Του Γιώργου Κατερίνη.
Κλειστά τα χαρτιά της κυβέρνησης για τις προθέσεις στα κλειστά επαγγέλματα.
Με ένα νομοσχέδιο που δεν ορίζει με σαφήνεια ούτε ποια επαγγέλματα σκοπεύει να «ανοίξει», ούτε πώς θα γίνονται οι επαγγελματικές αδειοδοτήσεις, με πολλά μισόλογα και μια έρευνα αγοράς που απλά αποκαλύπτει μερικές προθέσεις, το υπουργείο Οικονομικών έρχεται να ανατρέψει μια ολόκληρη αγορά επαγγελμάτων. Σαφήνεια υπάρχει μόνο για τα επαγγέλματα του συμβολαιογράφου, του δικηγόρου, του μηχανικού, των νομικών εταιρειών και των νόμιμων ελεγκτών, όπου προβλέπονται συγκεκριμένες τροποποιήσεις και αλλαγές στο καθεστώς λειτουργίας τους. Επίσης, σαφώς ορίζονται και τα επαγγέλματα που εξαιρούνται από το νομοσχέδιο: οι οδικές εμπορευματικές μεταφορές (αφού με αυτές… καθάρισε η κυβέρνηση το καλοκαίρι με το νόμο 3887/2010 κόντρα στον κατασυκοφαντημένο κλάδο των φορτηγατζήδων) και οι φαρμακοποιοί (όπου η κυβέρνηση έχει ανοίξει ένα σοβαρό μέτωπο που, προφανώς, θέλει να κλείσει σε άλλον τόπο και χρόνο).
Έχει ενδιαφέρον ότι από τις δεκάδες των επαγγελμάτων που μέχρι σήμερα αναφέρονταν σε ρεπορτάζ και δημοσιεύματα, από απίστευτους αριθμούς που ακούστηκαν ακόμα και από κυβερνητικά χείλη (για «150 επαγγέλματα» γράφτηκε, για «εκατοντάδες» ακούστηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο) το κείμενο που κατατέθηκε στη Βουλή αναφέρεται ονομαστικά μόνο στα παραπάνω. Αν προστρέξουμε και στην έρευνα αγοράς, που έγινε κατά παραγγελία του υπουργείου, θα βρούμε και μερικά ακόμα, που υποθέτουμε δεν τέθηκαν τυχαία: ταξί, φορτοεκφορτωτές, πωλητές λαϊκών αγορών, εφημεριδοπώλες, γιατροί, ηθοποιοί, μουσικοί.
Η γενικόλογη και παραπλανητική επιγραφή: «Αρχή της επαγγελματικής ελευθερίας. Κατάργηση αδικαιολόγητων περιορισμών στην πρόσβαση και άσκηση επαγγελμάτων» είναι μέρος ενός σκόπιμα νεφελώδους σχεδίου, που απειλεί να θίξει κάθε επαγγελματική ικανότητα, δεξιότητα, εκπαίδευση, κατάρτιση, τινάζοντας στον αέρα χιλιάδες επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται σε τομείς της ελληνικής οικονομίας.
Καταργούνται νομοθετικές ρυθμίσεις που δεν αναφέρονται
Καταρχήν το νομοσχέδιο ξεκινά με μια ,μάλλον παγκόσμια, πρωτοτυπία: με 25 λέξεις καθαρίζει με όλους τους… περιορισμούς, χωρίς καν να τους αναφέρει. Είναι τέτοια η σπουδή να δείξουν αποτέλεσμα στους ελεγκτές της τρόικας που καταργούν νόμους και διατάξεις με το γενικόλογο: «Οι προβλεπόμενοι στην ισχύουσα νομοθεσία περιορισμοί που αφορούν την πρόσβαση και την άσκηση επαγγελμάτων… καταργούνται μετά την πάροδο τεσσάρων μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος». Ακόμη και η εξειδίκευση των περιορισμών, είναι απλώς ενδεικτική, αφού το κείμενο προσθέτει ότι εντός τεσσάρων μηνών από την ισχύ του νόμου μπορεί να εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα που να αίρει και άλλους περιορισμούς.
Παρακολουθώντας τον «διάλογο» που διεξήχθη στο επταήμερο της δημόσιας διαβούλευσης (στο περίφημο opengov), πέρα από την υστερία περί του φαρμακευτικού επαγγέλματος, είναι φανερή η αγωνία επαγγελματικών κατηγοριών (π.χ. των πωλητών λαϊκών αγορών ή των εκπαιδευτών οδηγών), αν συμπεριλαμβάνονται και αυτοί στο επίμαχο νομοσχέδιο. Πού, πραγματικά, οδηγεί αυτό το νομοσχέδιο;
Αν θελήσουμε να καταγράψουμε επαγγέλματα και δραστηριότητες που κατέχουν, σήμερα, ειδική άδεια θα χρειαστούμε πολλές σελίδες. Ενδεικτικά να αναφέρουμε: υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, ψυκτικοί, κομμωτές, κρεοπώλες, χειριστές μηχανημάτων περνούν από ειδική εκπαίδευση και διαδικασία πιστοποίησης των ικανοτήτων τους. Ακόμα, βρεφονηπιακοί σταθμοί, κλινικές, πρατήρια καυσίμων, εστιατόρια, συνεργεία αυτοκινήτων, βυρσοδεψεία για να λειτουργήσουν απαιτούνται ειδικές διοικητικές άδειες από υγειονομικές αρχές, περιβαλλοντικές και χωροταξικές ρυθμίσεις, συγκοινωνιακές και άλλες μελέτες. Ποιες από αυτές αίρονται, γιατί θεωρούνται ότι συνιστούν «περιορισμούς στην πρόσβαση»; Το νομοσχέδιο, δυστυχώς, δεν δίνει απάντηση.
Άμεση εφαρμογή, εκτός αν…
Ας δούμε, όμως, πώς προβλέπεται να εφαρμοσθεί το συγκεκριμένο νομοθέτημα. Όλες οι απαιτούμενες άδειες παύουν να ισχύουν τέσσερις μήνες μετά τη δημοσίευση του νόμου και το επάγγελμα μπορεί «να ασκείται ελευθέρως μετά πάροδο τριμήνου από την αναγγελία ενάρξεως ασκήσεώς του» με τα πιστοποιητικά και τις προϋποθέσεις που θα ισχύουν από την τότε «αρμόδια προς αδειοδότηση Αρχή». Δηλαδή, καταργούνται οι άδειες και μπορεί να ισχύουν άλλες από την αρχή που θα έχει ορισθεί. Πραγματικός γρίφος!
Επειδή, όμως, μπορεί και κάποιες άδειες και περιορισμοί να χρειάζονται, ο… σοφός νομοθέτης προβλέπει και το εξής καταπληκτικό: εντός τεσσάρων μηνών από την έναρξη ισχύος του νόμου «είναι δυνατή η θέσπιση εξαιρέσεως ως προς ορισμένο επάγγελμα… αν η διατήρηση του νομικού καθεστώτος της προηγούμενης διοικητικής άδειας επιβάλλεται από επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος». Δηλαδή, τα καταργούμε όλα, αλλά όποιοι σπεύσουν να αποδείξουν ότι την άδειά τους την επιβάλλουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος, έχουν τέσσερις μήνες για να πείσουν το αρμόδιο υπουργείο να εκδώσει Προεδρικό Διάταγμα.
Συμφέροντα που καραδοκούν
Αν προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε προθέσεις, ίσως κατηγορηθούμε για συνωμοσιολόγοι. Ας αφήσουμε το υπουργείο Οικονομικών να αποκαλύψει ορισμένες προθέσεις του μέσα από τις ερωτήσεις που έθεσε στην έρευνα που παράγγειλε και τα αποτελέσματά της δημοσιεύτηκαν μαζί με την κατάθεση του νομοσχέδιου.
Ρωτάει, λοιπόν, η έρευνα τους πολίτες που συμμετείχαν αν συμφωνούν ή διαφωνούν «με ορισμένες αλλαγές που εξετάζει η κυβέρνηση για τα κλειστά επαγγέλματα», για να μάθουμε κι εμείς ποιες είναι: «Να μπορούν τα σούπερ μάρκετ να πουλάνε βενζίνη; Να μπορούν τα σούπερ μάρκετ να πουλάνε μη συνταγογραφημένα φάρμακα;».
Δηλαδή, η περίφημη «επαγγελματική ελευθερία» είναι το δικαίωμα των σούπερ μάρκετ να πουλάνε βενζίνη και φάρμακα;
Ή το δικαίωμα των τεχνικών εταιριών να χρησιμοποιούν και μη ειδικούς τεχνίτες στις οικοδομές τους για τις διάφορες ειδικές εργασίες (εγκαταστάσεις ύδρευσης, θέρμανσης, φυσικού αερίου, ηλεκτρολογικά κ.λπ.);
Επαγγελματική ελευθερία είναι να μη χειρίζεται τα μηχανήματα έργων ο αδειούχος χειριστής που κοστίζει, αλλά ο οποιοσδήποτε ανειδίκευτος, ή ακόμα καλύτερα ο οικονομικός μετανάστης που κοστίζει ελάχιστα;
Επαγγελματική ελευθερία είναι να γεμίσουν οι πόλεις και τα χωριά υπερκαταστήματα με όλα τα έως τώρα αδειοδοτούμενα επαγγέλματα, στα οποία θα εργάζονται χαμηλόμισθοι (αφού θα εισέρχονται δίχως επαγγελματική άδεια) κομμωτές, κρεοπώλες, επισκευαστές αυτοκινήτων και ό,τι άλλο;
Επαγγελματική ελευθερία είναι να ανοίγει κλινική και ένας μη ιατρός, βρεφονηπιακό σταθμό και ένας μη νηπιαγωγός, νομική εταιρία και ένας κάτοχος fund, να υπογράφει οικοδομικές άδειες και ένας μη μηχανικός ή, όπως γράφει ένας ανώνυμος σχολιογράφος στο Διαδίκτυο, να ανοίγει οίκος ανοχής δίπλα σε σχολείο ή σε εκκλησία, επειδή αίρονται όλοι οι χιλιομετρικοί περιορισμοί;
