Η κυβέρνηση (ως συνέχεια των προηγούμενων κυβερνήσεων προς την ίδια κατεύθυνση) έχει διαλύσει ή μάλλον εκθεμελιώσει την αγροτική οικονομία και παραγωγή, την κτηνοτροφία και την αλιεία.
Τι είναι μια χώρα χωρίς γεωργία, κτηνοτροφία και αλιεία; Τι είναι μια χώρα που η πρωτογενής της παραγωγή λεηλατείται και υπολειτουργεί;
Τι συνέπειες έχει κάτι τέτοιο στην οικονομία, στην κοινωνική συνοχή και στο δημογραφικό;
Η ύπαιθρος αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της μεγαλύτερης ερήμωσης, και η ίδια η γη τον κίνδυνο της ερημοποίησης.
Η ιστορία αυτή ξεκίνησε ήδη με την εμφάνιση του Πασοκικού λαϊκισμού, που εξελίχθηκε στον ευρωλιγούρικο «εκσυγχρονισμό». Η αξία της εργασίας στα χωριά υποτιμήθηκε και ανατιμήθηκε η αξία των επιδομάτων και της λαμογιάς.
Μια βραδυφλεγής βόμβα έσκαγε μέσα στα σπλάχνα της γης επί δεκαετίες. Άλλαξαν οι αξίες, οι κώδικες, οι κοινωνικές σχέσεις, ο σκληρά εργαζόμενος έγινε το «κορόιδο» και ο επιτήδειος έγινε το «πρότυπο».
——————————————————————————————————
Έτσι κι αλλιώς η δουλειά και η ζωή των γεωργών, των κτηνοτρόφων και των ψαράδων ήταν από παλιά μια υπόθεση «βήτα εθνικής» για το ελληνικό κράτος και την πολιτική του σκηνή. Χωρίς φροντίδα για τα χωριά (με αποτέλεσμα την αστυφιλία), οι πολιτικοί των κυρίαρχων κομμάτων αντιμετώπιζαν τους «χωριάτες» ως «πελάτες». Ή ως «πολιτικούς κολίγους». Η σχέση εξουσίας-υπαίθρου καθορίστηκε από το ρουσφέτι, τον εκμαυλισμό και την απομύζηση. Χτίζονταν πολλά «γεφύρια» παντού στην επικράτεια, ενώ ταυτοχρόνως η ύπαιθρος ερήμωνε, και όσοι παρέμεναν καταντούσαν χρεωμένοι στην Τράπεζα και εξαρτημένοι από τους κομματάρχες.
***
Και όταν τα πράγματα «προόδευσαν», κι αρχίσαμε να φθάνουμε στη σύγχρονη εποχή, η κατάσταση στην ύπαιθρο στην ουσία της χειροτέρεψε, και το ούτω πως καλούμενο γεωργικό επιχειρείν γεννήθηκε υπονομευμένο. Πλην εξαιρέσεων, όσοι επιχείρησαν και επιχειρούν «επιχειρείν» με βάση τα θαυμαστά προϊόντα της ελληνικής γης, λάδι, κρασί, τυρί κι εκατοντάδες άλλα, σπάνε τα μούτρα τους.
Θεωρείται «ηρωισμός» να παραμένει κάποιος νέος άνθρωπος στην αγροτοκτηνοτροφική παραγωγή, και αντιμετωπίζεται από τους περισσότερους με τον θαυμασμό που προκαλεί ένα εξωτικό ζώο, ένα παράξενο φυτό, ένα αλλούτερο πράγμα.
Η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ αποκαλύπτει την αποσάθρωση του πρωτογενούς τομέα, του θεμέλιου λίθου δηλαδή πάνω στον οποίο χτίζονται όλα τα άλλα.
Βάλτε δίπλα-δίπλα έναν αγρότη ντυμένον με τα καλά του με έναν γιάπη επίσης ντυμένον με τα καλά του. Η «φωτογραφία» αυτή φανερώνει (και αποδεικνύει) το σαράκι, το χάσμα, το έγκλημα που τρώει τα σωθικά της χώρας. Ο αγρότης είναι πάντα ένας «χωριάτης» και ο γιάπης μοιάζει με έναν αστό.
Μετρήστε γύρω σας πόσοι φίλοι και γνωστοί σας έχουν απαρνηθεί την αγροτική και εργατική τους καταγωγή. Μετρήστε, πόσοι αντιμετωπίζουν το χωριό τους σαν τόπο ολιγοήμερων (εξ ανάγκης και δυσπραγίας) διακοπών;
Η γεωργική παραγωγή δεν έχει πια κοινωνική ραχοκοκαλιά. Σαν ένα είδος απάτριδων να κατοικούν αυτήν τη χώρα μόνον για να την εκμεταλλεύονται, να τη λεηλατούν, να την αποσυνθέτουν – με τους πολλούς στην ύπαιθρο να ντρέπονται για τα χάλια τους, να οργίζονται και να απελπίζονται όλο και πιο πολύ,
βλέποντας το κράτος να φέρεται σαν μια καταιγίδα που δεν κοπάζει.
——————————————————————————————————
Βλέπουν οι Έλληνες στις οθόνες τους (εξ αιτίας του ΟΠΕΚΕΠΕ) τους γεωργούς, τους κτηνοτρόφους και τους ψαράδες να χρωστάνε και να τους χρωστάνε! Βλέπουν για τις τιμές στο χωράφι και στο ράφι, βλέπουν –σαν να είναι ένα είδος ενιαύσιου φολκλόρ– τα μπλόκα με τα τρακτέρ, ενώ κάθε χρόνο η ζωή χειροτερεύει για όλους.
Τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 πολλοί εγκατέλειπαν την ύπαιθρο και τα χωριά τους, κυνηγημένοι ακόμα και για πολιτικούς λόγους, προς την εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση. Τις επόμενες δεκαετίες το φαινόμενο συνεχίστηκε, διότι ο αγώνας για να ζήσει κανείς από τη γη (και μάλιστα ωραία, όπως θα άξιζε) γινόταν και γίνεται όλο και πιο άγονος και άκαρπος.
Και αυτά που συμβαίνουν, μας διαβεβαιώνουν ότι θα συνεχίσουν να συμβαίνουν.
Τίποτα μα τίποτα από την κυβερνητική συμπεριφορά και πράξη δεν αντικρούει ούτε αντιστρατεύεται αυτήν τη διαδικασία προς τον χαμό.
Χαμός;! Μεγάλη λέξη! Ναι!
Δημογραφικό, ακρίβεια, κακοδιοίκηση, κοινωνική αποσύνθεση, απελπισία, απογοήτευση – όλα έχουν σχέση με τον πρωτογενή τομέα. Με τις χειμωνιάτικες νύχτες που πέφτουν σε χωριά χωρίς σχολεία, χωρίς τη χαρά και τους καρπούς της παραγωγής, με τον καφενέ όπου συνυπάρχει ο δουλευτής με το λαμόγιο, με το λαμόγιο να «προκόβει» και τον δουλευτή να μαραζώνει. Με το παιδί του ενός να έχει τις άκρες του για το μέλλον εξασφαλισμένες και το παιδί του άλλου, έρμαιο.
Δεν είμαι ειδικός στα αγροτοκτηνοτροφικά, αλλά η φωνή της Ελλάδας να φωνάζει για τη γη της και τα νερά της βοά (εις ώτα μη ακουόντων, και εν τη ερήμω).
Και, τέλος, υπάρχει και μια ακόμα παράμετρος, ίσως η πιο σοβαρή. Γη και νερά που δεν τα αγαπάς, δεν τα υπερασπίζεσαι.
Και η αγάπη που έχουν δείξει εξακολουθητικά οι ελληνικές κυβερνήσεις, για τη γη, την ύπαιθρο, τα νησιά και τις θάλασσες είναι παροιμιώδης!
——————————————————————————————————
Η τρέχουσα κυβέρνηση ξέρει μόνο να μπήγει ανεμογεννήτριες και να φυτεύει φωτοβολταϊκά, να γονατίζει τους ψαράδες, να αφήνει τα νερά στο έλεος των Τούρκων, να την κοπανάει στην Κάσο, να αφήνει τους κερδοσκόπους να λυμαίνονται τις καλλιέργειες (και τους καταναλωτές), την άρδευση να στερεύει –ώσπου να βάλουν στο χέρι τα ύδατα οι ιδιώτες– και να ληστεύει σαν να μην υπάρχει αύριο!
Και όντως, έτσι, δεν θα υπάρξει αύριο…
ΣΤΑΘΗΣ Σ.
15●10●2025
