αφιερώματα

Μετά από απουσία μερικών μηνών οι Δρόμοι της Ιστορίας επιστρέφουν ανανεωμένοι. Δεν είναι πλέον «μονοθεματικοί», χωρίς ωστόσο να παραιτούνται από το διάλογο μέσω αφιερωμάτων σε ποικίλα θέματα. Επιχειρούν να γίνουν πιο επίκαιροι και «μάχιμοι», ενημερώνοντας τους αναγνώστες για εκδηλώσεις, συζητήσεις, νέες εκδόσεις και ό,τι ενδιαφέρον κυκλοφορεί στους «δρόμους της ιστορίας».
Η σημερινή μας διαδρομή είναι αφιερωμένη στο θέμα «Οι ιστορικοί για την κρίση» Μέσα από το αφιέρωμα επιχειρούμε να προσεγγίσουμε την κρίση μέσα από τα μάτια της ιστορίας και των μεθόδων της ιστορικής επιστήμης.
Στόχος μας είναι να αναδείξουμε τον ιστορικό λόγο, τις ιστορικές διαστάσεις και προοπτικές της κρίσης, δεδομένου μάλιστα ότι μέχρι σήμερα η δημόσια συζήτηση για το ζήτημα στην Ελλάδα έχει ουσιαστικά μονοπωληθεί από τους οικονομολόγους.
Η δυνατότητα της ιστορίας να αναφέρεται στη μακρά περίοδο παρέχει τη δυνατότητα να εξεταστούν στην ιστορική τους διάσταση τα φαινόμενα, οι εκδηλώσεις, οι αιτίες και οι συνέπειες της κρίσης.
Σε καμία περίπτωση δεν μας διαφεύγει ότι η σημερινή κρίση έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και νέες εκφράσεις που πρέπει να μελετηθούν στη συγχρονία τους. Ωστόσο, και σε αυτή την περίπτωση η ιστορική ανάλυση θεωρούμε ότι μπορεί να συμβάλει πολλαπλά στην ερμηνεία και κατανόηση της παρούσας κρίσης, αλλά και στην ανίχνευση δρόμων για το ξεπέρασμά της.
Για το λόγο αυτό, ανοίγοντας το διάλογο, απευθυνθήκαμε σε δύο ιστορικούς, οι οποίοι  έχουν συμμετάσχει στις συζητήσεις  που έχουν μέχρι σήμερα διεξαχθεί στην ιστορική κοινότητα  –και όχι μόνο– για την κρίση, τη Χριστίνα Αγριαντώνη, καθηγήτρια ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και τον Αντώνη Λιάκο, καθηγητή ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Τα ζητήματα που θέσαμε αφορούσαν: τα ιστορικά πλαίσια, τις ιστορικές διαστάσεις και τα νέα δεδομένα της κρίσης, τα δημόσια-ηγεμονικά αφηγήματα για τις αιτίες των κρίσεων στην Ελλάδα, τη συμβολή των ιστορικών και της ιστορίας στη συζήτηση για την κρίση, αλλά και την αποτίμηση των μέχρι σήμερα διεργασιών μεταξύ των ιστορικών αναφορικά με αυτήν.
Επιδίωξή μας μας είναι να συνεχιστεί αυτός ο διάλογος με νέες συμβολές σε επόμενα τεύχη των Δρόμων.

67 χρόνια από τη μάχη της Αθήνας. Του Γιάννη Σκαλιδάκη.

Αυτό το Σάββατο, 10 Δεκεμβρίου, ένθετο στο Δρόμο της Αριστεράς, θα βρείτε ένα τετρασέλιδο εφημεριδάκι. Είναι πιστή αναπαραγωγή, γραφιστικά, του πέμπτου φύλλου της Occupied Wall Street Journal, του εντύπου που αποτελεί τη φωνή του κινήματος Occupy Wall Street.

Η Occupied Wall Street Journal δεν αποτελεί επίσημη έκδοση ή όργανο του κινήματος. Ωστόσο, εκφράζει χαρακτηριστικά το πνεύμα του. Μια ματιά στα άρθρα, τις αναλύσεις, τα σχόλια και τις μικρές ειδήσεις που φιλοξενεί, αποδίδει το κλίμα του κινήματος καλύτερα από πολλές αναλύσεις. Γι’ αυτό ακριβώς αποφασίσαμε να κυκλοφορήσουμε σήμερα στα ελληνικά αυτό το τετρασέλιδο εφημεριδάκι.
Την πρωτοβουλία για την «ελληνική έκδοση» της Occupied Wall Street πήραν αρχικά, στις αρχές του Οκτώβρη του 2011, οι συντακτικές ομάδες των Ενθεμάτων της Αυγής και του RedNotebook. Ήρθαμε σε επαφή με τους Αμερικανούς συντρόφους και συντρόφισσες που εκδίδουν την Occupied Wall Street Journal (συγκεκριμένα με τη μεταφραστική του ομάδα), οι οποίοι μας πληροφόρησαν ότι γίνεται μια προσπάθεια να συγκροτηθούν oμάδες για τη μετάφραση του εντύπου, αλλά και γενικότερα των υλικών του κινήματος, σε πολλές - αν όχι όλες τις γλώσσες: ήδη μεταφράζεται σε ισπανικά, γαλλικά, κινέζικα, αραβικά, γερμανικά, πορτογαλικά, μπενγκάλι, βουλγάρικα, καταλανικά, κροατικά και τσέχικα. Στη συνέχεια, καθώς πολλοί φίλοι και φίλες εξέφρασαν τον ενθουσιασμό τους, συγκροτήθηκε η ελληνική μεταφραστική ομάδα, η οποία αριθμεί αυτή τη στιγμή 45 μέλη. Θεωρήσαμε ότι το εγχείρημα αυτό μας αφορά γιατί μας κάνει να νιώθουμε λιγότερο μόνοι, γιατί μας δίνει τη δυνατότητα να μοιραστούμε τα συναισθήματα αδικίας και θυμού που νιώθουμε, αλλά και τις αλλαγές που διεκδικούμε, γιατί έτσι διαμορφώνουμε για εμάς τους ίδιους μια καινούρια, ανοιχτή ταυτότητα, αλληλέγγυα με όλο τον κόσμο - κυριολεκτικά.
Το πρώτο φύλλο της ελληνικής έκδοσης (μια επιλογή από τα φ. 1 και 2 του αμερικανικού πρωτοτύπου), όπως και το δεύτερο (πλήρης μετάφραση του φ. 3 του αμερικανικού πρωτοτύπου), κυκλοφόρησαν ένθετα στα Ενθέματα της Αυγής, ηλεκτρονικά στο μπλογκ των Ενθεμάτων, στο RedNotebook και αναδημοσιεύθηκαν σε πολλά μπλογκ, όπως λ.χ. λληλογράφο (parallhlografos.wordpress.com). Mε τη σκέψη ότι τα υλικά τού αμερικανικού κινήματος δεν πρέπει να τα μονοπωλεί ένα έντυπο, αλλά να διαχέονται σε όλο το ελληνικό κίνημα, στις διάφορες τάσεις και τα έντυπά του, απευθυνθήκαμε, για το παρόν φύλλο, στους συντρόφους του Δρόμου της Αριστεράς, οι οποίοι με προθυμία αποδέχθηκαν την πρόταση - τους ευχαριστούμε θερμά. Στην ίδια λογική, σκοπεύουμε, για τα επόμενα φύλλα να απευθυνθούμε και σε άλλα αριστερά και κινηματικά έντυπα, σάιτ και μπλογκ.
Η ελληνική μεταφραστική ομάδα είναι βέβαια ανοιχτή: οι συμμετοχές είναι όχι μόνο ευπρόσδεκτες, αλλά και αναγκαίες για τη συνέχιση και διεύρυνση του εγχειρήματος. Όποιος και όποια ενδιαφέρεται να μετάσχει, μπορεί να στείλει ένα e-mail στο [email protected].

Του Φοίβου Οικονομίδη. Οι βαθιές πολιτικές αλλαγές στο χώρο της Βαλκανικής στη διάρκεια και κυρίως μετά το τέλος του B΄ Παγκοσμίου Πολέμου υπήρξαν αποτέλεσμα της νίκης των Συμμάχων εναντίον των δυνάμεων του Άξονα, ειδικότερα, της προέλασης του Κόκκινου Στρατού στα Βαλκάνια, όμως επίσης και των εθνικοαπελευθερωτικών αντιστασιακών κινημάτων που αναπτύχθηκαν στη διάρκεια της κατοχής στη νοτιανατολική Ευρώπη.

Του Μιχάλη Λυμπεράτου.

Στις 16-17 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε στην Άνω Βιάννο, στο νομό Ηρακλείου Κρήτης, συνέδριο για τα πολεμικά ολοκαυτώματα. Η Βιάννος υπήρξε ένα από τα μαρτυρικά χωριά της χώρας μας που γνώρισαν τη ναζιστική φρίκη το Σεπτέμβριο του 1943. Στις ομαδικές εκτελέσεις, που έγιναν από τις 14 έως τις 16 Σεπτέμβρη, 401 κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής έχασαν τη ζωή τους και 980 κατοικίες σε 10 χωριά καταστράφηκαν.
Η διεξαγωγή του συνεδρίου συνέπεσε με τη δίκη που διεξάγεται στη Χάγη για το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων για μια άλλη ναζιστική θηριωδία, εκείνης στο Δίστομο. Δημοσιεύουμε αποσπάσματα από την εναρκτήρια ομιλία του καθηγητή Ιστορίας Γιώργου Μαργαρίτη στο συνέδριο της Βιάννου.