Βαδίζουμε, λοιπόν, σε «αχαρτογράφητα τοπία». Όλος ο εσμός των κυρίαρχων ΜΜΕ λανσάρει τον όρο, προσπαθώντας κυρίως να φοβίσει μετά την ψήφο για Brexit. Δεν κάθισαν, λοιπόν, φρόνιμα οι Βρετανοί, ψήφισαν ανεύθυνα, λαϊκίστικα και αντιευρωπαϊκά και τώρα θα την πληρώσουμε όλοι.
Έχει, όμως, κάποια κενά η ερμηνεία. Για παράδειγμα: Η έως τώρα προδιαγεγραμμένη πορεία με τους «αυτόματος πιλότους» της γερμανικής ηγεμονίας, σε τι τοπία και σε τι νερά μας οδηγούσε; Υπήρχε κάποιος που νόμιζε ότι δεν θα έχει καμιά συνέπεια η διαρκής πρόκληση καταστροφών; Καταστροφών χωρίς πόλεμο (στην περίπτωση της πανευρωπαϊκής λιτότητας και της διάλυσης χωρών όπως η Ελλάδα) ή και με πόλεμο (Γιουγκοσλαβία παλιότερα, Ουκρανία πρόσφατα κ.λπ.).
Κι έπειτα, το τεράστιο έλλειμμα δημοκρατίας, το άδειασμα κάθε περιεχομένου της, η ουσιαστική της κατάργηση, θα κρατούσε επ’ άπειρο; Δεν θα καταγράφονταν κινήματα, ξεσηκωμοί, σημαντικά γεγονότα με αίτημα την ανεξαρτησία, τη δημοκρατία, τον σεβασμό της κυριαρχίας και της κουλτούρας των λαών; Μπορεί αυτά να φαντάζουν οπισθοδρομικά για τους κολαούζους του ευρωγερμανικού κοσμοπολιτισμού, δεν είναι όμως τέτοια για τους απλούς πολίτες της Γηραιάς Ηπείρου. Ακόμα και αν η ευρωπαϊκή Αριστερά κοιμάται τον ύπνο της ευρωκρατίας για να μη θιχτεί το «ευρωπαϊκό όνειρο», δεν σημαίνει ότι και οι λαοί θα ζουν για πάντα τον ίδιο εφιάλτη.
Μπαίνουμε, πράγματι, σε τοπία αχαρτογράφητα. Θα γνωρίσουμε εξαιρετικά περίπλοκες και σύνθετες καταστάσεις. Τα σκιρτήματα, που αναγκαστικά θα είναι αντιφατικά, ενάντια στον νέου τύπου ευρωπαϊκό ολοκληρωτισμό, δείχνουν ή φωτίζουν άλλες δυνατότητες που μέχρι σήμερα απωθούνται.
Η βούληση των λαών (που τον σεβασμό της αποκαλούν όλοι «λαϊκισμό») δεν μπορεί να βιάζεται τόσο ξεδιάντροπα από μια κλίκα γραφειοκρατών και μια χούφτα ιμπεριαλιστικών δυνάμεων της Ευρώπης. Η αφήγηση περί μιας συγκλίνουσας Ευρώπης με ευημερία, φτάνει στο τέλος της. Τι ακριβώς θα την διαδεχθεί, είναι ανοικτό ζήτημα. Το αίτημα, όμως, της ανεξαρτησίας δεν είναι, αναγκαστικά, οπισθοδρομικό. Το κοινωνικό ζήτημα κάνει τις παρεμβολές και τις «εισβολές» του. Δεν αντιπαλεύουν οι δυνάμεις της προόδου που είναι υπέρ της Ε.Ε. από τη μια μεριά και οι εθνικιστικές αντιδραστικές δυνάμεις που ζητούν την επιστροφή στον εθνικό απομονωτισμό από την άλλη, όπως διατείνονται και οι δύο «παρατάξεις». Όσα συμβαίνουν δεν ερμηνεύονται έτσι γραμμικά. Ούτε φυσικά και με την απλουστευτική ματιά των στερεότυπων της υπαρκτής Αριστεράς. Γιατί στα αχαρτογράφητα νερά, τα παλιά σχήματα δεν βοηθούν στην πλοήγηση, δεν επαρκούν.