Ένα κεντρικό μήνυμα που στέλνουν τα αποτελέσματα των εκλογών είναι ότι παρουσιάζεται σαφής υποστροφή και κάμψη της λαϊκής διαθεσιμότητας. Το διάστημα 2010-2015 η λαϊκή διαθεσιμότητα πήρε εκρηκτικές διαστάσεις, έβραζε η κοινωνία. Κύριο χαρακτηριστικό της ήταν η τεράστια αγανάκτηση, η μεγάλη αμφισβήτηση και η σαρωτική απορριπτικότητα του τότε πολιτικού συστήματος και των κομμάτων που οδήγησαν τη χώρα στα μνημόνια. Αυτός ο «βρασμός» από το 2015 και μετά –από το δημοψήφισμα και την στροφή του ΣΥΡΙΖΑ– αργά αλλά σταθερά καταλαγιάζει. Επί της ουσίας έχουμε το κλείσιμο ενός κύκλου, του κύκλου των ριζοσπαστικών αιτημάτων και της συγκεκριμένης ιστορικής μορφής που πήρε το κίνημα του ριζοσπαστισμού σε μια προηγούμενη φάση.
Η κοινωνία βάζει στην άκρη την συλλήβδην απορριπτικότητα και ζητά επιμέρους διαχειριστικές λύσεις και προσπάθειες. Είναι μια μορφή «συντηρητικοποίησης», επιφανειακή και «μαλακή». Δεν είναι η συντηρητικοποίηση που βλέπουν πολλοί αριστεροί αναλυτές, ότι δηλαδή η κοινωνία στρέφεται προς την Δεξιά και την Ακροδεξιά και συντηρικοποποιείται πιο βαθιά στα θέλω της και στα αιτήματά της. Πρόκειται για την ενσωμάτωση του αιτήματος της αλλαγής δια μέσου της διαχείρισης μέσα σε πιο ρεαλιστικές λύσεις και προτάσεις. Τα ριζοσπαστικά αιτήματα μιας προηγούμενης περιόδου δεν αναιρούνται αλλά «παραχώνονται» πιο βαθιά μέσα στη σκέψη και στις επιθυμίες της ελληνικής κοινωνίας. Γίνονται «κρυφός πόθος», δύσκολος και ίσως ανεκπλήρωτος, και εκφράζεται η λογική «το να τα καταφέρουμε να την βγάλουμε όπως-όπως» μέσα σε μια πολύ δύσκολη κατάσταση που βιώνουμε σαν τόπος και λαός.
Η συγκεκριμένη οπτική μπορεί να ερμηνεύσει κεντρικά το αποτέλεσμα των πρόσφατων εκλογών. Υπάρχουν και επιμέρους ερμηνείες για τα διάφορα κόμματα και το πολιτικό σκηνικό όπως διαμορφώνεται αλλά ένα κεντρικό μήνυμα που στάλθηκε είναι ότι κλείνει ο κύκλος της μεγάλης απορριπτικότητας της λαϊκής διαθεσιμότητας και μπαίνουμε σε φάση ρεαλισμού και διαχείρισης.
Η κοινωνία βάζει στην άκρη την συλλήβδην απορριπτικότητα και ζητά επιμέρους διαχειριστικές λύσεις και προσπάθειες. Επί της ουσίας έχουμε το κλείσιμο ενός κύκλου, του κύκλου των ριζοσπαστικών αιτημάτων και της συγκεκριμένης ιστορικής μορφής που πήρε το κίνημα του ριζοσπαστισμού σε μια προηγούμενη φάση
Ορισμένα παραδείγματα
Μέσω αυτής της οπτικής εξηγείται, βασικά, και η μεγάλη πτώση της Χρυσής Αυγής. Υπάρχουν πολλές επιμέρους ερμηνείες όμως η βασική είναι ότι «ξεφούσκωσε» το θυμικό των ανθρώπων και αυτό επηρέασε σοβαρά το κόμμα του Μιχαλολιάκου. Ένα κομμάτι του κοινωνικού ριζοσπαστισμού εκφραζόταν μέσω της Χρυσής Αυγής –ας θυμηθούμε ότι προεκλογικά το 2012 πολύς κόσμος έλεγε ότι θα ψηφίσει ή ΣΥΡΙΖΑ ή Χρυσή Αυγή, κάτι που επιβεβαιώθηκε μετά– και η σημερινή υποχώρηση της απορριπτικής λαϊκής διαθεσιμότητας έφερε και την αντίστοιχη εκλογική υποχώρηση της Χρυσής Αυγής. Δεν αρκεί η απλοϊκή εξήγηση ότι έφυγαν από την Χρυσή Αυγή για να πάνε στον Βελόπουλο – κάτι που μπορεί να ισχύει αλλά εν μέρει. Ο Βελόπουλος, πέρα από τις φωνασκίες του, εκφράζει μια ακροδεξιά τύπου Λεπέν που έχει προτάσεις και πολιτικό λόγο. Δεν είναι μια εγκληματική συμμορία που θα τα λύσει όλα μέσω της βίας.
Με τον ίδιο τρόπο μπορούμε να ερμηνεύσουμε το γιατί δεν πήραν τίποτα ή υποχώρησαν τα μικρότερα δεξιά ή ακροδεξιά κόμματα, παλιά και νέα. Η πολιτική μισαλλοδοξία που διέπει τον λόγο τους και τις απόψεις τους δεν «περνάει» στη φάση που έχουμε μπει. Με παρόμοια οπτική πρέπει να δούμε και την εξαέρωση διάφορων αριστερών σχηματισμών (ΛΑΕ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ κ.ο.κ.). Η στείρα καταγγελιολογία, η απουσία προτάσεων και σχεδίου που να έχει επαφή με την πραγματικότητα δεν μπορούν να συγκινήσουν πλατύτερο κόσμο μέσα σε κλίμα διαχείρισης. Σε αντίθεση το διαχειριστικό σχέδιο Βαρουφάκη –αν και μερικό και ανεφάρμοστο– επιβραβεύτηκε εκλογικά.
Τελευταίο παράδειγμα που επιβεβαιώνει την κάμψη της λαϊκής διαθεσιμότητας και το κλείσιμο ενός κύκλου είναι τα εντυπωσιακά εκλογικά αποτελέσματα πολλών ήδη δημάρχων και περιφερειαρχών. Φαίνεται ότι όπου υπήρχαν δήμαρχοι ή περιφερειάρχες που είχαν παράξει κάποιο έργο, πήραν μεγάλες αυτοδυναμίες από την πρώτη Κυριακή. Δηλαδή μια κάποιου τύπου καλή διαχείριση επικροτήθηκε μαζικά στην κάλπη.
Πραγματικότητα και αντιφάσεις
Όπως γίνεται αντιληπτό η πολιτική πραγματικότητα γεμίζει αντιφάσεις με την είσοδο της λαϊκής διαθεσιμότητας στη διαχειριστική της φάση. Τα αιτήματα του λαϊκού ριζοσπαστισμού μιας προηγούμενης περιόδου δεν έχουν αναιρεθεί αλλά προσπαθούν να εκφραστούν μέσω της διαχείρισης αφού λείπει μια σοβαρή πρόταση πολιτικής διεξόδου για τον λαό και τη χώρα – ενώ την ίδια στιγμή η ανάγκη μιας τέτοιας πρότασης συνεχίζει να βοά. Αυτή η αντιφατικότητα δεν μπορεί να ξεπεραστεί με καθαρές λύσεις ή με απλοϊκά σχήματα και επιβάλλεται όσες δυνάμεις και πολίτες νοιάζονται για το μέλλον αυτού του τόπου να προσεγγίσουν την πραγματικότητα από νέες οπτικές που να την ερμηνεύουν όπως έχει. Αναγκαίο αν θέλουν να την αλλάξουν.
