Η κορδέλα κόπηκε, όμως οι λαοί έκλεψαν την παράσταση στα εγκαίνια του νέου κτιρίου της ΕΚΤ
Του Χρήστου Γιοβανόπουλου
Τετάρτη 18 Μαρτίου, 2μ.μ. Περιδιαβαίνω τα δωμάτια του σπιτιού όπου γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά του χρόνια ο Γκαίτε. Μια υπάλληλος με ακολουθεί κατά πόδας. Την κοιτάω και μου χαμογελάει. Της ανταποδίδω και μου λέει απολογητικά, «είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει να είναι μόνο ένας επισκέπτης σε όλο το κτίριο». «Γιατί;» ρωτάω. «Η αστυνομία κάλεσε τον κόσμο να μην κατέβει στο κέντρο σήμερα», απαντάει, και άρχισα να ξανακούω τον ήχο του ελικοπτέρου που πετούσε από τα ξημερώματα μέχρι αργά το βράδυ πάνω από την πόλη και που η φαντασίωση του κόσμου του Γκαίτε τον είχε σιγάσει για λίγο.
Προωθητικός ο ρόλος του Blockupy
Η κινητοποίηση της αστυνομίας και η επιχείρηση τρομοκράτησης από τα ΜΜΕ της πόλης της Φρανκφούρτης είχε ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Είχαν προηγηθεί δύο διεθνείς κινητοποιήσεις του κινήματος Blockupy εναντίον των συναντήσεων των διευθυντών των κεντρικών τραπεζών, το 2012 και 2013. Αυτές κατάφεραν, με τη μαζικότητα και την αποφασιστικότητά τους (και αποφεύγοντας την καταφυγή στη βία), να ακυρώσουν κατά πολύ τα τρομολάγνα σενάρια και να αναδείξουν το πραγματικό πολιτικό ζήτημα του ρόλου της ΕΚΤ στη χάραξη των ευρωπαϊκών πολιτικών.
Λέξεις όπως «τρόικα» και «χρηματιστική δικτατορία», σε συγχρονισμό με την αντίσταση και τα συνθήματα των λαών του Νότου της Ευρώπης, έγιναν κοινό λεξιλόγιο ανάμεσα σε αγωνιστές και κινήματα από όλη την ήπειρο. Επίσης χαρακτηρισμοί των ευρωπαϊκών θεσμών –όπως η ΕΚΤ– ως αντιδημοκρατικών, καθώς και η αμφισβήτηση του ρόλου τους και του εγχειρήματος του ευρώ ως μηχανισμών ενοποίησης της Ευρώπης, αποτελούν πλέον κοινό τόπο αναφοράς γι’ αυτό το διασυνοριακό κίνημα.
Στα πλαίσια αυτά, το Blockupy έχει λειτουργήσει ως κοινός χώρος συνομιλίας και συντονισμού των ευρωπαϊκών κινημάτων από τα κάτω, χτίζοντας ένα δίκτυο που εκτείνεται σε όλη την ήπειρο, με ιδιαίτερο βάρος όμως το κέντρο/βορρά της. Το ίδιο, αν όχι πιο σημαντική, είναι και η συμβολή του Blockupy στην κοινή δράση και σύγκλιση διαφορετικών δυνάμεων, αφού έχει φτάσει να περιλαμβάνει από τον αντιεξουσιαστικό χώρο μέχρι την Die Linke. Ταυτόχρονα, έχει κερδίσει τη συμπάθεια και συνεργασία των συνδικάτων σε συγκεκριμένα θέματα.
Πανευρωπαϊκή κινητοποίηση
Τα εγκαίνια του νέου κτιρίου της ΕΚΤ, που ήταν προγραμματισμένα για την άνοιξη του 2014 αρχικά, αποτέλεσαν τον στόχο-ημερομηνία για μια μεγάλη πανευρωπαϊκή κινητοποίηση στα πλαίσια του Blockupy. Σκοπός ήταν το μπλοκάρισμα των εγκαινίων ενός κτιρίου που κόστισε 1,4 δισ. ευρώ σε καιρούς κρίσης και, μέσω μιας τέτοιας μαζικής κινητοποίησης πανευρωπαϊκής εμβέλειας, να δηλωθεί η εναντίωση των λαών στην ΕΚΤ, έναν από τους βασικούς πυλώνες χάραξης των πολιτικών λιτότητας και διάλυσης της Δημοκρατίας στην Ευρώπη.
Μετά από δύο αναβολές και υποβάθμιση της τελετής των εγκαινίων (με την παρουσία μόνο του προέδρου της ΕΚΤ Μ. Ντράγκι και των διευθυντών των κεντρικών τραπεζών των κρατών μελών και όχι των αρχηγών κρατών), ως τελική ημερομηνία ορίστηκε η Τετάρτη 18 Μαρτίου. Παρ’ όλα αυτά, η κίνηση αυτή δεν κατάφερε να μειώσει ούτε τη δυναμική και τις προσπάθειες του κινήματος, ούτε όμως και τις ανησυχίες του γερμανικού κράτους και της ευρωπαϊκής ελίτ. Ο αριθμός ρεκόρ των 10.000 ανδρών της αστυνομίας κινητοποιήθηκε για την προστασία τής, χωρίς καλεσμένους, τελετής (ίσως και ως προετοιμασία για τη συνάντηση του G7 στη Βαυαρία στις αρχές Ιουνίου).
Η επίδραση του «ελληνικού ζητήματος»
Από την πλευρά των κινημάτων, ο έξτρα χρόνος επέτρεψε το καλύτερο άπλωμα και την οργάνωση παρεμπόδισης των εγκαινίων σε διεθνές επίπεδο. Την ίδια στιγμή όμως κεντρικό ρόλο έπαιξαν οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα, και κατά δεύτερο λόγο στην Ισπανία. Η ελπίδα που το αποτέλεσμα των εκλογών στην Ελλάδα έσπειρε σε όλη την Ευρώπη –που εκδηλώθηκε και με τις διεθνείς κινητοποιήσεις αλληλεγγύης τον προηγούμενο μήνα– όπως και η άνοδος των Podemos από τη μια και το πλαίσιο της διαπάλης της ελληνικής κυβέρνησης με τους (κατ’ ευφημισμόν) θεσμούς από την άλλη, ήταν αυτά που νοηματοδότησαν πολιτικά το Blockupy.
Μέσα στο κλίμα ενός χωρίς προηγούμενο ρατσιστικού ορυμαγδού των γερμανικών ΜΜΕ ενάντια στην κυβέρνηση και το λαό της Ελλάδας, η κινητοποίηση της 18 Μάρτη ενάντια στην ΕΚΤ αποτέλεσε μια στιγμή έκφρασης της αντίστασης για όλη τη γερμανική Αριστερά και τα κινήματα. Το πολιτικό αυτό momentum συνετέλεσε ώστε το Blockupy, παρά το γεγονός ότι γινόταν καθημερινή και όχι μη-εργάσιμη μέρα όπως τα προηγούμενα, να είναι το πιο μαζικό και δυναμικό από κάθε άλλη φορά. Ενδεικτικό της αυξημένης συμμετοχής και εμπλοκής των κατοίκων της πόλης είναι το γεγονός ότι εξασφαλίστηκαν 2.000 κρεβάτια για διαμονή των φιλοξενούμενων, από σπίτια απλών ανθρώπων μέχρι λέσχες φιλάθλων ποδοσφαιρικών ομάδων, προσπερνώντας έτσι την απαγόρευση παραχώρησης δημόσιων κτιρίων.
Η μέρα της δράσης
Το πρωί της 18 Μάρτη χιλιάδες άνθρωποι μπλόκαραν τα τρία σημεία διέλευσης προς το κτίριο της ΕΚΤ. Οι 10.000 άνδρες των δυνάμεων καταστολής (και, κυριολεκτικά, κατάληψης της πόλης) εξασφάλισαν τη διέλευση του Ντράγκι, του δημάρχου, του υφυπουργού Εσωτερικών και μελών της τοπικής κυβέρνησης ώστε να βγουν οι αναγκαίες φωτογραφίες και να δηλώσουν ότι «οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας είναι υπερβολικές» (sic). Τα πρωινά μπλόκα συνεχίστηκαν μέχρι το μεσημέρι και ολοκληρώθηκαν με πορεία προς τον κεντρικό χώρο συνάντησης αυτών των ημερών, το θεατρικό χώρο Naxos. Την ίδια στιγμή, μεσημέρι, εξελισσόταν η πορεία των συνδικάτων προς το νέο κτίριο της ΕΚΤ. Λίγο αργότερα, στην κατάμεστη πλατεία Romer στο ιστορικό κέντρο της πόλης, άρχισαν οι ομιλίες εκπροσώπων των κινημάτων από όλη την Ευρώπη.
Το κλίμα φόβου που τα γερμανικά ΜΜΕ καλλιεργούσαν μέχρι τελευταία στιγμή, πριν την απογευματινή μεγάλη πορεία της ημέρας, εκμεταλλευόμενα εικόνες μερικής βίας από τα πρωινά μπλόκα, απέτυχαν να αποθαρρύνουν τη συμμετοχή του κόσμου που ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Πάνω από 20.000 διαδήλωσαν εκφράζοντας την αντίθεσή τους στην ΕΚΤ και στη λιτότητα, την αλληλεγγύη τους στην Ελλάδα, ανεμίζοντας μεταξύ άλλων ελληνικές σημαίες, όπως και του ΣΥΡΙΖΑ. Η επιτυχία του φετινού Blockupy υπογραμμίζει την ανάγκη για μεγαλύτερη ενεργοποίηση στο πεδίο αυτό και του κινήματος της χώρας μας – το οποίο ήταν παρόν με κόσμο από τον ΣΥΡΙΖΑ, το Δίκτυο Μεταναστών, την ΑΚ και την Αλληλεγγύη για Όλους.
