Πέρασαν πέντε μήνες από τον θάνατο του ιστορικού ηγέτη της Χεζμπολά, στο αποκορύφωμα της ισραηλινής επίθεσης εναντίον του Λιβάνου, έως τη στιγμή του τελικού αποχαιρετισμού από τον λαό του. Πρώτα έπρεπε να επιτευχθεί η κατάπαυση του πυρός, έστω και τυπικά, κι έπειτα να ολοκληρωθούν οι προετοιμασίες για μια τελετή που θα αποτελούσε πάνω απ’ όλα ένα πολιτικό μήνυμα προς εχθρούς και φίλους, εντός και εκτός του Λιβάνου.
Πριν επιχειρήσουμε να αποδώσουμε το κλίμα της κηδείας, ας σημειώσουμε ότι στον αραβικό κόσμο ο Χασάν Νασράλα θεωρείται –ακόμη και από αντιπάλους– ο σημαντικότερος ηγέτης μετά τον Αιγύπτιο πρόεδρο Νάσερ. Εκεί μάλλον λήγουν και οι ομοιότητες μεταξύ τους: ο Νάσερ ήταν ένας ευρύτερα σεβαστός ηγέτης και εκπρόσωπος του παναραβισμού, επικεφαλής της σπουδαιότερης αραβικής χώρας. Ο Νασράλα ήταν ιερωμένος της σιιτικής κοινότητας, δηλαδή της φτωχότερης κοινότητας μιας χώρας μικρής και εξαντλημένης από συνεχείς ξένες εισβολές και εμφύλιες συρράξεις. Μπορεί να επισημανθεί ακόμη μία διαφορά: η Αίγυπτος του Νάσερ ηττήθηκε από το Ισραήλ το 1967, ενώ η Χεζμπολά του Νασράλα νίκησε τους ισραηλινούς εισβολείς και τους έδιωξε από τον νότιο Λίβανο το 2006. Παρ’ όλα αυτά, η νέα σύγκρουση με το Ισραήλ από τα τέλη του 2023 αποδείχθηκε μοιραία για τον ίδιο τον Νασράλα…
Κάπως έτσι φτάσαμε στην προηγούμενη Κυριακή, όταν 85.000 άνθρωποι (Λιβανέζοι και ξένοι προσκεκλημένοι) γέμισαν ασφυκτικά το στάδιο Καμίγ Σαμούν της Βηρυτού, ενώ γύρω από αυτό συγκροτήθηκε το μεγαλύτερο συλλαλητήριο που έχει βιώσει ποτέ αυτή η χώρα των 4,7 εκατομμυρίων: 1,4 εκατομμύρια Λιβανέζοι σύμφωνα με τη Χεζμπολά, ή σχεδόν 1 εκατομμύριο σύμφωνα με τους πιο συγκρατημένους δημοσιογράφους, απέτισαν φόρο τιμής στον ηγέτη της Αντίστασης. Ενώ επί περίπου δύο ώρες ποιητές, ηγέτες και ιερείς διαδέχονταν ο ένας τον άλλο στο βήμα, εξαίροντας τον βίο του Χασάν Νασράλα και προσευχόμενοι στη μνήμη του, στον κόσμο κυριαρχούσαν τα συνθήματα «Όλοι με την Αντίσταση» και «Για σένα, ω Νασράλα». Κάπως έτσι η «αποδυναμωμένη» Χεζμπολά, οι σύμμαχοί της και ο λαός της έδωσαν ηχηρό παρόν και διατράνωσαν την αποφασιστικότητά τους.
Το ακατάβλητο πνεύμα των συγκεντρωμένων έγινε ακόμη πιο σαφές χάρη και σε μια μάλλον ατυχή έμπνευση των Ισραηλινών. Οι τελευταίοι, ενώ εν μέσω γενικευμένου θρήνου εισέρχονταν στο στάδιο τα φέρετρα του Χασάν Νασράλα και του Χασίμ Σαφιεντίν, έστειλαν ένα σμήνος τεσσάρων μαχητικών να πετάξει πάνω από το τεράστιο πλήθος, στο χαμηλότερο ύψος που έχουν ποτέ βιώσει οι κάτοικοι της Βηρυτού. Περίπου μία ώρα μετά, άλλο ένα σμήνος πραγματοποίησε και δεύτερη υπερπτήση. Το συγκλονιστικό ήταν ότι οι συγκεντρωμένοι και τις δύο φορές, χωρίς να μετακινηθούν από τις θέσεις τους, άρχισαν απλώς να φωνάζουν «Θάνατος στο Ισραήλ»!
Έτσι έπεσε στο κενό η ισραηλινή απόπειρα εκφοβισμού, ίσως και μοιραίου τσαλαπατήματος του πλήθους… Αντίθετα, αυτή η ισραηλινή «πρωτοβουλία» πυροδότησε τη μετατροπή του μαζικού πένθους σε αγωνιστική οργή. Αξίζει αναφοράς εξάλλου η μεθοδικότητα και αποτελεσματικότητα που επέδειξε η Χεζμπολά σε όλη τη διάρκεια της τελετής – κάτι που την διαφοροποιεί από την παραδοσιακή λιβανέζικη ανοργανωσιά. Αυτό διασφάλισε ότι τόσο η κηδεία όσο και το συλλαλητήριο γύρω της ολοκληρώθηκαν «όπως έπρεπε». Τα όσα εκτυλίχθηκαν στη Βηρυτό την περασμένη Κυριακή θα καταγραφούν ως μια ιστορική στιγμή, με καταλυτική τη συμμετοχή ενός μεγάλου μέρους του λιβανέζικου λαού και εκατοντάδων ξένων αντιπροσωπειών από όλη τη Μέση Ανατολή, αλλά και πέραν αυτής.
Κ.Ρ.
