Μόλις πρόσφατα κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις gramma δύο νέα βιβλία σας. Θα ήταν αυθαιρεσία αν λέγαμε ότι το ένα καταγράφει τις βασικές σας ιδέες και το άλλο τις εικονογραφεί;
Συμφωνώ ότι το Μικρές ιστορίες για το ντιζάιν προσπαθεί να καταγράψει τις βασικές μου ιδέες για τα θέματα του σχεδιασμού οπτικής επικοινωνίας, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν θέλησα να συντάξω το «εγκόλπιο του καλού γραφίστα». Διεκδικώ την ιδιότητα του ενεργού πολίτη, όπως μου ζητάει η πολιτεία, αλλά όχι του χειροκροτητή των πράξεών της. Έτσι, στο δεύτερο βιβλίο ασκώ το αναφαίρετο δικαίωμά μου στην κριτική της κοινωνικής αναλγησίας, με τον τρόπο που γνωρίζω να κάνω καλύτερα, δηλαδή την παραγωγή ιδεών μέσω εικόνων.
Ζήσατε την ακμή αλλά και τη συρρίκνωση του παραδοσιακού ρόλου της αφίσας. Η «υποχώρησή» της, ωστόσο, δεν σας άφησε άνεργο. Πόσο εύκολο ήταν για σας το επικοινωνιακό πέρασμα από την πραγματική κοινωνία στην εικονική;
Ακολουθώ αυτόν το μονόδρομο προσπαθώντας να δημιουργήσω τις λύσεις που μπορούν να φανούν χρήσιμες. Χρήσιμες, όχι φυσικά μόνο σε μένα, αλλά και στους πολίτες που συμμετέχουν στους κοινωνικούς αγώνες και δεν αποδέχονται αφοριστικούς βερμπαλισμούς και κατηγορίες ότι «τα φάγανε μαζί» με την υποκριτική εξουσία.
Ποια είναι η διαφοροποίηση αλλά και ποιες οι συνέπειες της υφαρπαγής του ρόλου της παραδοσιακής αφίσας από τις σύγχρονες τεχνολογίες;
Αντιμετωπίζω τις σύγχρονες τεχνολογίες ως εξέλιξη των εργαλείων. Δεν αφήνομαι σε αναπολήσεις και νοσταλγικές γκρίνιες. Το θέμα είναι να εξακολουθήσουν με κάθε τρόπο να δημιουργούνται αφίσες, όχι φυσικά για διακόσμηση, αλλά γιατί έχουν κάτι να πουν. Αν στο μέλλον οι αφίσες θα είναι ηλεκτρονικές, κινούμενες εικόνες σε ταμπλό στο δημόσιο χώρο, εγώ θα ακολουθήσω.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά μιας καλής αφίσας;
Κυρίως είναι η έλλειψη φλυαρίας και η επιδίωξη αυτοπροβολής. Η αφίσα δεν είναι ούτε «δελτίο Τύπου» αλλά ούτε και περιτύλιγμα σοκολάτας. Ένα από τα χαρακτηριστικά της καλής αφίσας, όπως εγώ την κατανοώ, είναι η έκπληξη. Μια αφίσα, όπου κι αν εμφανίζεται, είναι σαν πρόταση του χεριού μας για μια ζεστή χειραψία. Είναι το πλημμύρισμα του πομπού από γενναιοδωρία και η διάθεσή του να μοιραστεί μια πληροφορία με τον δέκτη, πιστεύοντας πως αυτό θα τον ενδιέφερε.
Η δουλειά σας παραμένει σταθερά προσηλωμένη στον κοινωνικό σχολιασμό, ακόμη περισσότερο όπως ο ίδιος σημειώνετε «λειτουργεί ως συμπλήρωμα των αγώνων και των ιδεών που εκπορεύονται από αριστερούς σχηματισμούς». Γιατί δεν ενδώσατε στις χρυσοφόρες σειρήνες της εμπορικής διαφήμισης;
Θα σας έλεγα κάνοντας αυτοκριτική, «τι να θέλει η αλεπού στο παζάρι;». Ό,τι σιχαίνομαι και απεχθάνομαι είναι να αποτελώ τραγέλαφο. Το ότι οι πολιτικές ιδέες μου εκφράζονται από την Αριστερά, μου δίνει χαρά και ικανοποίηση, αλλά με γεμίζει και ευθύνες. Με ικανοποιούν οι θέσεις του χώρου μου δίχως επεξηγηματικούς ή επιθετικούς προσδιορισμούς. Έτσι, όσο και να προσπαθώ να κερδίσω τη ζωή μου «πουλώντας» ντιζάιν, αφού αυτό μόνο ξέρω να κάνω, δεν διαχωρίζω τις ιδέες μου από την εργασία μου. Αυτό, σε καμιά περίπτωση δεν με τοποθετεί «απέναντι» στη διαφήμιση. Μπορεί η διαφήμιση να αποτελεί ένα χώρο όπου οι σχεδιαστές μπορούν να εξασφαλίσουν εργασία, αλλά δεν είναι και ο απόλυτος χώρος του ντιζάιν. Θα ήταν για μένα ένας χώρος που σίγουρα δεν θα απέδιδα.
Ως «δάσκαλος» της γραφιστικής πια, τι θα συμβουλεύατε τα νέα παιδιά που καταφεύγουν στο είδος αυτής της γραφής;
Αν, ως είδος, εννοείτε τη γραφιστική, θα τους έλεγα ότι το τοπίο της «αγοράς» γίνεται όλο και πιο θολό. Οι λόγοι είναι πολλοί και δεν αναφέρομαι μόνο στην κρίση. Σήμερα όλοι οι χρήστες ηλεκτρονικών υπολογιστών πιστεύουν ότι μπορούν και μόνοι τους να λύσουν προβλήματα οπτικής επικοινωνίας και όχι μόνο δεν απευθύνονται σε γραφίστες, αλλά θεωρούν ότι πρέπει να τους υποδείξουν και το σωστό τρόπο. Θα τους έλεγα ακόμα ότι δεν καλούνται να σχεδιάσουν τον Παρθενώνα, αλλά και την παραμικρή εργασία που τους ανατίθεται πρέπει να τη σέβονται, αφού την αποδέχονται, και να χρησιμοποιούν ακόμα ένα στοιχείο του ντιζάιν που είναι η πειθώ. Να βοηθούν στην εκπαίδευση των πελατών τους. Να μη δέχονται αδιαμαρτύρητα την προσβλητική συμπεριφορά πελατών, μόνο και μόνο για να μη χάσουν τη δουλειά.
Αν, πάλι, εννοείτε την ενασχόληση με αυτό, που για να συνεννοηθούμε το λέμε social design, θα έλεγα ότι δεν προσπαθώ να παρασύρω κανέναν σε μια απασχόληση που δεν θα του εξασφαλίσει χρήμα και προβολή, αν ο ίδιος δεν πιστεύει ότι το ντιζάιν δεν γνωρίζει μόνο να «πουλάει» προϊόντα και υπηρεσίες, αλλά οφείλει να δρα και στα μέτωπα των κοινωνικών αγώνων. Ας εκμεταλλευτεί αυτό το μοναδικό πλεονέκτημα, ότι μπορεί δηλαδή, να εικονοποιεί ιδέες για επικοινωνία, ευκολότερα από άλλους επαγγελματίες.
