Ανατρέχοντας στο πρόσφατο παρελθόν, ο υπουργός Οικονομικών Β. Βενιζέλος στο πλαίσιο της καθιερωμένης συνέντευξης Τύπου στη ΔΕΘ, την 11η Σεπτεμβρίου 2011, συγκάλυπτε την οικονομική τρομοκρατία του χαρατσιού στα ακίνητα, που θα ίσχυε για… δύο μόνο χρόνια, υποσχόμενος ως επιβράβευση ότι «τον Μάρτιο του 2012 θα βγούμε στο ξέφωτο των πρωτογενών πλεονασμάτων. Κι αυτή θα είναι μια αποστομωτική απάντηση προς όλους», δήλωνε τότε, χωρίς να μπορεί να προβλέψει τα παιχνίδια της τύχης, καθώς η υλοποίηση των πλεονασμάτων άργησε μεν τέσσερα χρόνια, επετεύχθη δε από τους τότε ορκισμένους εχθρούς της λιτότητας. «Ξέφωτο» είχε υποσχεθεί και ο Α. Σαμαράς τον Απρίλιο του 2013 σε πιλότους της Πολεμικής Αεροπορίας, υποσχόμενος να βγάλει τη χώρα από την κρίση. Την ίδια… εμπνευσμένη λέξη «ξέφωτο» ακούσαμε στη συνέχεια από τον Ν. Φίλη (Μάιος 2016) ως υπουργό Παιδείας, τον Δ. Τζανακόπουλο (Μάρτιος 2017) ως κυβερνητικό εκπρόσωπο, κυρίως όμως από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα όταν έκλεινε το πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του, στο τέλος του 2016, λέγοντας «βλέπουμε πια το ξέφωτο. Ξέφωτο στην οικονομία, στην κοινωνία αλλά και στα μεγάλα εθνικά θέματα»…
Αντίθετα ωστόσο με το παρελθόν, το τέλος του τρίτου Προγράμματος στις 20 Αυγούστου 2018 είναι υπόθεση μερικών εβδομάδων. Κι αυτό δεν επιδέχεται αμφισβήτησης. Το γεγονός δε ότι συμπίπτει με το τέλος μιας ολόκληρης ιστορικής περιόδου, που συμβατικά ξεκίνησε τον Μάιο του 2010 με την υπογραφή της πρώτης δανειακής σύμβασης και του συνοδευτικού μνημονίου από το ΠΑΣΟΚ, προσφέρεται εκ μέρους της κυβέρνησης για άγρα εντυπώσεων. Προς διάψευση όμως όλων των υποσχέσεων, όπως θα δείξουμε στη συνέχεια, η επόμενη μέρα θα έχει τα ίδια αποκρουστικά χαρακτηριστικά της λεγόμενης μνημονιακής περιόδου. Η έξοδος από τα μνημόνια θα είναι τυπική και δεν πρόκειται να γίνει αντιληπτή στην πλειοψηφία της κοινωνίας, καθώς το μνημονιακό κεκτημένο που αποτελεί θρίαμβο του ελληνικού καπιταλισμού, θα εξακολουθήσει να υφίσταται αμετάβλητο και θωρακισμένο στο διηνεκές.
Ως αποτέλεσμα, η ψευδαίσθηση που καλλιεργούσε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. ότι, κατ’ αναλογία μάλλον του νόμου της «παλινδρόμησης προς τη μέση τιμή» (βάσει του οποίου ένα ασυνήθιστο αποτέλεσμα ή μια ακραία τιμή ακολουθείται από ένα πιο αναμενόμενο αποτέλεσμα ή μια μέση τιμή) έτσι και τα ακραία, τιμωρητικά προαπαιτούμενα των δανειστών με την πάροδο του χρόνου θα έδιναν τη θέση τους σε πιο «λογικές» απαιτήσεις, αποδεικνύεται υπερβολικά απλουστευτική. Ακόμη και καταστροφική, αν σκεφτούμε τον εφησυχασμό που δημιούργησε μέχρι το 2015, εναποθέτοντας τις ελπίδες ανατροπής της επίθεσης του κεφαλαίου σε μια κυβερνητική αλλαγή.
Λεωνίδας Βατικιώτης, «Η απατηλή και παρηγορητική ‘‘θεωρία του ξέφωτου’’», εισαγωγικό απόσπασμα. Από το συλλογικό έργο «Έξοδος Αδιέξοδος», εκδόσεις Τόπος
