Ερανιστής: Γιώργος Τοζίδης
(www.wordpress.com)
Η φετινή χρονιά σημαδεύτηκε από την απώλεια, στις 13 Απριλίου, του Eduardo Galeano, ενός σημαντικού στοχαστή που κατάφερε με τα βιβλία του να κάνει γνωστό το δράμα των λαών της Λατινικής Αμερικής σε ολόκληρο τον κόσμο, αλλά και να ασκήσει μία «εξοντωτική» κριτική στην «επίσημη» Ιστορία.
Ο Galeano ήταν φίλος της Ελλάδας και είναι χαρακτηριστική η δήλωσή του το 2011, με αφορμή την κρίση: «Η Ελλάδα θα γνωρίσει τώρα αυτό που πάντα γνώριζε η Λατινική Αμερική: ότι ο κόσμος κατευθύνεται από υποτιθέμενους διεθνείς οργανισμούς, οι οποίοι ασκούν τη διεθνή δικτατορία τους και κάθε φορά γίνονται όλο και λιγότερο ορατοί. Να ξέρετε, όμως, πως η ελευθερία τού να υπακούς δεν είναι ελευθερία. Το έθνος που υπακούει δεν είναι πια έθνος: είναι η ηχώ ξένων φωνών, είναι η σκιά άλλων σωμάτων».
Το σημερινό εράνισμα, στο κλείσιμο μιας δύσκολης χρονιάς, αφιερώνεται σε δύο μικρά αποσπάσματα από το βιβλίο του με τίτλο Καθρέφτες, μια σχεδόν παγκόσμια Ιστορία (Εκδόσεις Πάπυρος, μτφ. Ι. Κανσή).
Ο Διάβολος είναι γυναίκα
Το βιβλίο Malleus Maleficarum, που επίσης αποκαλείται Το σφυρί των μαγισσών, συμβούλευε τον ανήλεο εξορκισμό του δαίμονα που έχει στήθη και μακριά μαλλιά.
Το έγραψαν δύο Γερμανοί ιεροεξεταστές, ο Χάιντριχ Κράμερ και ο Γιάκοπ Σπρένγκερ, κατά παραγγελία του πάπα Ιννοκέντιου Η΄, και αποτελεί τη νομική και θεολογική βάση για τα δικαστήρια της Ιεράς Εξέτασης.
Οι συγγραφείς αποδείκνυαν πως οι μάγισσες, που ήταν το χαρέμι του Σατανά, εκπροσωπούσαν την πραγματική φύση της γυναίκας, γιατί «κάθε είδος μαγείας προέρχεται από τη σαρκική λαγνεία, που στις γυναίκες είναι ακόρεστη». Και προειδοποιούσαν ότι η επαφή με τα ωραία αυτά πλάσματα, που μάγευαν τους άντρες, ήταν μιαρή και θανατηφόρα, κι ότι τους προσέλκυαν (σφύριγμα φιδιού, ουρά σκορπιού), επιδιώκοντας το χαμό τους.
Αυτό το εγχειρίδιο εγκληματολογίας συμβούλευε να υπόκεινται σε βασανιστήρια όλες οι ύποπτες για μαγεία. Αν ομολογούσαν, τους άξιζε η φωτιά. Αν δεν ομολογούσαν, επίσης, γιατί μόνο μια μάγισσα με τη βοήθεια του εραστή της, του Διαβόλου, μπορούσε να υπομείνει παρόμοιο μαρτύριο χωρίς να λυθεί η γλώσσα της.
Ο πάπας Ονώριος Γ΄ ήταν κατηγορηματικός:
«Οι γυναίκες δεν πρέπει να μιλούν. Στα χείλη τους υπάρχει το στίγμα της Εύας, που ήταν η αιτία για το χαμό των ανδρών».
Οχτώ αιώνες αργότερα, η Καθολική Εκκλησία συνεχίζει να τους αρνείται τον άμβωνα.
Ο ίδιος πανικός κάνει τους μουσουλμάνους φονταμενταλιστές να ακρωτηριάζουν τα γεννητικά όργανα των γυναικών και να τους σκεπάζουν τα πρόσωπα.
Και οι ορθόδοξοι Εβραίοι ξεκινούν τη μέρα τους μουρμουρίζοντας, όλο ανακούφιση που ξέφυγαν τον κίνδυνο:
«Ευχαριστώ, Κύριε, που δεν με έκανες γυναίκα».
Ο Διάβολος είναι ξένος
Το ενοχόμετρο δείχνει ότι ο μετανάστης έρχεται να μας κλέψει τη δουλειά, και το κινδυνόμετρο ανάβει κόκκινο.
Αν είναι φτωχός, νέος και όχι λευκός, ο παρείσακτος που έρχεται από το εξωτερικό χαρακτηρίζεται από την πρώτη στιγμή άθλιος, ανυπάκουος, απειθάρχητος. Ούτως ή άλλως, κι αν δεν είναι φτωχός, ούτε νέος, ούτε μελαψός, πάλι οφείλουμε να είμαστε καχύποπτοι, γιατί έρχεται διατεθειμένος να δουλέψει διπλάσιες ώρες για τα μισά λεφτά.
Ο πανικός για την απώλεια της εργασίας είναι ένας από τους ισχυρότερους φόβους μεταξύ των φόβων που μας κυβερνούν τη σημερινή εποχή του φόβου, και ο μετανάστης είναι ο πρώτος που θα κατηγορηθεί ότι φέρει την ευθύνη της ανεργίας, τη μείωση του ημερομισθίου, τη δημόσια ανασφάλεια και άλλα φοβερά δεινά.
Παλιά, η Ευρώπη άδειαζε στον Νότο στρατιώτες βαρυποινίτες και πεινασμένους χωρικούς. Εκείνοι οι πρωταγωνιστές της αποικιοκρατικής περιπέτειας πέρασαν στην Ιστορία ως ταξιδιωτικοί πράκτορες του Θεού. Ήταν ο πολιτισμός που είχε βαλθεί να σώσει τον κόσμο από τη βαρβαρότητα.
Τώρα το ταξίδι γίνεται αντίστροφα.
Όσοι έρχονται ή προσπαθούν να έρθουν από τον Νότο στον Βορρά, είναι πρωταγωνιστές των αποτυχημένων εκείνων αποικιοκρατικών πειραμάτων και θα περάσουν στην ιστορία σαν αγγελιαφόροι του Διαβόλου. Είναι η βαρβαρότητα που ορμάει στον πολιτισμό.
