Πριν έναν χρόνο, τον Μάιο του 2024, πραγματοποιήθηκε το πρώτο Συνέδριο με έναν τίτλο που αντήχησε περισσότερο ως φωνή αφύπνισης: «Το υπαρξιακό πρόβλημα της Ελλάδας στην τροχιά του 21ου αιώνα». Σκοπός μας δεν ήταν η περιγραφή μιας κρίσης – αυτό είχε ήδη γίνει επανειλημμένως. Σκοπός μας ήταν η διερεύνηση: των αιτίων, των δομών, των αδιεξόδων και κυρίως των δυνατοτήτων για μια εναλλακτική πορεία. Μια πορεία που να μην αναπαράγει τον κατακερματισμό, τα αδιέξοδα του πολιτικού σκηνικού, τη σιωπή και την παραίτηση.
Σήμερα, με την συμπλήρωση ενός χρόνου από το 1ο Συνέδριο δίνουμε στη δημοσιότητα την διακήρυξη του 2ου Συνεδρίου. Με την Διακήρυξη ξεκινά επομένως η πορεία προς το δεύτερο συνέδριο, που σκοπεύουμε να πραγματοποιήσουμε τον Νοέμβριο του 2025. Σε αυτήν αποτυπώνονται η εμπειρία, οι αγωνίες και οι στόχοι του δεύτερου αυτού σημαντικού βήματος. Δεν απευθυνόμαστε στους αυτόκλητους σωτήρες, ούτε σε έτοιμα ακροατήρια. Απευθυνόμαστε σε όσους νιώθουν ότι “κάτι βαθύτερο” πρέπει να ειπωθεί και κυρίως να χτιστεί.
Το δεύτερο Συνέδριο, δεν φιλοδοξεί να δώσει «λύσεις» έτοιμες. Φιλοδοξεί να συσπειρώσει δυνάμεις που σκέφτονται, δρουν και δημιουργούν έξω από τα όρια των κυρίαρχων μονοδρόμων. Να θέσει ερωτήματα δύσκολα. Να διατυπώσει, όπου αυτό είναι εφικτό, θέσεις με σοβαρότητα, αξιοπιστία και ευθύνη.
Γιατί η Ελλάδα που χάνεται δεν είναι η μοναδική εκδοχή της ιστορίας μας.
Γιατί υπάρχουν ζωντανές δυνάμεις, η συσπείρωση των οποίων μπορεί να ανοίξει δρόμους για την Ελλάδα που θέλουμε.
Η Ελλάδα που χάνεται, η Ελλάδα που θέλουμε!
Αποτελεί συλλογικό βίωμα, και όλο και πιο κοινή διαπίστωση, πως τα προβλήματα στη χώρα μας διευρύνονται κι αγγίζουν πλέον την υπαρξιακή της διάσταση. Την ίδια στιγμή, οι απαντήσεις που δίνονται από τις εγχώριες ελίτ μοιάζουν να τροφοδοτούν έναν φαύλο κύκλο αντί να ανοίγουν διεξόδους προς ένα μέλλον εθνικής αξιοπρέπειας και κοινωνικής αναζωογόνησης. Το υπάρχον πολιτικό σύστημα –στο σύνολό του– φέρει τεράστιες ευθύνες και μπλοκάρει κάθε δυνατότητα διαφορετικής πορείας της χώρας και της κοινωνίας. Είναι σε βαθιά διάσταση με την κοινωνία, βαθαίνει πολλαπλά την κρίση και εντείνει το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας.
Στον πυρήνα του υπαρξιακού προβλήματος συναντάμε μια κοινωνία χωρίς φωνή, χωρίς Τόπο, χωρίς κινούσα στρατηγική ιδέα για την προοπτικής της, αμήχανη – κατακερματισμένη, χειραγωγημένη, αποπροσανατολισμένη και βαθιά απογοητευμένη. Μια κοινωνία όμως που στις ελπιδοφόρες στιγμές δείχνει ότι μπορεί να επιδράσει σημαντικά στην πορεία των πραγμάτων με τη μαζική της παρουσία, κατανοώντας βαθιά, με τρόπο βιωματικό, πως δεν μπορεί να περιμένει έτοιμες λύσεις και σωτήρες. Σε αυτή την αντιφατική αλλά παρούσα κοινωνική διαθεσιμότητα, που σε συνθήκες ασφυξίας ψάχνει για «οξυγόνο» και δρόμο προς το μέλλον, επικεντρώνεται η προσπάθειά μας, προσπαθώντας να διαβάσουμε προσεκτικά τον χαρακτήρα της.
Μετά την επιτυχημένη διεξαγωγή του πρώτου Συνεδρίου τον Μάιο του 2024 και τις προσδοκίες που αυτό δημιούργησε, προχωρούμε στο δεύτερο Συνέδριο με επίκεντρο την αντιμετώπιση του υπαρξιακού προβλήματος της Ελλάδας και με τίτλο «Η Ελλάδα που θέλουμε», αναζητώντας τους ορθούς όρους πραγμάτωσής της.
Στο πρώτο συνέδριο παρουσιάστηκε το πρόβλημα της χώρας, αναδείχθηκαν κρίσιμες πλευρές του και διατυπώθηκε η ανάγκη για μια συνολική προσέγγιση μέσα στο σύγχρονο, ρευστό περιβάλλον. Διότι όλο και περισσότεροι συνειδητοποιούμε ότι οι επιμέρους λύσεις δεν επαρκούν χωρίς ένταξη του προβλήματος στις γενικά ισχύουσες ιδιαιτερότητες του 21ου αιώνα, και ειδικά σε μια εποχή πολεμικής προετοιμασίας, και γενικευμένης αβεβαιότητα που ενισχύεται από την βίαιο ξερίζωμα του ανθρώπου μέσω της ψηφιακής επιτάχυνσης.
Το δεύτερο Συνέδριο συνεχίζει την πολιτική λογική του προηγούμενου, με δύο βασικές διαφορές: Πρώτον, αξιοποιεί την εμπειρία του πρώτου συνεδρίου ως βάση για αναβαθμισμένες απαιτήσεις. Δεύτερον, έρχεται σε μια συγκυρία με έντονες διεθνείς και εσωτερικές εξελίξεις που επιβάλλουν και νέες αξιολογήσεις και αναστοχασμούς.
Σκοπός του Συνεδρίου είναι:
- Η συνέχιση της εμβάθυνσης στα θεμελιώδη προβλήματα της χώρας, και η εξέταση πλευρών και ζητημάτων που δεν θίχτηκαν στο πρώτο συνέδριο.
- Η διερεύνηση διεξόδων από τις κυρίαρχες πολιτικές σε βασικούς τομείς, και η διατύπωση προτάσεων για την αντιμετώπισή τους με αξιόπιστη τεκμηρίωση, για προβολή όρων και προϋποθέσεων που θα επιτρέψουν στην χώρα να σταθεί αξιοπρεπώς στηριγμένη στις δυνάμεις της.
- Η εξέταση της θέσης της Ελλάδας στο νέο γεωπολιτικό πλαίσιο εν μέσω σημαντικών αλλαγών στο διεθνές και περιφερειακό επίπεδο.
- Η ανάδειξη της σημασίας του πολιτικού αδιεξόδου και της αιτιότητας του χάσματος μεταξύ κοινωνίας και πολιτικού συστήματος.
- Η συμβολή στις προϋποθέσεις δημιουργίας ενός νέου συλλογικού υποκειμένου και μια στρατηγική της «επόμενης μέρας».
- Η διατύπωση θέσεων εκεί που μπορούν να υπάρχουν απαντήσεις, με οραματικό ρεαλισμό.
Το πολιτικό ζήτημα της περασμένης χρονιάς –η γενικευμένη αμφισβήτηση και απόρριψη του υπάρχοντος πολιτικού συστήματος– δεν μπορεί παρά να εντάσσεται στους ανωτέρω σκοπούς: Η ανάγκη για τη συγκρότηση ενός νέου πολιτικού και κοινωνικού υποκειμένου είναι επιτακτική, χωρίς όμως να είναι αυτονόητη μία «αυτόματη ίδρυσή του». Το νέο υποκείμενο τίθεται ως ζητούμενο, που απαιτεί σοβαρή προετοιμασία και εμπεριστατωμένες απαντήσεις.
Η προσέγγισή μας βασίζεται στη μεθοδική διερεύνηση, χωρίς προκατασκευασμένα σχήματα ή τετριμμένα κλισέ. Μέσα από αυτή την επιλογή διεκδικούμε την αξιοπιστία και τη σοβαρότητα ως θεμελιώδη στοιχεία του εγχειρήματός μας. Η αντιμετώπιση του υπαρξιακού προβλήματος της χώρας απαιτεί γνώση των σοβαρών προϋποθέσεων, τολμηρές προτάσεις και αποφασιστική συλλογική προσπάθεια.
Το δεύτερο Συνέδριο επιδιώκει να διευρύνει τη συμμετοχή στην ανάλυση και τις προτάσεις, καθώς και τη συσπείρωση ενός υπαρκτού δυναμικού που αγωνιά. Επιζητεί να περιγράψει την πορεία της χώρας, να καταδείξει ότι «τα πράγματα μπορούν να πάνε αλλιώς» και να σκιαγραφήσει την Ελλάδα που θέλουμε, ξεκινώντας από την άρνηση της εθνικής και κοινωνικής αλλοτρίωσης που παράγει και αναπαράγει –βαθαίνοντάς την διαρκώς– ο κατ’ ουσία μεταπρατικός χώρος και η μεταπρατική δομή που χαρακτηρίζει τον πυρήνα του καθεστώτος στη χώρα μας. Κυρίως, όμως, να εμπνεύσει και να στερεώσει την πεποίθηση ότι αξίζει και μπορούμε να αγωνιστούμε γι’ αυτήν, ανατρέποντας την κίβδηλη «κανονικότητα των μνημονίων» που μας την εμφάνισαν σαν εθνική κανονικότητα και κατακτώντας την κανονικότητα της κοινωνικής και εθνικής αξιοπρέπειας.
Επειδή η Ελλάδα που θέλουμε δεν είναι μια αφηρημένη ιδέα. Η Ελλάδα που θέλουμε προϋποθέτει χώρα ανεξάρτητη, με ευημερία του λαού της, με ουσιαστική Δημοκρατία και εκδημοκρατισμό παντού, σύγχρονη παραγωγική βάση, πραγματική δικαιοσύνη, μορφωτικό και πολιτισμικό βάθος, κοινωνική δικαιοσύνη, οικολογική ευθύνη και ιστορική αυτογνωσία. Όλα αυτά φαντάζουν τόσο αυτονόητα, αλλά και τόσο μακρινά και ανέφικτα, όσο αποδεχόμαστε τους επιβαλλόμενους αδιέξοδους μονόδρομους, της μετανεωτερικής αποικιοποίησής μας.
Το δεύτερο Συνέδριο αποτελεί κάλεσμα:
- Σε όσους ανησυχούν για την πορεία της χώρας, μέσα στις σημερινές γεωπολιτικές και κοινωνικές αναταράξεις, αλλά ασφυκτιούν –παραμένοντας χωρίς φωνή– σε ένα στημένο και αδιέξοδο πολιτικό σκηνικό, με κυβερνήσεις και ηγεσίες που εξ-υπηρετούν όλες τις επιλογές που προκρίνει το ευρωδυτικό τοκογλυφικό κεφάλαιο.
- Σε όσους αντιστέκονται στην υποβάθμιση της ζωής, της εργασίας, της παραγωγής, του πολιτισμού, της δημοκρατίας, στις συνεχώς διευρυνόμενες κοινωνικές ανισοτήτες· σε όσους υπερασπίζονται τον Τόπο, το Περιβάλλον, την Αξιοπρέπεια των ανθρώπων, την ίδια την Υπόσταση της χώρας και της κοινωνίας.
- Στους ανθρώπους της επιστήμης και της γνώσης που μπορούν να τεκμηριώσουν, να φωτίσουν και να προτείνουν εναλλακτικές διεξόδους.
- Στους νέους ανθρώπους, το μέλλον των οποίων υποθηκεύεται, όσο συνεχίζεται αυτή η κατάσταση. Στις γνώσεις, την ορμή, τη δημιουργικότητά τους που αν βρει χώρο και τρόπο να αναπνεύσει μπορεί να δώσει πρωτότυπες απαντήσεις.
- Σε όσους παράγουν γνώση μέσα από την εργασιακή τους δραστηριότητα, μέσα από κοινές προσπάθειες αντιμετώπισης των προβλημάτων που δημιουργεί η συγκεκριμένη πολιτική-οικονομική-πολιτιστική κατεύθυνση που επιβάλλεται.
- Σε όσους υπηρετούν την Τέχνη και τα Γράμματα, που μπορούν να εμπνεύσουν και να δώσουν νόημα στην κοινή μας προσπάθεια.
- Σε όσους εμπνέονται από έναν πατριωτισμό που εναρμονίζει: πολιτιστική ταυτότητα, δημοκρατία, ουμανισμό και διεθνικό οικουμενισμό.
- Σε όσους συμμετείχαν ή γνώρισαν την προσπάθεια του πρώτου Συνεδρίου και βλέπουν την ανάγκη συνέχειας.
Το δεύτερο Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο του 2025 στην Αθήνα. Το πρόγραμμά του θα διαμορφωθεί ως τον Ιούλιο και θα δημοσιευθεί αρχές Σεπτεμβρίου. Θα προηγηθεί οικονομική εξόρμηση για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών του.
Στο διάστημα που μεσολάβησε συνεχίστηκε η δραστηριότητα του πρώτου Συνεδρίου με τους ακόλουθους τρόπους:
- Επαφές με συμμετέχοντες
- Έκδοση και παρουσίαση των πρακτικών του πρώτου Συνεδρίου
- Τοπικές συνελεύσεις και διαδικτυακές συναντήσεις.
- Εκπομπές από το κανάλι του Συνεδρίου
- Διοργάνωση Ημερίδων
- Παρέμβαση σε κοινωνικά ζητήματα (όπως το θέμα των Τεμπών)
- Συντονιστικές δράσεις και δημόσιος διάλογος.
Αυτές οι πρωτοβουλίες εκφράζουν την ένταση της προσπάθειας και τον στόχο σύνδεσης της πολιτικής θεώρησης με την επιστημονική τεκμηρίωση και την καθημερινή εμπειρία.
***
Οι ιδέες και οι δεσμοί που μας ενώνουν δίνουν δύναμη στο Εγχείρημά μας. Με αυτό το Συνέδριο προσπαθούμε να συμβάλουμε ουσιαστικά σε μια θετική απάντηση στο υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας, και ανιχνεύουμε με σταθερές αρχές και συνέπεια τις αναγκαίες βάσεις και προϋποθέσεις για την Ελλάδα που θέλουμε.
Είναι η στιγμή για μια κοινή και στοχευμένη κινητοποίηση – μια συνειδητή αφύπνιση που να ενώνει δυνάμεις και να μετατρέπει την ανησυχία σε εμπιστοσύνη, την απογοήτευση σε ελπίδα και την προσδοκία σε πράξη.
Φιλοδοξούμε να συμβάλλουμε θετικά, για να γίνουμε πρωταγωνιστές στην κατάκτηση της κινούσας στρατηγικής «ιδέας» για την Ελλάδα που θέλουμε και που αξίζει στον λαό μας.
Αγκαλιάστε το δεύτερο Συνέδριο! – Ας συμβάλουμε όλοι μαζί στην επιτυχία του!
Τα συμπεράσματα του 1ου Συνεδρίου, βάση για το επόμενο βήμα
Πέρασε ένας χρόνος από το συνέδριο του Μαΐου του 2024, με τον περίεργο είναι η αλήθεια τίτλο «Το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας στην τροχιά του 21ου αιώνα», και την προσπάθεια να τεθεί στο δημόσιο διάλογο, η εκτίμηση και αγωνία πως τα προβλήματα της χώρας, αγγίζουν πλέον τον ίδιο τον υπαρξιακό μας πυρήνα. Η επιτυχία του πρώτου Συνεδρίου, το βάθος των αναλύσεων που παρουσιάστηκαν σε αυτό, οι προσδοκίες που γέννησε στο δυναμικό που πήρε μέρος στις εργασίες του, έδωσαν ζωή σε ένα εγχείρημα με συνέχεια.
Μέσα σε έναν χρόνο, επιβεβαιώθηκε η αρχική μας διαπίστωση: το πρόβλημα δεν είναι απλώς πολιτικό ή οικονομικό. Είναι βαθιά υπαρξιακό. Αφορά την ίδια την υπόσταση της χώρας και της κοινωνίας. Τη σχέση της με τον Τόπο, την Ιστορία, το Περιβάλλον, την Παιδεία, τον Άλλον και τον Εαυτό της. Επιβεβαιώθηκε και η εκτίμηση ότι είναι υπαρκτή μια νέα κοινωνική διαθεσιμότητα (έκανε εμφατικά ορατή την ύπαρξή της στις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις για τα Τέμπη), που ασφυκτιά μέσα στο αδιέξοδο πλαίσιο που αναπαράγει το υπάρχον πολιτικό σύστημα.
Στο διάστημα που μεσολάβησε, συνεχίσαμε: οργανώθηκαν ημερίδες, κυκλοφόρησαν τα πρακτικά του Συνεδρίου, πραγματοποιήθηκαν παρεμβάσεις, τοπικές και διαδικτυακές συναντήσεις, δημιουργήθηκε χώρος διαλόγου. Όμως, η ανάγκη για μια πιο συνολική, πιο στέρεα, πιο αξιόπιστη πρόταση είναι εδώ – πιο επιτακτική από ποτέ. Τα όσα παρήγαγε το πρώτο Συνέδριο, και ο διάλογος που ακολούθησε, αποτελούν πιστεύουμε χρήσιμους οδοδείκτες για να τοποθετηθεί κανείς στην ταραγμένη εποχή μας, και να αναζητήσει εναλλακτικούς δρόμους.
Στην ιστοσελίδα του συνεδρίου μπορεί κανείς να ανατρέξει στα υλικά που παράχθηκαν από το πρώτο συνέδριο. Μπορείτε να βρείτε επίσης και στο κανάλι του Συνεδρίου στο youtube και πιο συγκεκριμένα: youtube.com/playlist
Όπως και τις εκπομπές που προβλήθηκαν στο κανάλι του Συνεδρίου:www.youtube.com
Αρκετά άρθρα και κείμενα γνώμης για μια σειρά ζητήματα στην ιστοσελίδα του Συνεδρίου: yparxiakoellada.gr/arthra/
Επίσης, θυμίζουμε πως έχει εκδοθεί ο τόμος των πρακτικών του Συνεδρίου. Μπορείτε να τον αναζητήσετε στα κεντρικά βιβλιοπωλεία, ή να τον παραγγείλετε από το ηλεκτρονικό κατάστημα των εκδόσεων Α/συνεχεια
