Το περασμένο Σαββατοκύριακο ο πρωθυπουργός, ακολουθώντας την πάγια τακτική του πολιτικού συστήματος αλλά φέτος χωρίς ΔΕΘ λόγω πανδημίας, παρουσίασε στη Θεσσαλονίκη το προγραμματικό πλαίσιο που θα κινηθεί η κυβέρνησή του στο επόμενο διάστημα. Ουσιαστικά η τοποθέτησή του είχε δύο κεντρικά σημεία, τα θέματα άμυνας – εξοπλισμών και τα θέματα της οικονομίας. Εδώ θα μας απασχολήσουν τα θέματα οικονομίας.
Η ομιλία του Κ. Μητσοτάκη έγινε στην πλέον δύσκολη περίοδο για την ελληνική οικονομία. Η παραγωγή βυθίζεται (-15,2% το ΑΕΠ το δεύτερο τρίμηνο 2020 σε ετήσια βάση) και αναδεικνύεται το τεράστιο δομικό πρόβλημα της οικονομίας με την εξάρτηση από τις υπηρεσίες, κύρια από τον χαμηλής «ποιότητας» μαζικό τουρισμό. Το πρώτο συμπέρασμα που προκύπτει από το οικονομικό περιεχόμενο της ομιλίας του είναι η πλήρης αναντιστοιχία μεταξύ της πολύ δύσκολης κατάστασης της οικονομίας, που θα έχει μεγάλες συνέπειες για το μέλλον, με τα όσα είπε και «υποσχέθηκε» ο πρωθυπουργός. Σχηματικά το σύνολο των εξαγγελιών του σε σχέση με την κατάσταση και τις προοπτικές της οικονομίας μοιάζουν με «συνταγογράφηση ασπιρινών για θεραπεία καρκινοπαθούς».
Επανάληψη γνωστής συνταγής
Ο πρωθυπουργός παρουσίασε μια «δέσμη» 12 μέτρων συνολικού κόστους 6,8 δισ. ευρώ που όπως είπε δίνουν απαντήσεις στην τρέχουσα συγκυρία και διατηρούν όρθια την οικονομία για την ανάκαμψη στη συνέχεια. Βέβαια μια ανάλυση των όσων είπε καταλήγει στο αβίαστο συμπέρασμα ότι για μία ακόμα φορά μοίρασε υποσχέσεις, ψίχουλα και ήδη δεδομένα χρήματα για τους πολλούς και παράλληλα πολλά δισ. για μια ακόμα φορά στις επιχειρήσεις με κύρια ωφελημένες όπως πάντοτε τις μεγάλες. Παράλληλα μέσα σε αυτή τη δέσμη μέτρων πέρασε τις νέες μεταρρυθμίσεις που θα χειροτερεύσουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση για τα λαϊκά στρώματα.
Ο πρωθυπουργός μίλησε για τις προτάσεις της «Επιτροπής Πισσαρίδη» που θα οριστικοποιηθούν και θα αποτελέσουν την πολιτική πρόταση της κυβέρνησης προς την Ε.Ε. για τη χρηματοδότηση από το «ταμείο ανάκαμψης». Ουσιαστικά την αξιοποίηση των 72 δισ. που λογαριάζει ότι θα αντλήσει από τους διάφορους ευρωπαϊκούς πόρους στην επόμενη πενταετία. Να θυμηθούμε ότι την επιτροπή απαρτίζουν προσωπικότητες που στήριξαν πολιτικά τα μνημόνια και τις μεταρρυθμίσεις και εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου-ΣΕΒ. Συνεπώς σε ανάλογη βάση κινούνται και οι προτάσεις τους, μακριά από τις ανάγκες αναδιάρθρωσης και παραγωγικής ανασυγκρότησης της ελληνικής οικονομίας. Προτείνουν ένα πλέγμα μεταρρυθμίσεων σε συνέχεια των μνημονιακών πολιτικών ώστε η αγορά με τους μηχανισμούς της να «αξιοποιήσει» τα 72 δισ. ευρώ. Δηλαδή οι άνθρωποι του ΣΕΒ που συμμετέχουν στην κυβέρνηση και την επιτροπή φροντίζουν να υλοποιήσουν τις απαιτήσεις του μεγάλου κεφαλαίου και στο θεσμικό επίπεδο (μεταρρυθμίσεις) και στο επίπεδο της χρηματοδότησης («αξιοποίηση» κεφαλαίων από Ε.Ε.). Είναι γνωστές οι «κονόμες» για τους λίγους και τα αρνητικά αποτελέσματα για το λαό και την οικονομία από όλα τα προηγούμενα «πακέτα» της Ε.Ε. Σήμερα ο κ. Μητσοτάκης μας ετοιμάζει για το νέο.
«Ατομικός κουμπαράς» η επικουρική ασφάλιση
Χαρακτηριστικό παράδειγμα των προτάσεων της επιτροπής, στο οποίο αναφέρθηκε ο κ. Μητσοτάκης είναι η «αναμόρφωση της επικουρικής ασφάλισης με την εισαγωγή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος. Ενός ατομικού κουμπαρά για κάθε εργαζόμενο.» Μάλιστα προχώρησε σε παραπέρα σχόλια στο θέμα στη συνέντευξη τύπου σημειώνοντας ότι, από αυτούς τους ατομικούς κουμπαράδες θα δημιουργηθεί «ένα σημαντικό κεφάλαιο το οποίο θα μπορούσε να επενδυθεί με πολύ συγκεκριμένες προδιαγραφές στην πατρίδα μας» η διαχείριση του οποίου μπορεί να γίνει από τον ιδιωτικό τομέα αλλά «ό,τι θα γίνει θα γίνει με δημόσια εποπτεία». Δηλαδή ο πρωθυπουργός παρουσίασε, έστω και ακροθιγώς, το νέο πλαίσιο επικουρικών συντάξεων που θα πάνε κατ’ ευθείαν στην ιδιωτική ασφάλιση με κρατική εποπτεία για ένα νέο γύρο λεηλασίας των λαϊκών εισοδημάτων, στο όνομα της «ανάπτυξης» και της «κοινωνικής δικαιοσύνης». Αρκεί να θυμηθούμε πως με κρατική διαχείριση φαγώθηκαν σε «επενδύσεις» τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων, και με ιδιωτική διαχείριση και κρατική εποπτεία έσκασαν διάφορα «κανόνια» ασφαλιστικών εταιρειών με πλέον πρόσφατο και μεγάλο του ομίλου Ασπίς. Αυτή την «ανάπτυξη» μας ετοιμάζει η Επιτροπή Πισσαρίδη και ευαγγελίζεται ο πρωθυπουργός.
Τύμπανα πολέμου για τα εργασιακά
Δεύτερο σημαντικό σημείο των προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων τα εργασιακά. Πίσω από τις εκφράσεις «Καταργούνται παρωχημένες ρυθμίσεις του περασμένου αιώνα, καθιερώνονται νέα δικαιώματα που διασφαλίζουν το μέλλον της εργασίας» κρύβονται αντιδραστικές ρυθμίσεις για τις οποίες θα ενημερωθούμε το επόμενο διάστημα και όπως είπε ο κ. Μητσοτάκης «Είναι βέβαιο ότι αμέσως θα ηχήσουν τα «τύμπανα του πολέμου γιατί τα εργασιακά έχουν και μια εικόνα ταμπού…» Ουσιαστικά ετοιμάζονται κατάργηση αμοιβής υπερωριών, ωράριο κατ’ όνομα 8 ωρών που θα έχει δικαίωμα ο εργοδότης να το μετατρέπει σε 10ωρο και 12ωρο σύμφωνα με τις ανάγκες του και όλα αυτά υποτίθεται ότι θα αυξήσουν την απασχόληση. Βέβαια όλοι αυτοί οι φωστήρες δεν απαντούν στο απλό ερώτημα, αφού θα αρθεί το αντικίνητρο (υψηλό κόστος) της υπερωριακής απασχόλησης και οι εργοδότες θα έχουν τη δυνατότητα απασχόλησης πέραν του 8ώρου γιατί να κάνουν προσλήψεις και όχι διαφορετική οργάνωση του εργασιακού χρόνου και της «παραγωγής» ώστε να έχουν μικρότερο κόστος;
Οι πρωθυπουργικές εξαγγελίες στη Θεσσαλονίκη φροντίζουν να υλοποιήσουν τις απαιτήσεις του μεγάλου κεφαλαίου τόσο στο θεσμικό επίπεδο με τις μεταρρυθμίσεις όσο στο επίπεδο της χρηματοδότησης με την «αξιοποίηση» κεφαλαίων από την Ε.Ε.
Κέρδη για το μεγάλο κεφάλαιο
Όσον αφορά τα άμεσα μέτρα κατανομής των 6,8 δισ. ευρώ τα αποτελέσματα για τη μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία είναι ελάχιστα έως μηδενικά ενώ για το κεφάλαιο και τους έχοντες είναι ιδιαίτερα σημαντικά. Παραδείγματα:
α) Μειώνονται κατά 3 μονάδες οι ασφαλιστικές εισφορές εργοδοτών και μισθωτών του ιδιωτικού τομέα. Αποτελέσματα σύμφωνα με τα λεγόμενα του πρωθυπουργού 158 ευρώ ετήσιο όφελος για τον εργαζόμενο και 301 για τον εργοδότη, που πολλαπλασιάζεται επί τους εργαζόμενους… Η μείωση αυτή των εσόδων των ασφαλιστικών ταμείων θα οδηγήσει σε νέα υψηλότερα ελλείμματα για να ξεκινήσει νέος γύρος συζητήσεων για τις υψηλές συντάξεις και την ανάγκη νέας «μεταρρύθμισης» του ασφαλιστικού.
β) Καταργείται η εισφορά αλληλεγγύης μόνο για τους μισθωτούς ιδιωτικού τομέα, επαγγελματίες και αγρότες και μόνο για το 2021. Το μέτρο αφορά μόνο όσους έχουν εισόδημα πάνω από 12.000 ευρώ. Ουσιαστικά δηλαδή όσα ακόμα υπάρχουν υψηλά εισοδήματα κυρίως από μισθωτή εργασία. Για τη μεγάλη λαϊκή μάζα το μέτρο δεν την αφορά. Γι’ αυτό και ο πρωθυπουργός χρησιμοποίησε το ακόλουθο παράδειγμα: «Ένας καλά αμειβόμενος εργαζόμενος, με μηνιαίες αποδοχές 2.000 ευρώ θα έχει ετήσια φορολογική ελάφρυνση 361 ευρώ». Αυτά όμως μόνο για το 2021, για μετά καμία αναφορά, καμία δέσμευση. Όπως καμία αναφορά στους συνταξιούχους και τους δημόσιους υπάλληλους.
γ) Επιδοτούνται από το κράτος επί 6 μήνες οι ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη και εργαζόμενου για 100.000 νέες θέσεις εργασίας. Η επιδότηση αυξάνεται κατά 200 ευρώ εάν προσλαμβάνονται μακροχρόνια άνεργοι. Αυτό χαρακτηρίστηκε από τον πρωθυπουργό ότι «περνάμε από την επιδότηση της ανεργίας στην ενίσχυση της εργασίας». Ξεχνά ότι όλο το πολιτικό σύστημα έχει λάβει μια σειρά αποφάσεις με αποτέλεσμα ελάχιστοι άνεργοι να λαμβάνουν επιδότηση και αυτή να είναι «επιδότηση πείνας». Απλά για μία ακόμα φορά με επικοινωνιακά τρικ προσπαθεί το πολιτικό σύστημα να αποκρύψει την επιδότηση με ένα ακόμα τρόπο του επιχειρηματικού τομέα.
δ) Συνεχίζεται το πρόγραμμα «Συν-Εργασία» που σημαίνει συνέχιση του μειωμένου εισοδήματος για τους εργαζόμενους με παράλληλη ακόμα μεγαλύτερη ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων υπέρ των εργοδοτών.
Πρακτικά με τα παραπάνω μέτρα οι εργαζόμενοι, κυρίως τα λαϊκά στρώματα που πληρώνουν τη μεγάλη μάζα των φόρων, για μία ακόμα φορά θα πληρώσουν μέσω των φόρων που καταβάλλουν τις επιδοτήσεις προς το κεφάλαιο και μέσα σε αυτές τις συνθήκες θα ωφεληθούν έστω και οριακά κάποιοι μισθωτοί για να τηρηθούν τα προσχήματα.
Βέβαια οι παροχές προς τις επιχειρήσεις δεν σταματούν εδώ. Θα δοθεί νέα επιστρεπτέα προκαταβολή 1,6 δισ. ευρώ τώρα συν 600 εκ. το Νοέμβρη. Επίσης οι υπεραποσβέσεις φτάνουν πλέον στο 200% για ψηφιακές και πράσινες επενδύσεις.
Με δεδομένη τη φτώχεια των εξαγγελιών ο κ. Μητσοτάκης ενέταξε σε αυτές και την υποχρέωση του κράτους με δικαστική απόφαση (αποφάσεις Συμβουλίου Επικράτειας) να επιστρέψει στους συνταξιούχους τις περικοπές των μνημονιακών νόμων της περιόδου 2012-2014. Μόνο που και εδώ αντί για το συνολικό ποσό των 4 δισ. ευρώ θα δώσει ένα μέρος από αυτά, 1,4 δισ. προσπαθώντας να υφαρπάσει τη συναίνεσή τους για «παραίτηση» από τα υπόλοιπα. Επίσης ανακοίνωσε ως «παροχές» το σταμάτημα των πλειστηριασμών για τους ευάλωτους δανειολήπτες μέχρι τέλος έτους, κάτι που ήδη είχε ανακοινώσει η Ελληνική Ένωση Τραπεζών και το νέο πτωχευτικό νόμο που θα βγάζει σε πλειστηριασμό όλη την περιουσία του δανειολήπτη (βλέπε σχετικό άρθρο, Δρόμος, φύλλο 509, 5/9/2020).
