Μια συλλογή διηγημάτων-ανθρωπογεωγραφία των φάρων της Ελλάδας είναι ο «Φαροφύλακας της Λάκκας- ιστορίες με φάρους», της Χρυσούλας Πατρώνου-Παπατέρπου που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ελκυστής.
Η συγγραφέας ξεχωρίζει πάντα με τη δύναμη της γραφής και τις ολοζώντανες εικόνες που μοιράζεται μαζί μας. Αυτή τη φορά διάλεξε να μας ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα και να μας γνωρίσει τους σημαντικότερους φάρους που υπάρχουν στη χώρα μας.
Το βιβλίο είναι χωρισμένο κατά περιοχές –Ιόνιο, Κυκλάδες, Κρήτη κ.ά.– και σε κάθε μια από αυτές υπάρχει ένα έντονα ποιητικό κείμενο που αναφέρεται στους πραγματικούς φάρους κι ακολουθούν ένα ή περισσότερα διηγήματα που διαδραματίζονται εκεί.
Θα διαβάσετε ιστορίες κάθε είδους, όπου θα νιώσετε κι εσείς να σας τυλίγει η αλμύρα της θάλασσας καθώς ξετυλίγονται περιπέτειες γνώσης, φιλίας, έρωτα, μοναξιάς… Όλες κάτω από το φως εμβληματικών φάρων.
Στην εισαγωγή, μιλώντας για τον περίφημο Φάρο της Αλεξάνδρειας, μιλά για το όνομα «Φάρος» που έμεινε «για όλα εκείνα τα στημένα σ’ επικίνδυνα περάσματα της θάλασσας ψηλόλιγνα κτίσματα, τα οποία τώρα πια, που η τεχνολογία φως άλλου είδους παρέχει, σχεδόν καθόλου δε φωτίζονται. Να συγκινούν δεν παύουν με την ομορφιά τους την παρηγορητική τους ναυτικούς και όσους κάποτε σε αφρισμένες θάλασσες ταξίδεψαν…»
Συνέντευξη στον Κώστα Στοφόρο
Το νέο σας βιβλίο είναι αρκετά διαφορετικό. Ποια ήταν η αφορμή για να ασχοληθείτε με τους φάρους της Ελλάδας;
Ένα λεύκωμα που έλαβα ως δώρο: «Φάροι πέτρα και φως», του Γιάννη Σκουλά. Με εντυπωσίασε και αποφάσισα αρχικά να γράψω ένα κείμενο, στο οποίο θα εξέφραζα τα συναισθήματα που μου προκάλεσαν οι υπέροχες φωτογραφίες του. Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα Οδός, άρεσε, και κάποιος φίλος μού πρότεινε να γράψω μικρά διηγήματα και για άλλους φάρους. Βρήκα ενδιαφέρουσα την ιδέα. Από κει και πέρα στρώθηκα στη δουλειά: να ξεχωρίσω εκείνους που θα μπορούσαν να μου προσφέρουν «υλικό» για ιστορία.
Τι είναι αυτό που σας γοήτευσε στην ιστορία των φάρων;
Όλοι τους κουβαλούν μια γοητεία, ο καθένας έχει τη δική του ιστορία, καθένας στέλνει, πάντως, φως και ελπίδα. Όχι μόνο για ναυτικούς και ταξιδιώτες. Για όλους μας, νομίζω. Θα πρέπει να ομολογήσω πως ήδη από τότε που διδασκόμουν, νομίζω στην Τρίτη δημοτικού, για τα επτά θαύματα της αρχαιότητας, ξεχώρισα τον φάρο της Αλεξάνδρειας και μου είχε τυπωθεί στο μυαλό ως κάτι το μοναδικό. Μάλλον επειδή ακριβώς «έφεγγε», χάριζε ζωή.
Όλοι οι φάροι κουβαλούν μια γοητεία, ο καθένας έχει τη δική του ιστορία, καθένας στέλνει, πάντως, φως και ελπίδα
Ποιος από τους φάρους είναι ο πιο αγαπημένος σας και γιατί;
Αν και δεν επισκέφτηκα πολλούς απ’ αυτούς διά ζώσης, εκείνος στο Καστελόριζο, η Στρογγύλη, ανάμεσα στο γαλάζιο του ουρανού και του πελάγους, με την περιποιημένη του αυλή και μερικά, ελάχιστα δέντρα να «κόβουν» το παιχνίδι του λευκού τού κτιρίου του φάρου με το γαλάζιο παντού τριγύρω με εντυπωσίασε με την απόλυτη χρωματική του αρμονία. Ίσως, βέβαια, και λόγω του σημείου όπου στέκει. Σύνορο φωτός και σκότους; Δεν ξέρω αν θα μου δοθεί η ευκαιρία να τον γνωρίσω κάποτε και από κοντά. Θα συμπλήρωνα ότι από όσους επισκέφτηκα, μου άρεσε ιδιαίτερα ο φάρος στα Λιχαδονήσια, στο νησί Στρογγυλή. Τώρα που το γράφω σκέφτομαι, μήπως τελικά το στρογγυλό τους σχήμα είναι πιότερο αυτό που αγαπώ;
Θεωρείτε πως σήμερα προστατεύονται και αναδεικνύονται οι φάροι όπως θα έπρεπε;
Λυπούμαι που η απάντησή μου θα είναι αρνητική. Επειδή διάβασα για όλους, σε όλα τα νησιωτικά σημεία όπου είναι κτισμένοι, θα έλεγα πως ναι μεν ορισμένοι αναδεικνύονται, αλλά οι περισσότεροι έχουν παραδοθεί στη φθορά του χρόνου, ενώ θα έπρεπε να γίνουν πόλοι έλξης για μας τους Έλληνες αλλά και τους ξένους περιηγητές.
Θα επιστρέψετε μετά από αυτό το ταξίδι στην Ελλάδα στην αγαπημένη σας λίμνη της Καστοριάς;
Ναι. Από την πόλη μου δεν είναι δυνατόν να φύγω, στα διηγήματά μου, εννοώ. Δεν ξέρω αν κάποτε χρειαστεί να την εγκαταλείψω για άλλους λόγους. Το απεύχομαι. Άλλωστε, αν προσέξει κάποιος τους ήρωες των ιστοριών μου, θα παρατηρήσει ότι εκτός από ελάχιστους, όλοι όσοι καταλήγουν σε έναν φάρο, προέρχονται από ορεινές περιοχές της χώρας μας, ακόμη και χώρες του εξωτερικού∙ σίγουρα όχι από την ίδια τη νησιωτική Ελλάδα. Για να είμαι ειλικρινής, δεν το είχα συνειδητοποιήσει όταν τις έγραφα. Ίσως ήταν ένα αίσθημα απόπειρας φυγής για άλλα μέρη, με μεγαλύτερους υδάτινους όγκους από τη δική μου λίμνη. Ποιος ξέρει… Ένα ταξίδι που το απόλαυσα και θα μου μείνει αξέχαστο. Έτοιμες περιμένουν στο συρτάρι ιστορίες του πολέμου και της ειρήνης στα μέρη μου, της καθημερινότητας της πόλης μου με τα προβλήματα και τους καημούς των συμπολιτών μου. Ας ευχηθώ ότι θα αξιωθώ να τις δω τυπωμένες από κάποιον εκδότη…
