του Γιώργου Κυριακού
Με αισθητά ανεβασμένο το ποσοστό συμμετοχής στις βουλευτικές εκλογές (από 46,4% σε 61,9%), οι Κροάτες ψήφισαν για να αναδείξουν νέα κυβέρνηση. Η συμμαχία με επικεφαλής τον νυν πρωθυπουργό Πλένκοβιτς και κορμό τη συντηρητική «Κροατική Δημοκρατική Ένωση» (HDZ), που κυβερνά τη χώρα από το 1991, υπέστη περαιτέρω απώλειες: πλέον έχει μόλις 61 από τις 151 έδρες του κοινοβουλίου. Ο αντίπαλος συνασπισμός, το «Ποτάμι της Δικαιοσύνης», που συγκεντρώθηκε γύρω από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SDP) και έχει ανεπίσημο ηγέτη τον Κροάτη πρόεδρο Μιλάνοβιτς, αύξησε ελαφρά τις δυνάμεις του και κέρδισε 42 έδρες.
Μεγάλη μερίδα έλαβαν τρία μικρότερα κόμματα. Το «Κίνημα Πατρίδας» παρέμεινε τρίτο με 14 έδρες, αλλά με μειωμένη ισχύ. Πρόκειται για ένα κόμμα αντιμεταναστευτικό και ακροδεξιό, αλλά και φιλοευρωπαϊκό – αν και αντίθετο στην εκπαίδευση Ουκρανών σε κροατικό έδαφος. Τέταρτο κόμμα, και εκ των μεγάλων νικητών, αναδείχθηκε η πράσινη-αριστερή πολιτική πλατφόρμα «Μπορούμε!», που αύξησε τις έδρες της σε 10 και καλεί σε μέτωπο εναντίον του Πλένκοβιτς. Πέμπτη σε ψήφους αλλά τέταρτη σε έδρες (11) αναδείχθηκε η κεντροδεξιά «Γέφυρα» (Most), που στο παρελθόν είχε συγκυβερνήσει με τη HDZ, αλλά δεν έχει καλές σχέσεις με τον Πλένκοβιτς. Τέλος, τρία περιφερειακά κόμματα κέρδισαν συνολικά 5 έδρες, κι άλλες 6 απέσπασαν τέσσερις μειονοτικοί σχηματισμοί, ενώ εκλέχθηκαν και 2 ανεξάρτητοι.
Το ουκρανικό στο επίκεντρο
Οι εκλογές ήταν μια σφοδρή αναμέτρηση μεταξύ του πρωθυπουργού Πλένκοβιτς και του προέδρου Μιλάνοβιτς – ο οποίος αναφέρθηκε κυρίως σε θέματα διαφθοράς και αυταρχισμού, ενώ ο αντίπαλός του τον κατηγορούσε ότι παραβαίνει το υπερκομματικό πρωτόκολλο της Προεδρίας. Πρόσφατα είχαν συγκρουστεί και για το ουκρανικό ζήτημα, καθότι ο πρόεδρος –τον οποίο οι αντίπαλοί του αποκαλούν «Βαλκάνιο Τραμπ»– ήθελε ουδετερότητα (και γι’ αυτό κατηγορήθηκε ως ρωσόφιλος). Είχε επίσης διφορούμενη στάση όσον αφορά την παραμονή των Κροατών στο μόρφωμα της Κροατομουσουλμανικής Ομοσπονδίας στη Βοσνία. Με άλλα λόγια το πολιτικό σκηνικό είναι πολωμένο, και δεν αποκλείεται να υπάρξει συνέχεια στις κινητοποιήσεις που εκδηλώθηκαν προεκλογικά εναντίον του πρωθυπουργού.
Δεδομένου του παραδοσιακά «ευρωπαϊκού» (φιλογερμανικού-φιλοαυστριακού) προσανατολισμού της συντηρητικής παράταξης, αλλά και των κονδυλίων της Ε.Ε. (που ήδη εισρέουν στη χώρα), ίσως βρεθεί λύση για τον σχηματισμό κυβέρνησης: είναι ενδεικτικό το ότι από τώρα βουλευτές μικρότερων κομμάτων διαφοροποιούνται από τις ηγεσίες τους. Ας σημειωθεί ότι η ελληνική κυβέρνηση τάχθηκε πολλές φορές αλληλέγγυα στην κροατική διεκδίκηση κονδυλίων από την Ε.Ε., καθώς η Ν.Δ. και η HDZ αποτελούν επίλεκτα μέλη του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Η αντιρωσική γραμμή, εξάλλου, αποτελεί και το σημαντικότερο μετεκλογικό διακύβευμα στην Κροατία. Ήδη ασκούνται πιέσεις για να διασφαλιστεί η ευθυγράμμιση της οποιασδήποτε νέας κροατικής κυβέρνησης με τις αποφάσεις της Ε.Ε. για το ουκρανικό.
