Του Ρούντι Ρινάλντι.
Το νέο κίνημα που ξέσπασε στη χώρα μας, καθώς και τα κινήματα που ξέσπασαν πριν από λίγο καιρό στην Β. Αφρική και την Ισπανία, έθεσαν με εμφαντικό τρόπο το ζήτημα της δημοκρατίας ως κεντρικό και φλέγον ζήτημα-απαίτηση των λαϊκών μαζών.
Το νέο κίνημα που ξέσπασε στη χώρα μας, καθώς και τα κινήματα που ξέσπασαν πριν από λίγο καιρό στην Β. Αφρική και την Ισπανία, έθεσαν με εμφαντικό τρόπο το ζήτημα της δημοκρατίας ως κεντρικό και φλέγον ζήτημα-απαίτηση των λαϊκών μαζών.
Η απαίτηση αυτή δεν είναι διόλου ένα βήμα προς τα πίσω, όσον αφορά προγραμματικά και οραματικά στοιχεία που θα πρέπει να έχει ένα κίνημα το οποίο θέλει να ανατρέψει την υπάρχουσα κατάσταση πραγμάτων. Ένα τέτοιο κίνημα πρέπει να έχει ένα τεράστιο απόθεμα ριζοσπαστικής και επαναστατικής ουσίας που πρέπει να κατανοηθεί σωστά από όσους αναφέρονται στην κοινωνική απελευθέρωση. Δεν είναι ένα αστικό αίτημα που προσπαθεί η αριστερή πολιτική να ενσωματώσει δυσκολοχώνευτα στη φυσιογνωμία της. Η δημοκρατία θα έπρεπε να είναι στοιχείο της αριστερής πολιτικής, τόσο ως ουσία όσο και ως διαδικασία. Θα έπρεπε να αποτελεί κριτήριο αποτίμησής της.
Σήμερα είναι γνήσια έκφραση του ριζοσπαστισμού, των νέων και βαθιών χαρακτηριστικών που πρέπει να έχει το κίνημα του 21ου αιώνα. Το θέτουν εμφατικά οι πολλοί, όταν ζητούν να μην αποφασίζεται τίποτα για αυτούς χωρίς αυτούς, χωρίς την άμεση συμμετοχή τους. Οι πολίτες ζητούν πραγματική δημοκρατία. Στρέφονται ενάντια στα πολιτικά συστήματα που γεννούν, προωθούν και υπηρετούν το νεοφιλελευθερισμό, τον κοινωνικό αποκλεισμό, διαχειρίζονται τη φτώχεια, στηρίζουν τη χρεομηχανή. Αυτά τα πολιτικά συστήματα-ανδρείκελα της αγοράς και των πολυεθνικών, χωρίς σχέση με τον πολίτη και τις ανάγκες του, έχουν απογυμνωθεί, έχουν απονομιμοποιηθεί.
Οι λαοί, οι κοινωνίες, τα κινήματα μέσα από τη δράση τους απαιτούν πραγματική δημοκρατία που σημαίνει ανατροπή του πολιτικού συστήματος και αντικατάστασή του με ένα άλλο όπου η γνώμη, η συμμετοχή, η παρέμβαση, η άποψη θα κατοχυρώνεται με πολλούς τρόπους και όλη η δημόσια ζωή θα είναι οργανωμένη διαφορετικά. Με τον πιο απλό, άμεσα δημοκρατικό, συμμετοχικό τρόπο, με το σπάσιμο όλων των ζωνών αποκλεισμού, με την προώθηση νέων αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών, με προσφυγή σε δημοψηφισματικές μορφές απόφασης σε όλα τα κρίσιμα ζητήματα.
Με το σπάσιμο της δύναμης των ΜΜΕ και την «εισβολή» σε αυτά του λαού. Να μπει τέρμα στη διαπλοκή, ειδικά στα μονοπώλια της πληροφόρησης και να υπάρξουν άλλοι τρόποι εκλογής όλων των αντιπροσώπων, σε όποιες βαθμίδες υπάρξουν. Μια πραγματική δημοκρατία που θα προωθεί τη δικαιοσύνη, την ισότητα, την αλληλεγγύη, την χειραφέτηση.
Το Κίνημα των Πλατειών, οι σύγχρονες εξεγέρσεις που γνωρίσαμε τους τελευταίους μήνες, έφεραν με ένταση το αίτημα της πραγματικής δημοκρατίας, της ανατροπής των τυραννιών και της δικτατορίας της αγοράς. Έθεσαν ένα τεράστιο ερώτημα για τη δράση της Αριστεράς ή και του κομμουνιστικού κινήματος ακόμα. Είναι συμβατά αυτά τα κινήματα με την πραγματική δημοκρατία; Έχουν σχέση, έχουν αντίθεση, βρίσκονται ανάμεσα; Tι από όλα;
Τα κινήματα αυτά είναι φορείς μιας βαθιάς ανάγκης. Της ανάγκης συμμετοχής και πραγματικής δημοκρατίας. Κανένα σύστημα δεν μπορεί, σήμερα, να στηριχτεί χωρίς να τοποθετηθεί απέναντι σε αυτό το αίτημα και αυτήν την ανάγκη. Η Αριστερά, τις περισσότερες φορές στέκεται αμήχανα απέναντι στα κινήματα αυτά ή ακόμα χειρότερα τα ίδια τα κινήματα την εντάσσουν στο κατεστημένο πολιτικό κάδρο.
Το δε κομμουνιστικό κίνημα, έτσι όπως το γνώρισαμε -παρά τους αγώνες που έδωσε για δημοκρατικές ελευθερίες και την κοινωνική αλλαγή- θεωρείται φορέας αντιδημοκρατικών μεθοδεύσεων και βαθύτατα διοικητικό-κρατικιστικό.
Υπάρχουν μεγάλα και δύσκολα προβλήματα στη σύλληψη, την τοποθέτηση και την πράξη Αριστεράς και κομμουνιστών απέναντι στο αίτημα της πραγματικής δημοκρατίας που φέρουν τα κινήματα αυτά.
Οι Νεπαλέζοι κομμουνιστές πριν από 7-8 χρόνια ξάφνιασαν όταν διακήρυξαν ότι οι επαναστάσεις του 21ου αιώνα θα έχουν ως επίκεντρο το ζήτημα της δημοκρατίας. Σήμερα βλέπουμε να συντελείται η δημοκρατία ως ρήξη, να αναδύεται η ουσία της, το μετασχηματιστικό, ριζοσπαστικό, περιεχόμενό της. Με μια άλλη έννοια, οποιοδήποτε πρόγραμμα κοινωνικής απελευθέρωσης, μαζί και το κομμουνιστικό πρέπει να εμποτιστεί από βαθιά δημοκρατική αντίληψη και πεποίθηση πως χωρίς τη συμμετοχή των μαζών, χωρίς την πιο πλατιά δημοκρατία δεν μπορεί να υπάρχει πραγματική, ανθρώπινη χειραφέτηση των μαζών.
Αυτό είναι από τα πλέον βασικά συμπεράσματα του απολογισμού του κομμουνιστικού κινήματος του 20ού αιώνα. Η αψήφιση αυτής της προτεραιότητας στο όνομα του παραγωγισμού, η μετατροπή του κινήματος σε ιμάντα για την ανάπτυξη μιας παραγωγής για την παραγωγή και το κέρδος, οδήγησε στην αδιαφορία, την καταπάτηση του εργατικού ελέγχου, στη ερμηνεία των κοινωνικών σχέσεων, μονοσήμαντα μέσα από οικονομικούς νόμους και καταναγκασμούς.
Σήμερα μπορεί για κάποιους η αναγκαιότητα και επικαιρότητα του κομμουνισμού να αναβλύζει από κάθε πόρο του συστήματος. Δεν έρχεται, όμως, στην επιφάνεια ως συνείδηση και πράξη των μαζών. Αυτό που θέτουν τα κινήματα, είναι μέσα από ποιους ιστορικούς όρους και μέσα από ποιους γενικούς στόχους, οι μάζες (εν απουσία, μάλιστα, οραμάτων, ευρύτερων κοινωνικών σχεδίων κ.λπ.) κινητοποιούνται και δίνουν τα πάντα για αυτά. «Ψωμί, κάτω η τυραννία, πραγματική δημοκρατία, να φύγουν όλοι, δικαιοσύνη».
Αυτή η πραγματική κίνηση εκατομμυρίων ανθρώπων που αλλάζουν το ρου της ιστορίας και πρωταγωνιστούν, ανοίγει το δρόμο στο να τεθεί πιο ουσιαστικά, πιο πειστικά, πιο εμπλουτισμένα το αίτημα του κομμουνισμού. Αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς να μάθουν οι αγωνιζόμενοι να σέβονται βαθύτατα τις μάζες και να εγκαταλείψουν την αλαζονεία που τους διακρίνει. Αυτή -έτσι κι αλλιώς- θα πεταχτεί στα σκουπίδια. αργά ή γρήγορα. Είτε το καταλάβουν οι φορείς της είτε όχι!
Σήμερα είναι γνήσια έκφραση του ριζοσπαστισμού, των νέων και βαθιών χαρακτηριστικών που πρέπει να έχει το κίνημα του 21ου αιώνα. Το θέτουν εμφατικά οι πολλοί, όταν ζητούν να μην αποφασίζεται τίποτα για αυτούς χωρίς αυτούς, χωρίς την άμεση συμμετοχή τους. Οι πολίτες ζητούν πραγματική δημοκρατία. Στρέφονται ενάντια στα πολιτικά συστήματα που γεννούν, προωθούν και υπηρετούν το νεοφιλελευθερισμό, τον κοινωνικό αποκλεισμό, διαχειρίζονται τη φτώχεια, στηρίζουν τη χρεομηχανή. Αυτά τα πολιτικά συστήματα-ανδρείκελα της αγοράς και των πολυεθνικών, χωρίς σχέση με τον πολίτη και τις ανάγκες του, έχουν απογυμνωθεί, έχουν απονομιμοποιηθεί.
Οι λαοί, οι κοινωνίες, τα κινήματα μέσα από τη δράση τους απαιτούν πραγματική δημοκρατία που σημαίνει ανατροπή του πολιτικού συστήματος και αντικατάστασή του με ένα άλλο όπου η γνώμη, η συμμετοχή, η παρέμβαση, η άποψη θα κατοχυρώνεται με πολλούς τρόπους και όλη η δημόσια ζωή θα είναι οργανωμένη διαφορετικά. Με τον πιο απλό, άμεσα δημοκρατικό, συμμετοχικό τρόπο, με το σπάσιμο όλων των ζωνών αποκλεισμού, με την προώθηση νέων αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών, με προσφυγή σε δημοψηφισματικές μορφές απόφασης σε όλα τα κρίσιμα ζητήματα.
Με το σπάσιμο της δύναμης των ΜΜΕ και την «εισβολή» σε αυτά του λαού. Να μπει τέρμα στη διαπλοκή, ειδικά στα μονοπώλια της πληροφόρησης και να υπάρξουν άλλοι τρόποι εκλογής όλων των αντιπροσώπων, σε όποιες βαθμίδες υπάρξουν. Μια πραγματική δημοκρατία που θα προωθεί τη δικαιοσύνη, την ισότητα, την αλληλεγγύη, την χειραφέτηση.
Το Κίνημα των Πλατειών, οι σύγχρονες εξεγέρσεις που γνωρίσαμε τους τελευταίους μήνες, έφεραν με ένταση το αίτημα της πραγματικής δημοκρατίας, της ανατροπής των τυραννιών και της δικτατορίας της αγοράς. Έθεσαν ένα τεράστιο ερώτημα για τη δράση της Αριστεράς ή και του κομμουνιστικού κινήματος ακόμα. Είναι συμβατά αυτά τα κινήματα με την πραγματική δημοκρατία; Έχουν σχέση, έχουν αντίθεση, βρίσκονται ανάμεσα; Tι από όλα;
Τα κινήματα αυτά είναι φορείς μιας βαθιάς ανάγκης. Της ανάγκης συμμετοχής και πραγματικής δημοκρατίας. Κανένα σύστημα δεν μπορεί, σήμερα, να στηριχτεί χωρίς να τοποθετηθεί απέναντι σε αυτό το αίτημα και αυτήν την ανάγκη. Η Αριστερά, τις περισσότερες φορές στέκεται αμήχανα απέναντι στα κινήματα αυτά ή ακόμα χειρότερα τα ίδια τα κινήματα την εντάσσουν στο κατεστημένο πολιτικό κάδρο.
Το δε κομμουνιστικό κίνημα, έτσι όπως το γνώρισαμε -παρά τους αγώνες που έδωσε για δημοκρατικές ελευθερίες και την κοινωνική αλλαγή- θεωρείται φορέας αντιδημοκρατικών μεθοδεύσεων και βαθύτατα διοικητικό-κρατικιστικό.
Υπάρχουν μεγάλα και δύσκολα προβλήματα στη σύλληψη, την τοποθέτηση και την πράξη Αριστεράς και κομμουνιστών απέναντι στο αίτημα της πραγματικής δημοκρατίας που φέρουν τα κινήματα αυτά.
Οι Νεπαλέζοι κομμουνιστές πριν από 7-8 χρόνια ξάφνιασαν όταν διακήρυξαν ότι οι επαναστάσεις του 21ου αιώνα θα έχουν ως επίκεντρο το ζήτημα της δημοκρατίας. Σήμερα βλέπουμε να συντελείται η δημοκρατία ως ρήξη, να αναδύεται η ουσία της, το μετασχηματιστικό, ριζοσπαστικό, περιεχόμενό της. Με μια άλλη έννοια, οποιοδήποτε πρόγραμμα κοινωνικής απελευθέρωσης, μαζί και το κομμουνιστικό πρέπει να εμποτιστεί από βαθιά δημοκρατική αντίληψη και πεποίθηση πως χωρίς τη συμμετοχή των μαζών, χωρίς την πιο πλατιά δημοκρατία δεν μπορεί να υπάρχει πραγματική, ανθρώπινη χειραφέτηση των μαζών.
Αυτό είναι από τα πλέον βασικά συμπεράσματα του απολογισμού του κομμουνιστικού κινήματος του 20ού αιώνα. Η αψήφιση αυτής της προτεραιότητας στο όνομα του παραγωγισμού, η μετατροπή του κινήματος σε ιμάντα για την ανάπτυξη μιας παραγωγής για την παραγωγή και το κέρδος, οδήγησε στην αδιαφορία, την καταπάτηση του εργατικού ελέγχου, στη ερμηνεία των κοινωνικών σχέσεων, μονοσήμαντα μέσα από οικονομικούς νόμους και καταναγκασμούς.
Σήμερα μπορεί για κάποιους η αναγκαιότητα και επικαιρότητα του κομμουνισμού να αναβλύζει από κάθε πόρο του συστήματος. Δεν έρχεται, όμως, στην επιφάνεια ως συνείδηση και πράξη των μαζών. Αυτό που θέτουν τα κινήματα, είναι μέσα από ποιους ιστορικούς όρους και μέσα από ποιους γενικούς στόχους, οι μάζες (εν απουσία, μάλιστα, οραμάτων, ευρύτερων κοινωνικών σχεδίων κ.λπ.) κινητοποιούνται και δίνουν τα πάντα για αυτά. «Ψωμί, κάτω η τυραννία, πραγματική δημοκρατία, να φύγουν όλοι, δικαιοσύνη».
Αυτή η πραγματική κίνηση εκατομμυρίων ανθρώπων που αλλάζουν το ρου της ιστορίας και πρωταγωνιστούν, ανοίγει το δρόμο στο να τεθεί πιο ουσιαστικά, πιο πειστικά, πιο εμπλουτισμένα το αίτημα του κομμουνισμού. Αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς να μάθουν οι αγωνιζόμενοι να σέβονται βαθύτατα τις μάζες και να εγκαταλείψουν την αλαζονεία που τους διακρίνει. Αυτή -έτσι κι αλλιώς- θα πεταχτεί στα σκουπίδια. αργά ή γρήγορα. Είτε το καταλάβουν οι φορείς της είτε όχι!
Σχόλια
