Το θαλάσσιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης μήκους 54 χλμ. από τη Χαλάστρα μέχρι το Αγγελοχώρι, εκτός από την κατά τόπους βαριά κακοποίηση και την υποβάθμιση, αποτελεί εδώ και δεκαετίες αντικείμενο συζητήσεων για την ανάκτηση του, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του είναι ελάχιστα ή καθόλου προσπελάσιμο. Ωστόσο δεν εννοούν όλοι τα ίδια όταν μιλούν για ανάκτηση και άνοιγμα του στους πολίτες.
Τα μέχρι τώρα δείγματα γραφής τοπικής αυτοδιοίκησης και κυβέρνησης πρέπει να ανησυχούν τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης. Σε όλο αυτό το μήκος, και χωρίς κανέναν σχεδιασμό και τεχνικο-οικονομική τεκμηρίωση, οι τουριστικοί λιμένες (μαρίνες) με τις σχετικές χερσαίες ζώνες επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, που κυρίως ενδιαφέρουν τους κερδοσκόπους γης, σχεδιάζεται να φτάσουν τους οκτώ. Επίσης, εκτός κάθε ευρύτερου σχεδιασμού, έχουν αναγγελθεί επιχειρηματικά-ερευνητικά πάρκα στην Πυλαία, επιχειρηματικά πάρκα στους Λαχανόκηπους, Μακεδονικές Ριβιέρες για την εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης της παράκτιας ζώνης ανατολικά με χρήσεις τουρισμού και αναψυχής και άλλα θαύματα. Χαρακτηριστική δε της ταξικής αντίληψης τους για την εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών, είναι η μη ύπαρξη πρόβλεψης για πρόσβαση των πολιτών της Δυτικής Θεσσαλονίκης στην παράκτια ζώνη της. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει παραδοθεί ψυχή και σώμα στους επιχειρηματίες των καταστημάτων εστίασης και τουρισμού και με πρόσχημα την ανταποδοτικότητα για το κόστος συντήρησης, εμπορευματοποιεί τη χρήση και αλλοιώνει τη φυσιογνωμία του παράκτιου μετώπου της πόλης με αποκορύφωμα την οργανωμένη απαξίωση της Νέας Παραλίας. Στα δυτικά πάλι, το καθεστώς της επικινδυνότητας των εγκαταστάσεων Sevezo παραμένει άθικτο, παρότι με τα σχεδιαζόμενα έργα μεταφορών και διαμετακόμισης η κίνηση θα πολλαπλασιαστεί.
Δεν χρειάζεται Μητροπολιτικός Σχεδιασμός; «Δεν χρειάζεται, η Θεσσαλονίκη είναι μικρή πόλη»
Αυτή είναι η απάντηση του υπουργού Περιβάλλοντος για την ανάγκη θεσμοθέτησης Ρυθμιστικού σχεδίου και αντίστοιχου φορέα .Η Θεσσαλονίκη και η ευρύτερη περιοχή της, απροστάτευτη και χωρίς ενιαίο χωροταξικό-αναπτυξιακό σχεδιασμό, έρμαιο των δυνάμεων της αγοράς και του τοπικού πολιτικού προσωπικού της (αυτοδιοικητικού, επιστημονικού, οικονομικού). Αποσπασματικές θεσμικές χωρικές ρυθμίσεις με Ειδικά Χωρικά Σχέδια εδώ κι εκεί και Τοπικά Χωρικά Σχέδια (πρώην ΓΠΣ), με τους δημάρχους, ανεξέλεγκτους από οποιονδήποτε υπερκείμενο σχεδιασμό, να χωροθετούν ότι νομίζουν ότι θα προσελκύσει «επενδυτές» στον δήμο τους και γιατί όχι και στον εκλογικό τους συνδυασμό. Η κυβέρνηση είναι επίσης που στο πρόσφατο νομοσχέδιο για τον θαλάσσιο χωρικό σχεδιασμό δεν ενσωματώνει τις προβλέψεις της Σύμβασης της Βαρκελώνης για την παράκτια ζώνη. Και πώς να το κάνει αυτό όταν ετοιμάζεται να νομιμοποιήσει αυθαιρεσίες και να εντείνει την εμπορική εκμετάλλευση της παράκτιας ζώνης.
Ειδικό Χωρικό Σχέδιο ή λίστα αγοραίων επιλογών;
Έτσι φτάνουμε σε μια εισήγηση για το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο που ετοιμάζεται να ενεργοποιήσει η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας χωρίς αρχές και κατευθύνσεις. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν «ενοποιημένο» κατάλογο παρεμβάσεων που έχει κάθε δήμος για την περιοχή του, διανθισμένο με κάτι λυρισμούς περί μεγάλων εικόνων. Καμία αναφορά στη Συνθήκη της Βαρκελώνης, στον Ολοκληρωμένο Σχεδιασμό Παράκτιας Ζώνης που είναι και κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καμία αναφορά στους στόχους αειφορίας των Ηνωμένων Εθνών που αποτελούν και σημεία αναφοράς για ανθεκτικές πόλεις στην κλιματική αλλαγή, καμία αναφορά στην ανάγκη ο έστω μερικός αυτός σχεδιασμός να μεγιστοποιεί τους χώρους πρασίνου και την προσβασιμότητα ιδιαίτερα στο δυτικό τμήμα, καμία αναφορά στην ανάγκη διατήρησης των όποιων ανοικτών ρεμάτων και των μικρών υγροτόπων.
Μια εισήγηση αποκαλυπτική των προθέσεων. Να προχωρήσουμε με τα τυπικά θεσμικά, να αρχίσουν οι «δουλειές»…
Πρωτοβουλία για την υπεράσπιση των ελεύθερων χώρων
