«Αιτία για όλα αυτά ήταν η δίψα της εξουσίας που ριζώνει στην πλεονεξία και τη φιλοδοξία…»
(Θουκυδίδης)
Και πάνω που βιώνεις τις καταστροφικές συνέπειες της επιβεβλημένης στην Ελλάδα κρίσης από τις μητροπόλεις και τις κυβερνήσεις που εφαρμόζουν τις πολιτικές της πτώχευσης και υποτέλειας… Και κάτω που συγχίζεσαι με τις μπαγιάτικες αντιλήψεις και τις γραφειοκρατικές νοοτροπίες κάποιων αριστερών που αδέξια και ανθρωποφοβικά προκαλούν βραχυκυκλώματα στο ρεύμα της κοινωνίας που πάει αριστερά… πέφτεις σε μια ομάδα παιδιών, που φέρνει στο προσκήνιο το φως από τα βάθη μιας μεγάλης αγωνιστικής παράδοσης πολιτισμού χρησιμοποιώντας σύγχρονα εκφραστικά μέσα.
Κάπως έτσι έγινε, μια Κυριακή βράδυ, που βρέθηκα στο 5ο ΓΕΛ Νίκαιας. Πλημμυρισμένος από ένα αίσθημα χαράς και ικανοποίησης, που τελευταία γίνεται όλο και πιο σπάνιο, απολάμβανα μια θεατρική παράσταση βασισμένη στην Ιστορία του Θουκυδίδη (σε μετάφραση Ν.Μ. Σκουτερόπουλου) που αναφέρεται στα πρώτα τρία χρόνια του Πελοποννησιακού Πολέμου (431-404 π.Χ.). Πάνω στη σκηνή μιας σχολικής αίθουσας τελετών, μια ομάδα από καμιά τριανταριά μαθητές ξετύλιγε τις δραματικές φάσεις του πιο αυτοκαταστροφικού αλληλοσπαραγμού των Ελλήνων με όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν ένα εξαιρετικό καλλιτεχνικό συμβάν. Γιατί περί συμβάντος πρόκειται. Η ιστορία του Θουκυδίδη δεν έχει γραφτεί σαν θεατρικό έργο. Έγινε έργο από τους νέους. Και έγινε χωρίς να πάψει να είναι ιστορία. Αλλά η αφήγηση δεν είναι μάθημα ούτε αντιγραφή. Είναι σειρά κινούμενων εικόνων, σύντομων, αλλά πολύ περιεκτικών. Με πρωτοτυπία σκηνοθετική, με ευστροφία, χιούμορ και δράση. Τα αποσπάσματα από τον Θουκυδίδη, σε ακριβή μετάφραση ή σε ελεύθερη απόδοση, καταλήγουν σε ειδήσεις-μηνύματα που κοινοποιούνται από στόμα σε στόμα, από «τοίχο» σε «τοίχο», χωρίς γκρίγκλις, με εξαίρετες φωνές, θαυμάσια ελληνικά, απλά, κατανοητά, καίρια και διαπεραστικά.
Ένας εμφύλιος πόλεμος που ξεκίνησε από τους Αθηναίους, τους Κορίνθιους και τους Σπαρτιάτες για να εμπλέξει στην αιματοχυσία και τη συμφορά δεκάδες πόλεις-κράτη από την Ιωνία έως τη Σικελία και από τη Μεσσηνία ώς τη Μακεδονία και τη Θράκη, ρημάζοντας ανεπανόρθωτα τον Ελληνισμό, δεν προσφέρεται για απλοϊκές εξιστορήσεις ηρωισμών και κατορθωμάτων. Προσφέρεται για περισυλλογή και για αποτίμηση των όρων και των συνθηκών που οδηγούν τις πολιτισμένες κοινωνίες σε συγκρούσεις και αγριότητες, σε πισωγυρίσματα και αυτοκτονίες. Ο πόλεμος, δηλαδή αποκλεισμοί, λεηλασίες, ναυμαχίες και σφαγές, που παρουσιάζεται επί σκηνής σαν αλληλουχία ομαδικών παιχνιδιών, σαν πάρτι ή κερκίδα γηπέδου, με υπόκρουση τουίστ, σάμπα ή βαλς, δεν εξωραΐζεται, ούτε εκθειάζεται. Αντιθέτως, η αφαιρετική αναπαράσταση των γεγονότων, συνδυάζοντας ευφάνταστα κείμενα από την ιστορία του Θουκυδίδη,του «Επιταφίου» του Περικλή συμπεριλαμβανομένου, εκθέτει τον παραλογισμό και την αλαζονεία των ισχυρών που βγαίνει από τις εκτιμήσεις του μεγάλου ιστορικού… Έλληνες εναντίον Ελλήνων, με σκοπό να γκρεμίσουν ή να κατακάψουν τις πόλεις αλλήλων, να εξοντώσουν τους αντίπαλους στρατούς, να εκτελέσουν τους ηγέτες, να ρίξουν τους αιχμαλώτους στα ορυχεία και να πουλήσουν τις γυναίκες δούλους. Δημοκρατία εναντίον ολιγαρχίας και αντιστρόφως, αλλά και ανεξαρτησία κόντρα στην κηδεμονία. Η φωνή διαμαρτυρίας του Αριστοφάνη και η σύνεση του βασιλιά Αρχίδαμου δεν εισακούγονται. Οι εμπρηστικοί λόγοι του Περικλή και του Σθενελαΐδα επικρατούν. Το μακελειό αρχίζει. Ο ελληνικός κόσμος δεν θα είναι ποτέ πια ίδιος. Πρώτο θύμα οι Πλαταιές! Πολιορκία, εξολόθρευση, εκθεμελίωση.
Οι μαθητές του Λυκείου όχι μόνο παίζουν, αλλά και σκηνοθετούν το παίξιμό τους, με την καταλυτική συμβολή δύο παλιών μαθητών του σχολείου τους, του Γιώργου Βουρδαμή-Μαυρογένη και του Χρήστου Κοντογεώργη, αποφοίτων της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, που αξιοποίησαν όλο αυτό τον αυθορμητισμό και το ταλέντο των παιδιών. Η παράσταση ανέβηκε για τρεις μέρες και στο Εθνικό Θέατρο, το οποίο έκανε αυτές τις «αναθέσεις» σε σχολεία διαμοιράζοντας, ανά βιβλίο, το έργο του Θουκυδίδη. Οι Κοκκινιώτες ανέλαβαν και κατάφεραν να δραματοποιήσουν με αναπάντεχη άνεση τα γεγονότα που αναφέρονται, μεταξύ άλλων, στην πολιορκία της πόλης των Πλαταιών από τους Λακεδαιμόνιους και τους συμμάχους τους, στην πολιορκία της Αθήνας και το θανατηφόρο λοιμό που έπληξε την αποκλεισμένη πόλη με χιλιάδες θύματα, του Περικλή συμπεριλαμβανομένου. Στην παράσταση του Λυκείου της Νίκαιας, τα σκηνοθετικά ευρήματα είναι πολλά και έξοχα, αλλά το κυρίαρχο στοιχείο είναι το ομαδικό πνεύμα μέσα από το οποίο αναδεικνύονται τα άτομα, οι μαθητές-ηθοποιοί, που είναι σαν όμορφα στοιχεία ενός πολύχρωμου ψηφιδωτού εν κινήσει. Αγόρια και κορίτσια, φρέσκες προσωπικότητες, αληθινές και πειστικές, με αέρα και αθωότητα, σοβαρότητα και δυναμισμό, αλληλοσυμπληρώνονται. Υπό τους ήχους της μουσικής που παράγει το σχολικό τους συγκρότημα επί σκηνής με ηλεκτρικά όργανα, απλό φωτισμό και χειροποίητα σκηνικά, ανέξοδα.
Και με ένα επίκαιρο φινάλε αντάξιο της ποιότητας αυτών των νέων ανθρώπων, των εφήβων, το μήνυμα γίνεται σαφέστερο και αδιαπραγμάτευτο. Όχι στον πόλεμο, όχι στο ρατσισμό, ναι στον πολιτισμό, ναι στην αλληλεγγύη… και η κατάφαση εκδηλώνεται επί τόπου όταν όλο το σχολείο, όρθιο επευφημεί το θίασο των συμμαθητών.
Να γιατί στο 5ο ΓΕΛ Νίκαιας δεν χωράει η Χρυσή Αυγή. Αυτά τα παιδιά έχουν προ πολλού ξεπεράσει το επίπεδο της άγνοιας και της βλακείας. Αυτά τα παιδιά μπορούν να χτίσουν τον καινούργιο κόσμο. Και το έχουν ήδη ξεκινήσει!
Στέλιος Ελληνιάδης
Υ.Γ. Η καθηγήτρια Μαίρη Αδαμοπούλου δουλεύει χρόνια με τα παιδιά στο σχολείο, αφανής και ακούραστη, ενθαρρύνοντας την πρωτοβουλία και τον αυτοσχεδιασμό. Και ο Σπύρος Χαρισιάδης δεν διευθύνει μόνο το σχολείο. Βάζει και τα σλάιντς της παράστασης στον προτζέκτορα. Άξιοι δάσκαλοι. Μπράβο τους!
Ελπίζω ο Δήμαρχος Νίκαιας-Ρέντη Γιώργος Ιωακειμίδης, που ενθουσιάστηκε όσο κι εγώ, να καταφέρει να πείσει τους διευθυντές των άλλων σχολείων της περιοχής του να δείξουν τον «Πελοποννησιακό πόλεμο», μ’ αυτό τον τρόπο, και στα δικά τους παιδιά.
Αδιαπραγμάτευτο μήνυμα
Καθημερινό φαινόμενο έχουν γίνει πλέον οι δολοφονικές επιθέσεις εναντίων μεταναστών.
Σφοδρές μάχες κοντά στη Δαμασκό και στο Χαλέπι .
Σφοδροί ισραηλινοί βομβαρδισμοί σπέρνουν για έκτη μέρα θάνατο στη Λωρίδα της Γάζας.
Επίθεση από αγνώστους δέχτηκε τα ξημερώματα της Κυριακής νεαρός αλλοδαπός, υπήκοος Ιράκ, στο κέντρο της Αθήνας.
Oρθόδοξοι ταλιμπάν και ακροδεξιοί τραμπούκοι εμποδίζουν διά της βίας θεατρική παράσταση.
Εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά στον κόσμο εξακολουθούν να στρατολογούνται από ένοπλες οργανώσεις.
Κάθε μέρα, κατά μέσο όρο, σκοτώνονται σε πολεμικές συγκρούσεις 152,7 άνθρωποι.
Πού πάτε, λοιπόν;
Θα συμβαίνουν πάντοτε πολλά και χαλεπά στις πολιτείες των ανθρώπων, όσο η ανθρώπινη φύση θα παραμένει απαράλλακτα ίδια.
Όσο οι παρορμήσεις και τα πάθη ασυγκράτητα θα ωθούν τα άτομα στο να θέλουν διαρκώς περισσότερα, υπό όμοιες συνθήκες θα προκύπτουν όμοια αποτελέσματα.
(απόσπασμα από το φινάλε της παράστασης)
