Ο πολιτικός κόσμος αντιμετωπίζει την κατάσταση στη χώρα σαν να παίζει video game. Πίστες αλλάζουν, ζωές υπάρχουν μπόλικες, προκλήσεις και μάχες προστίθενται, φίλοι και εχθροί επιλέγονται από μεγάλη γκάμα και αναδιατάσσονται διαρκώς. Και το πιο βασικό: αν θες τα παρατάς και ξαναρχίζεις από την αρχή.
Από την άλλη, η πραγματική ζωή στη χώρα μοιάζει με στίχο που τραγουδούσαν αρκετά χρόνια πριν οι Τρύπες: «Τώρα, που μ’ έχουν κάνει ακροβάτη, πάνω σε σάπιο νήμα». Όσο καλός κι αν είσαι, όση δεξιοτεχνία κι αν επιστρατεύσεις, τα πράγματα είναι δύσκολα. Πόσο μάλλον όταν ο ακροβάτης είναι μια ολόκληρη χώρα, όταν οι λαμπρές εποχές «τσίρκου» ανήκουν στο παρελθόν, όταν όχι απλά δεν υπάρχει από κάτω δίχτυ ασφαλείας αλλά λάκκος με λέοντες.
Πιο καθαρά: Η ισορροπία την οποία επικαλούνται και τάχα επιδιώκουν κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενοι, είναι ένα παραμύθι. Η αφήγηση ότι κάπως θα τη γλυτώσουμε, εκμεταλλευόμενοι αντιθέσεις, ότι κάπως θα βρούμε έναν συμβατό ρόλο και μια θέση στον υπό διαμόρφωση κόσμο, είναι από ψευδαίσθηση έως απατεωνιά.
Αυτό δεν έχει να κάνει τόσο με ανικανότητα, άστοχους χειρισμούς, κόλπα και κολπάκια. Εδώ, στο εσωτερικό της χώρας, οι λεονταρισμοί δεν μπορούν πια να λειτουργήσουν –πολύ γρήγορα η ελπίδα του λαού έγινε η επιτομή της κωλοτούμπας– σιγά μην κρίνονταν απ’ όλα αυτά οι διεθνείς εξελίξεις.
Η πραγματικότητα είναι ότι η Ελλάδα βρίσκεται στριμωγμένη ανάμεσα σε δύο απειλές. Μία από την «καταγεγραμμένη φίλη» Ευρώπη που τα τελευταία χρόνια μάς έχει διαλύσει και μία από την «παραδοσιακά αντίπαλη» Τουρκία που το τελευταίο διάστημα έχει αγριέψει. Όποιος δεν βλέπει τον διπλό αυτόν κλοιό είναι αδύνατον να προσανατολιστεί και να χαράξει παρόν και μέλλον. Κι αυτό δεν αφορά μόνο τις κυβερνήσεις και τα κόμματα αλλά, περισσότερο ίσως, την κοινωνία, τις αντιστάσεις, το λαϊκό κίνημα εν γένει.
Για την απειλή από δυσμάς, έχει κυλήσει πολύ νερό στ’ αυλάκι. Γιατί όντως μια μάχη δόθηκε. Ο κόσμος πήρε μέρος σε μια πραγματική σύγκρουση με τις «Βρυξέλλες», ανέλαβε ρίσκα, τοποθετήθηκε, μέτρησε δεδομένα και έκρινε πως αξίζει να σηκώσουμε κεφάλι. Ο αγώνας όμως έμεινε στα μισά. Και σήμερα ζούμε την αποδοχή μιας ήττας. Όχι, δεν είναι πεσμένος ο αντιευρωπαϊσμός, αλλά κυρίως η πεποίθηση πως μπορούμε να χτυπηθούμε μαζί του.
Για την απειλή από ανατολάς τα πράγματα είναι πιο περίεργα. Γιατί ενώ η επίθεση αφορά μια νέα ποιότητα προβλημάτων –εθνικό ζήτημα, θερμά επεισόδια, στρατιωτικές εμπλοκές– η συνείδησή μας προτιμά όλα αυτά να τα ξορκίζει. Μετά από όσα ζήσαμε θα θέλαμε πραγματικά να αποφύγουμε κινδύνους τέτοιας έντασης. Δυστυχώς δεν γίνεται. Το πρόβλημα δεν θα εξαφανιστεί αλλά θα διογκώνεται. Είναι η γεωπολιτική διάσταση, που θα δημιουργήσει το νέο σκηνικό, με την ισχύ και τον συνήθως «ακραίο» χαρακτήρα της.
Αυτοί που ερμηνεύουν την επιθετικότητα Ερντογάν ως απόρροια εσωτερικών προβλημάτων, είναι οι ίδιοι που δηλώνουν πως η Ελλάδα είναι ικανή να υπερασπιστεί τον εαυτό της. Διπλό ψέμα κι αυτό. Δεν είναι ούτε συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε διεργασίες στην κεντροαριστερά, ούτε αψιμαχίες Κούλη και Καραμανλικών. Οι μεγάλοι παίκτες μάς έχουν «μετρήσει» για τα καλά. Γνωρίζουν τη δεινή θέση της χώρας, το ευάλωτο, τις δυνατότητές μας. Συχνά βέβαια η ζωή έχει και γι’ αυτούς εκπλήξεις. Το περίφημο λαϊκό αίσθημα κάνει τα πράγματα πιο ενδιαφέροντα.
