, τις οποίες να τις πιστοποιήσουμε, να πάρουν προστιθέμενη αξία και να τις προσθέσουμε στο εξωτερικό. Οι πλούσιοι πάντα θα έχουν και θα πληρώνουν χρήματα για σωστή τροφή. Πρέπει, επιπλέον, να ξανακάνουμε την επιστήμη, να είναι δίπλα μας, να δώσουμε εργαλεία στους αγρότες. Να γίνουν οι μελέτες από το ΕΘΙΑΓΕ (Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας) ώστε να βγουν νέοι σπόροι, που θα είναι ανταγωνιστικοί σύμφωνα με την κλιματική αλλαγή που μας έρχεται. Η επιστήμη πρέπει να ανακαλύψει νέους σπόρους, νέες καλλιεργητικές μεθόδους, να μας ενημερώνει για όλες τις εξελίξεις. Να επαναφέρουμε όλα τα προηγούμενα. Τους οργανισμούς, το ΕΘΙΑΓΕ, τους ίδιους τους συνεταιρισμούς που τους χρεοκοπήσαμε. Δηλαδή πρέπει να ανασυσταθούν όλες οι αγροτικές δομές του τόπου, πρέπει να καταπολεμηθούν τα καρτέλ. Πρέπει να σταματήσουμε να φτιάχνουμε ό,τι μας λένε οι Ευρωπαίοι.
Κλείνοντας, ποιο μήνυμα στέλνουν κατά τη γνώμη σας τα μπλόκα στην κοινωνία;
Το μήνυμα που στέλνουν είναι ελάτε δίπλα μας, αλλιώς θα πεινάσουμε όλοι μαζί. Διότι σε λίγο θα τρώτε μόνο ακρίδες, σκουλήκια και σάπια πράγματα από τρίτες χώρες που τα ραντίζουν όλα με DDT. Η κοινωνία πρέπει να μας στηρίξει διότι αν βουλιάξουμε εμείς θα τους συμπαρασύρουμε όλους. Μας λένε ότι η αγροτική παραγωγή συνεισφέρει το 3% του ΑΕΠ. Μας λένε ότι ο τουρισμός είναι η ατμομηχανή της οικονομίας μας. Ποια είναι η αλήθεια; Ότι αν προσθέσουμε την κτηνοτροφική παραγωγή, την αλιεία, την υλοτομία και μελισσοκομία, που είναι κλάδος της κτηνοτροφίας, φτάνουμε στο 8% του ΑΕΠ. Εμείς έχουμε συντελεστή μόχλευσης 4-4,5%, άρα από το 8% του ΑΕΠ θα πάει 32-35% συνεισφορά στο ΑΕΠ. Η τουριστική παραγωγή, αν τη βάλω με 20%, έχει συντελεστή μόχλευσης 1,2%, θα πάει στο 24% συνεισφορά στο ΑΕΠ. Για ποια ατμομηχανή μιλάμε;
Το μήνυμα που στέλνουμε είναι λοιπόν να έρθει όλη η κοινωνία δίπλα μας, γιατί έτσι θα παλέψει για τον εαυτό της, για το δικαίωμά της στην ποιοτική τροφή, για να μην είμαστε διατροφικά εξαρτώμενοι αλλά ανεξάρτητοι, με διατροφική ασφάλεια, και έπειτα για μία σειρά άλλα ζητήματα, όπως είναι η μείωση των τιμών, η μείωση του κόστους της ενέργειας. Όλα αυτά δηλαδή που ακουμπάνε όλη την κοινωνία. Τους θέλουμε δίπλα μας όλους. Πάρε το αυτοκίνητό σου κι έλα μοναχός. Πάρε τη φιλενάδα σου. Πάρε την οικογένειά σου. Το παιδάκι θα χαρεί και με τα τρακτέρ που θα βλέπει. Έλα εκεί. Δείξε ότι υπάρχει στήριξη. Αυτή η κυβέρνηση, αυτή η πολιτική τάξη είναι ανάλγητη. Πρέπει να καταλάβουν ότι το χάνουν εντελώς το παιχνίδι. Όχι ότι θα αλλάξουν πολιτική. Αλλά θα το κάνουν λίγο ήπιο. Να πάρουμε μια ανάσα, λίγο χρόνο να οργανωθούμε. Για να πάει ένα κίνημα μπροστά πρέπει να έχει χρόνο να καταθέσει κάποιες προτάσεις, να κάνει κάποια προγράμματα.
