Στην Αθήνα, η πολιτική και οικονομική ελίτ, θεωρεί την Κύπρο και το Κυπριακό ως βαρίδι και μόνιμο πονοκέφαλο για την Ελλάδα. Και η «ασπιρίνη» που κρίνουν ως την καταλληλότερη, είναι η απαλλαγή από το βάρος αυτό. Και τούτο θεωρούν πως μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους. Είτε μη ασχολούμενοι, παρακάμπτοντας το Κυπριακό ζήτημα, αποσυνδέοντας το από άλλα ζητήματα. Είτε σπρώχνοντας για κλείσιμο του, όπως έγινε το 2004, στο δημοψήφισμα για το σχέδιο Ανάν.
Στα πλαίσια αυτής της προσέγγισης, που ενίοτε εκφράζει και την επίσημη λογική των Αθηνών, κατά καιρούς βγαίνουν μπροστά διάφοροι ειδικοί και μη, για να εξηγήσουν πως «δεν μπορούμε να περιμένουμε το Κυπριακό… θα πρέπει να προχωρήσουμε» (να πάνε πού άραγε;). Και για να γίνουν περισσότερο «πειστικοί», φορτώνουν τη διαιώνιση της κατοχής στους Έλληνες της Κύπρου! Αναπτύσσεται η γνωστή –από την περίοδο του Ευάγγελου Αβέρωφ Τοσίτσα– θεωρία των «χαμένων ευκαιριών» στο Κυπριακό. Μια θεωρία ατεκμηρίωτη και ανιστόρητη. Μια θεωρία, η οποία εξωτερικεύει τη στάση των επιδερμικών, που θεωρούν πως χωρίς το Κυπριακό, τους Έλληνες της Κύπρου «στα πόδια τους», η Ελλάδα θα ήταν σε καλύτερη μοίρα. Δεν θα ανάλωνε χρόνο και κόπο για την Κύπρο, θα είναι καλύτερες οι σχέσεις με την Τουρκία! Μια απλοϊκή προσέγγιση, που αναπτύσσεται στα διάφορα πολιτικά και οικονομικά τζάκια και βλέπει κατά καιρούς και το φως της δημοσιότητας.
Ο τελευταίος που επιχείρησε να βγει μπροστά και να ξανασερβίρει το ίδιο μενού, είναι ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών επί διακυβέρνησης Σημίτη και αντιπρόεδρος του ΕΔΑΔ, Χρήστος Ροζάκης. Όπως είναι γνωστό, σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο της ΕΡΤ, είπε πως «η Κύπρος έχει χάσει ευκαιρίες να λύσει το πρόβλημα… και εμείς δεν μπορούμε να περιμένουμε επ’ άπειρον να λυθεί το Κυπριακό προκειμένου να λύσουμε τα ελληνοτουρκικά».». Προφανώς η αποσύνδεση είναι και ανιστόρητη και πολιτικά μυωπική. Ο κ. Ροζάκης ως χαμένες ευκαιρίες θεωρεί το σχέδιο Άναν και την «πρόσφατη στο Κραν Μοντανά». Βέβαια, ανέφερε, «στο Κραν Μοντανά είναι ευθύνη της Κύπρου το ότι δεν προχώρησε σε μία επίλυση, παρά το γεγονός ότι είχαν φτάσει πολύ κοντά σε αυτήν». Σε σχέση με το Σχέδιο Ανάν, ανεξαρτήτως των απόψεων του για το περιεχόμενο –αν και άλλη αντίληψη έπρεπε να είχε καθώς υπηρέτησε στο ΕΔΑΔ– θα πρέπει να εξηγήσει πώς θα λειτουργούσε το ανανικό κράτος με τόσες στρεβλώσεις και με έντονα δημοκρατικά ελλείμματα. Σε ό,τι αφορά το Κραν Μοντανά, θα μπορούσε να ρωτήσει στο ελληνικό υπουργείο των Εξωτερικών τι συνέβη στη Διάσκεψη ή να διαβάσει τα πρακτικά των Ηνωμένων Εθνών, που είδαν το φως της δημοσιότητας.
Θα μπορούσε κανείς να παραθέσει μια σειρά από λόγους, πολιτικούς και εθνικούς για το τι πρέπει να πράττει η Ελλάδα στην Κύπρο. Και γιατί έχει υποχρεώσεις έναντι της, συμβατικές κι άλλες. Και για τις βαριές και ασήκωτες ευθύνες της, την υπονόμευση της Κυπριακής Δημοκρατίας τη δεκαετία του ΄60 αλλά και για το πραξικόπημα, που άνοιξε το δρόμο για την εισβολή της Τουρκίας και την κατάληψη εδαφών του νησιού. Η χούντα ευθύνεται. Αλλά αυτό το έγκλημα δεν μπορεί να σβηστεί επειδή ήταν η χούντα, που συνεννοήθηκε με τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την Τουρκία, για να μοιράσουν το νησί. Άλλωστε λόγω αυτού του εγκλήματος στην Κύπρο κατέρρευσε το καθεστώς της δικτατορίας και αποκαταστάθηκε η Δημοκρατία στην Ελλάδα. Την ίδια ώρα, υπάρχουν, όπως αναφέρθηκε ήδη, πέραν των εθνικών και οι συμβατικές υποχρεώσεις. Όπως είναι γνωστό η Ελλάδα θεωρείται εγγυήτρια δύναμη στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Η διαχείριση που γίνεται στα ελληνοτουρκικά, δείχνει πως υπάρχει μια προσπάθεια αποσύνδεσης από το Κυπριακό. Η Αθήνα επιχειρεί ομαλοποίηση των σχέσεων με την Τουρκία χωρίς αυτό να περνά όπως διαχρονικά γινόταν, από τη Λευκωσία, αλλά από την Ουάσινγκτον και τις Βρυξέλλες, το ΝΑΤΟ.
Η αποσύνδεση
Η διαχείριση που γίνεται στα ελληνοτουρκικά, δείχνει πως υπάρχει μια προσπάθεια αποσύνδεσης από το Κυπριακό. Η Αθήνα επιχειρεί ομαλοποίηση των σχέσεων με την Τουρκία χωρίς αυτό να περνά όπως διαχρονικά γινόταν, από τη Λευκωσία, αλλά από την Ουάσινγκτον και τις Βρυξέλλες, το ΝΑΤΟ.
Την ίδια ώρα, είναι προφανές πως η ελληνική κυβέρνηση, μετά και τις πλημμύρες, αν και αυτή η προσέγγιση ξεκίνησε με τους σεισμούς στην Τουρκία, θέτει διαφορετικές προτεραιότητες. Δεν θέλει να ασχολείται με τις εντάσεις στο Αιγαίο. Συνεπάγεται τούτο, άλλωστε, οικονομικό κόστος και μόνιμη κρίση και κανείς δεν το θέλει. Ιδιαίτερα τώρα, λόγω των καταστροφών είναι προδήλως διαφορετική η ιεράρχηση των θεμάτων διαχείρισης. Το έπραξε τούτο η Τουρκία μετά τους σεισμούς του περασμένου Φεβρουαρίου. Όσο η Τουρκία επιχειρούσε να βρει τους βηματισμούς της μετά τους σεισμούς εγκατέλειψε τις προκλήσεις στο Αιγαίο. Συνέχισε, βέβαια, στην Κύπρο, αν αυτό σημαίνει κάτι για την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Ανεξαρτήτως, όμως, των άλλων ζητημάτων, πολύ σημαντικών καθώς όλοι παρακολούθησαν τη χώρα να βουλιάζει χωρίς πλάνο, οι ελληνοτουρκικές προσεγγίσεις συνεχίζονται. Και θα συνεχιστούν και στη Νέα Υόρκη τις επόμενες ημέρες, όταν οι εξελίξεις θα μεταφερθούν στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών. Η Τουρκία προφανώς και θέλει πλήρη αποσύνδεση των ελληνοτουρκικών από το Κυπριακό, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση. Μέχρι να ολοκληρώσει σχεδιασμούς στο νησί, διά επιβολής νέων τετελεσμένων. Από την άλλη, η Αθήνα ναι μεν θεωρεί πως θα μπορούσε να προχωρήσει, αλλά γνωρίζει πως δεν μπορεί να μην λαμβάνει καθόλου υπόψη τι γίνεται στην Κύπρο. Και τούτο και ενδεχομένως και για σκοπούς εσωτερικού πολιτικού παιχνιδιού.
Σε αυτό το σκηνικό, το οποίο στήνεται, εμπλέκονται κι άλλοι παράγοντες. Οι Αμερικανοί, το ΝΑΤΟ, που επιδιώκουν μια φόρμουλα για να τα βρουν οι δυο σύμμαχοι τους.
Η επιβολή
Η λογική, που εκφράζεται από εθνομηδενιστές, λεγόμενους διεθνιστές και από όσους θήτευσαν σε αμερικανικά σεμινάρια «διαχείρισης» κρίσεων» και «επίλυσης διαφορών», εκφράζεται, σκοπίμως, μέσα από ένα δίλημμα: Είτε θα κλείσει το Κυπριακό, με μια συμφωνία εξπρές με το όποιο περιεχόμενο, είτε ο καθένας να ακολουθήσει το δρόμο του. Όπως λέγεται στα πολιτικά κι άλλα πηγαδάκια, δεν θα περιμένει η ελληνική ελίτ τους «ξεροκέφαλους» Κυπρίους να λύσουν το Κυπριακό! Ως να εξαρτάται από την Κύπρο η επίτευξη συμφωνίας κι όχι από την κατοχική δύναμη, την Τουρκία.
Η εγκατάλειψη της Κύπρου, μια πονεμένη ιστορία της εμμονικής αθηναϊκής ελίτ, δεν μπορεί να γίνει επειδή, μεταξύ άλλων, η Τουρκία αντιμετωπίζει ενιαία Ελλάδα και Κύπρο. Μπορεί η Άγκυρα, στα πλαίσια της τακτικής της, να κάνει ανοίγματα προς την Αθήνα και την ίδια ώρα να επιτίθεται στην Κύπρο, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως αποσυνδέει σε βάθος χρόνου τα ελληνοτουρκικά από το Κυπριακό. Γιατί αντιμετωπίζει τον ελληνισμό από τον Έβρο μέχρι και την Κύπρο. Οι επεκτατικές βλέψεις της Άγκυρας δεν αφορούν ένα κομμάτι, ένα τμήμα, αλλά ολόκληρη την περιοχή. Και έναντι αυτού του σχεδιασμού πως λειτουργεί η Αθήνα; Κάνει πως αφουγκράζεται τη Λευκωσία, μερικές φορές εγείρει ζητήματα στους Τούρκους, μετά από αίτημα της κυπριακής πλευράς. Είναι, ωστόσο, όπως φαίνεται της «ανάποδης» θεωρίας. Να φτιάξουν τα ελληνοτουρκικά και βλέπουμε! Επιδερμική προσέγγιση και επιβεβαίωση ότι οι εκφραστές αυτής της λογικής δεν γνωρίζουν την τουρκική πολιτική, τις επιδιώξεις της κατοχικής δύναμης.
