Οι γερμανικές εκλογές, η απειλή για τη Δημοκρατία και η ενίσχυση της κυρίαρχης ιδεολογίας
Του Ρούντι Ρινάλντι
Ο μικρός σεισμός που σημειώθηκε με τα εκλογικά αποτελέσματα στην Γερμανία, έχει και την καλή του πλευρά. Γιατί βοηθά όποιον θέλει να καταλάβει κάτι περισσότερο από αυτό που σερβίρουν τα ΜΜΕ, για το πραγματικό πρόβλημα συνολικά της Ευρώπης.
Το κυρίαρχο δόγμα όλων των πλευρών συνίσταται στο ότι η οικονομική πολιτική, ο νεοφιλελευθερισμός γεννά ανισότητα και φτώχεια που τροφοδοτούν ακροδεξιές πολιτικές. Βέβαια, το στερεότυπο αυτό συμπληρώνεται με τη βεβαιότητα πως δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική πέρα από τον νεοφιλελευθερισμό (ΤΙΝΑ).
Η πραγματικότητα, όμως, είναι πολύ διαφορετική.
Ποσοστά και συμπεράσματα
Τα αποτελέσματα των εκλογών είναι γνωστά. Ο κυβερνητικός συνασπισμός (GroKo, από το Grosse Koalition, δηλαδή Μεγάλος Συνασπισμός Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών) έχασε συνολικά 13 μονάδες, και πάνω από 4,5 εκατομμύρια ψηφοφόρους, καταγράφοντας τα πιο χαμηλά μεταπολεμικά ποσοστά και για τα κόμματα των Μέρκελ και Σουλτς. Η Μέρκελ με 13 μονάδες διαφορά από το δεύτερο κόμμα διατηρεί την πρωτοβουλία των κινήσεων και γι αυτό δείχνει συγκρατημένα ευχαριστημένη.
Μεγάλοι κερδισμένοι οι Φιλελεύθεροι και οι Ακροδεξιοί που δεν είχαν καταφέρει στις εκλογές του 2013 ούτε καν να μπουν στο Κοινοβούλιο. Τώρα, το μεν ακροδεξιό AfD ανακηρύσσεται τρίτο κόμμα με 94 βουλευτές, το δε FDP τέταρτο με 80 βουλευτές.
Η Die Linke (Αριστερά) και οι Πράσινοι σημειώνουν μια οριακή αύξηση, εκλέγοντας 69 και 67 βουλευτές αντίστοιχα.
Η συμμετοχή στις εκλογές αυξήθηκε από 71% το 2013 σε 76% τώρα.
Στο διάβασμα των εκλογικών αποτελεσμάτων, αξία έχει να σημειώσουμε ότι στην Ανατολική Γερμανία οι ακροδεξιοί αναδεικνύονται δεύτερο κόμμα, όπως και ότι συγκεντρώνουν ψήφους από όλα τα άλλα κόμματα. Ακόμα και η Αριστερά, βλέπει 400.000 ψηφοφόρους της να μετακινούνται προς το AfD (βλ. Πίνακα 2).
Αυτή η εικόνα οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η εσωτερική πολιτική ζωή της Γερμανίας –αλλά και η πολιτική της στην Ευρώπη και διεθνώς- θα μετακινηθεί πιο δεξιά, θα σκληρύνει. Ο νέος γερμανικός εθνικισμός θα αποκτήσει πιο έντονα και επιθετικά χαρακτηριστικά. Το AfD είναι απλά η πιο σκληρή πτέρυγα του νέου αναδυόμενου και ισχυροποιούμενου γερμανικού εθνικισμού. Η γερμανική Ευρώπη σημαίνει υποταγή των ευρωενωσιακών οργάνων και σχεδιασμών στις ανάγκες της ιμπεριαλιστικής ιθύνουσας τάξης της Γερμανίας.
Παγκοσμιοποίηση και νέος εθνικισμός
Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να γίνουν δύο σημαντικές επισημάνσεις. Η Γερμανία μαζί με την Κίνα είναι δύο χώρες που ευνοήθηκαν πολύ από την παγκοσμιοποίηση. Ειδικά η Γερμανία, μετά την ενοποίηση των δύο τμημάτων της, αποτελεί τη μεγαλύτερη οικονομική και πληθυσμιακή δύναμη της Ε.Ε., επέβαλλε μέσω της Συνθήκης του Μάαστριχτ και του ευρώ μια σκληρή δημοσιονομική πολιτική που την ισχυροποίησε, κατέκτησε και σχεδόν εξάρτησε τον μηχανισμό της Ε.Ε., μετέτρεψε σε δικό της «ζωτικό χώρο» την κεντρική και ανατολική Ευρώπη (η ευρωπαϊκή «Κίνα» της Γερμανίας), επέβαλλε τοκογλυφικούς όρους δανεισμού σε πολλές χώρες μέσω των μνημονίων με χαρακτηριστικότερη περίπτωση την Ελλάδα.
Το Βερολίνο κατόρθωσε να συγκεντρώνει οικονομική δύναμη επιβάλλοντας την πανευρωπαϊκή λιτότητα και λειτουργώντας ως «ταμίας» και «παιδονόμος» των υπόλοιπων «άτακτων» της Ευρώπης. Εξυπακούεται ότι η νεοφιλελεύθερες συνταγές αφορούσαν και το εσωτερικό της Γερμανίας, όπου καταγράφεται ποσοστό φτώχειας 16% και μεγάλη ανισότητα ανάμεσα στο δυτικό και το ανατολικό τμήμα. Βέβαια, οι κυρίαρχες δυνάμεις παρουσιάζουν την σημερινή Γερμανία ως την «καλύτερη που είχαμε ποτέ» και αναφέρονται στις οικονομικές και εξαγωγικές της επιτυχίες και τα χαμηλά ποσοστά ανεργίας που εμφανίζει.
Η δεύτερη επισήμανση εδράζεται στο γεγονός ότι καμία πολιτική δύναμη στη Γερμανία δεν έχει επί της ουσίας αμφισβητήσει τον διεθνή και ευρωπαϊκό ρόλο του κράτους, δηλαδή την πολιτική της γερμανικής Ευρώπης και τον ρόλο του Βερολίνου στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης. Αυτό είναι κεντρικό πολιτικό ζήτημα, γιατί η απλή αντίδραση ή κριτική σε ορισμένες πλευρές δεν συνιστά διαχωριστική θέση από το γενικό ιδεολογικό και πολιτικό, ηγεμονικό εντός της κοινωνίας, σχήμα: «Θα καλυτερεύσουμε τη ζωή μας μέσα σε μια ισχυρή Γερμανία και εις βάρος των άλλων». Ο νέος γερμανικός εθνικισμός στηρίζεται στην ιδέα της κραταιάς Γερμανίας που δικαιούται να έχει πρωταρχικό ρόλο επί των άλλων Ευρωπαίων και πόσο μάλλον επί… απολίτιστων τριτοκοσμικών. Η ιδέα αυτή κερδίζει τη συναίνεση, έχει μεγάλο κοινωνικό consensus μέσα στη Γερμανία.
Η σοσιαλδημοκρατία συγκυβερνούσε το προηγούμενο διάστημα, ο δε επικεφαλής της είχε διατελέσει εξέχων στέλεχος της ευρωενωσιακής γραφειοκρατίας, υιοθετώντας και στηρίζοντας όλες τις υπαγορεύσεις της ιθύνουσας τάξης της Γερμανίας.
Είναι εντυπωσιακό, αλλά ούτε η Die Linke δεν ψέλλισε τίποτα για τον ρόλο της Γερμανίας στην Ευρώπη, για τον ρόλο του νέου γερμανικού εθνικισμού που στηρίζεται και τρέφεται από την υπαγωγή όλου του ευρωενωσιακού κρατικού μορφώματος στις στοχεύσεις του.
Αυτή η σιωπή για τη γερμανοποίηση της Ευρώπης δεν μπορεί να ισοσκελιστεί με γενικές αναφορές στην αλληλεγγύη και τη δικαιοσύνη. Η Die Linke έχασε εξάλλου ψήφους στην ισχυρή της βάση, την Ανατολική Γερμανία. Μετεκλογικά, τονίζει ότι το AfD είναι τέκνο των CDU και του SPD που συγκυβέρνησαν και εφάρμοσαν νεοφιλελεύθερες πολιτικές, αλλά και πάλι ερμηνεύει την άνοδο του AfD ως αποτέλεσμα των κοινωνικών ανισοτήτων. Δεν βλέπει διόλου το μέγα θέμα του νέου γερμανικού εθνικισμού που από το 1990 έχει καταστεί κυρίαρχη ιδεολογία και τις ανάγκες του γερμανικού ιμπεριαλισμού.
Η Μέρκελ ως εκφραστής των πιο συνολικών γερμανικών συμφερόντων, εκφράζει μια σχετική αυτονομία από τις ακραίες κοινωνικές εκφράσεις του νέου γερμανικού εθνικισμού, άσχετα αν η πολιτική της τον στηρίζει και τον τρέφει. Τα κοσμοπολίτικα παγκοσμιοποιητικά χαρακτηριστικά και οι τέτοιου είδους πινελιές που έχει η πολιτική της, υπαγορεύονται από συγκεκριμένες ανάγκες (στο Μεταναστευτικό, για παράδειγμα, η άρχουσα τάξη της Γερμανίας είχε ανάγκη το 1 εκατομμύριο πρόσφυγες και έχει υπολογιστεί πως είναι αναγκαίες σε έναν βαθμό οι ροές εργατικού δυναμικού). Η Μέρκελ προκρίνει, λοιπόν, τον πολιτικό χειρισμό και τέτοιων πλευρών, ενώ άλλες πτέρυγες θα τα χρησιμοποιούν για να προωθήσουν τις θέσεις τους. Μόνο που αυτή η συνταγή καταλήγει να θρέψει ακραίες φασιστικές λογικές και να προσδώσει ιδιαιτέρως επιθετικά χαρακτηριστικά στον νέο γερμανικό εθνικισμό. Αυτή η προσφορά της Μέρκελ και των «παγκοσμιοποιητών» σημαίνει καταρράκωση και συρρίκνωση της δημοκρατίας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και βεβαίως επιφέρει την νέα άνοδο του φασισμού στη Γερμανία και την Ευρώπη.
Είναι υποκριτικό η ολοκληρωτική γερμανική Ευρώπη να παριστάνει πως ανησυχεί για το «αυγό του φιδιού». Η Γερμανία, ως ιθύνουσα δύναμη της Ε.Ε., είναι άκρως επικίνδυνη και υπονομεύει τη δημοκρατία, τη λαϊκή και εθνική κυριαρχία στην Ευρώπη.
Διαβουλεύσεις και δυσκολίες
Σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, και τώρα στην Γερμανία, δυσκολεύει η πολιτική διαχείριση μέσα από τις εκλογικές διαδικασίες. Είναι πιο δύσκολες οι κυβερνητικές λύσεις. Μια λύση «Τζαμάικας» (τι κολακευτικό για μια κυρίαρχη χώρα να επικαλούνται τα χρώματα της σημαίας της για να αποδοθεί ένας πιθανός κυβερνητικό συνεταιρισμός), δηλαδή συνεργασίας Μέρκελ, Φιλελεύθερων και Πράσινων, θα κινηθεί σε πιο σκληρές θέσεις, αφού οι Φιλελεύθεροι διαφωνούσαν με τις επιλογές της «ήπιας» Μέρκελ, ενώ η πίεση που θα ασκούν οι Ακροδεξιοί θα επιφέρει κάποια αποτελέσματα.
Η Μέρκελ, αφού σχηματίσει κυβέρνηση με ή χωρίς Σόιμπλε, θα πρέπει να αλλάξει κάποια πράγματα στην Ε.Ε. μαζί με Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία, ώστε να εξασφαλίσει όρους συνέχισης της πολιτικής της απέναντι στα μεγάλα εμπόδια που είναι οι ΗΠΑ του Τραμπ και, ανατολικά, ο Πούτιν.
Ελλάδα και γερμανικές εκλογές
Θυμάστε εκείνο το «θα δούμε το ζήτημα του χρέους μετά τις γερμανικές εκλογές»; Σήμερα, μοιάζει με ανέκδοτο να νομίζει κανείς ότι θα μειωθεί η πίεση από την Ε.Ε. και τη Γερμανία. Οι συσχετισμοί πράγματι αλλάζουν, αλλά μάλλον προς το χειρότερο για την Ελλάδα.
Το μήνυμα του κυρίαρχου νέου γερμανικού εθνικισμού, που ενισχύεται από τις εκλογές, είναι πως δεν πρόκειται να γίνει καμιά χάρη στους ασθενέστερους. Εκείνη που είναι πλήρως κατανοητή, είναι η σύγχυση του ΣΥΡΙΖΑ: Ποιον να πρωτοσυγχαρεί; Την Linke λόγω πολιτικής συγγένειας; Τον μέγα φίλο της Ελλάδας Σουλτς; Ή την «μαντάμ Μέρκελ» που είναι η φωνή της σύνεσης και ηγέτης της παγκοσμιοποίησης, στην οποία έχουμε προσχωρήσει ψυχή τε και σώματι; Όποιον και να διαλέξουμε, γενικώς «οι Γερμανοί είναι φίλοι μας»…
Προεκλογικά συνθήματα
Όπως διακρίνει κανείς με ευκολία, τόσο η Μέρκελ (CDU) όσο και το AfD μίλησαν για τη Γερμανία και το μεγαλείο της. Το μαύρο – κόκκινο – κίτρινο της γερμανικής σημαίας και η αναφορά στη Γερμανία υπήρχε παντού.
Οι ακροδεξιοί μίλησαν για τη Γερμανία, το ευρώ και την Ευρώπη, κάνοντας μάλιστα και μια διαφημιστική καμπάνια που χαρακτηρίστηκε έξυπνη.
Οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) διάλεξαν το «Ώρα για περισσότερη δικαιοσύνη, ώρα για Μάρτιν Σουλτς». Στο διαδίκτυο, βέβαια, το σύνθημα έγινε «Ώρα για Μαρτίνι»…
Οι Φιλελεύθεροι (FDP) είναι άνθρωποι της αγοράς, έχουν μόνο ανυπομονησία για περισσότερο νεοφιλελευθερισμό και απόρριψη στον Καιάδα των ασθενέστερων (είναι, για παράδειγμα, υπέρμαχοι του Grexit).
Αριστ,: «Το μέλλον θα φτιαχτεί με θάρρος» (Πράσινοι) – Δεξ.: «Κοινωνικό. Δίκαιο. Ειρήνη. Για όλους» (Die Linke)
Η Αριστερά (Die Linke) είχε ένα μάλλον άχρωμο και άοσμο σύνθημα, σαν να μην καταλάβαινε τι γινόταν. Ήθελε για όλους «το κοινωνικό, το δίκαιο, την ειρήνη».
