Γράφει η Τερψιχόρη Δέλτα
«Διάλεξε ζωή, διάλεξε δουλειά. Διάλεξε καριέρα, οικογένεια, μια αναθεματισμένη έγχρωμη τηλεόραση. Διάλεξε πλυντήριο, αμάξι, CD, διάλεξε στεγαστικό δάνειο. Διάλεξε καλή υγεία, χαμηλά λιπαρά. Διάλεξε ένα τηλεοπτικό παιχνίδι να δεις, μασουλώντας άχρηστες τροφές. Διάλεξε να σαπίσεις μέσα σ’ ένα μίζερο σπίτι με τα κουτσούβελα που αράδιασες για να πάρουν τη θέση σου. Διάλεξε το μέλλον σου. Διάλεξε ζωή… αλλά γιατί να θέλω εγώ να το κάνω; Διαλέγω να μη διαλέξω».
«Αυτός εκεί ο συγκεκριμένος άνθρωπος είχε μια συγκεκριμένη ζωή, με συγκεκριμένες πράξεις…
Γι’ αυτό και η συγκεκριμένη κοινωνία, για τον συγκεκριμένο σκοπό, τον καταδίκασε σ’ έναν αόριστο θάνατο…»
Κ. Γώγου
Είμαστε πραγματικά ελεύθεροι; Αν ναι, σε ποιο βαθμό; Αρκεί απλά που ξέρουμε πως ζούμε σε χώρα με δημοκρατικό καθεστώς; Γνωρίζουμε πώς είμαστε επειδή έχουμε να διαλέξουμε ανάμεσα σε δέκα κόμματα να ψηφίσουμε, ανάμεσα σε εκατό επαγγέλματα, ανάμεσα σε χίλια σπίτια να αγοράσουμε, ανάμεσα σε δέκα χιλιάδες γυναίκες ή άντρες για να συνουσιαστούμε; Εκατό χιλιάδες αυτοκίνητα να οδηγήσεις! Κι όμως, αυτοί οι αριθμοί περιορίζουν. Τι γίνεται με την επιλογή της μη-επιλογής; Προκαθορισμένες αλυσίδες επιλογών, διατυπωμένες από άλλους, κινούν τις ζωές μας. Τις κατευθύνουν και τις τελειώνουν έτσι όπως έχει προγραμματιστεί να καταλήξουν. Μερικές ντουζίνες πεπατημένων οδών που αναμασιούνται και ξεσκίζονται από δισεκατομμύρια λυσσασμένους ανθρώπους σε όλον τον πλανήτη.
Ο ευσεβής στόχος; Η ήρεμη, πλούσια, ανώδυνη ζωή και ένας ακόμα πιο ήρεμος, πλούσιος και ανώδυνος θάνατος.
Κονσέρβες (και μάλιστα, προ πολλού… ληγμένες!) με ιδέες για το πώς κυλά μια «φυσιολογική» ζωή. Ιδέες, τις οποίες απλά δεν μπορείς να παραβείς. Θα ονομαστείς τρελός ή τρομοκράτης και η κοινωνία έχει επιλογές και σ’ αυτή την περίπτωση, εσύ όμως όχι πια…
Ας δούμε τι θεωρείται από την… «κοινή γνώμη» (ποτέ δεν κατάλαβα τον ακριβή ορισμό της έκφρασης) μια συνηθισμένη ζωή. Γέννηση, εκπαίδευση, δουλειά, οικογένεια, θάνατος. Αυτή είναι και η δική σου ζωή, όσο κι αν δεν το παραδέχεσαι.
Κατά τη διάρκεια της ζωής σου, όμως, ξεχνιέσαι από έναν έρωτα, ένα «ναρκωτικό» ή μια άσκοπη συνήθεια. Αυτοεξόριστος στην ευτυχία της άγνοιας. Ναι ξέρω, έχεις διαβάσει το Κεφάλαιο. Κάπου πήρε και το μάτι σου εκείνη την «αμερικανιά» το Matrix, όμως εσύ το ήξερες. Δεν χάβεις το… πρετεντερικό όπιο, δεν αποχαυνώνεσαι στις κουτσομπολίστικες εκπομπές πίνοντας coca-cola και δεν υπερκαταναλώνεις. Όμως μήπως δεχόμαστε το κομματικό όπιο και αποχαυνωνόμαστε με έναν τελματώδη και «δήθεν» κοινωνισμό; Μήπως δεν υπερκαταναλώνουμε μόνο και μόνο επειδή δεν μπορούμε; Μήπως δεν θα έπρεπε να μας αρκούν μερικές αριθμημένες επιλογές;
Ο άνθρωπος αναπνέει ασυνείδητα, ενστικτωδώς, από κεκτημένη ταχύτητα, ας πούμε. Για τη ζωή δεν ισχύει το ίδιο. «Γίνεται συχνά μια ξένη, φορτική»…
*Από την ταινία Trainspotting, 1996, βασισμένη στην ομώνυμη νουβέλα του Irvine Welsh και σκηνοθετημένη από τον Danny Boyle.
