«Μπαίνουμε σε διαφημιστικό περιβάλλον», τούτο εστί μια νέα έκφραση που φοριέται πολύ τελευταίως στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση –αντί, εκείνου του «διακόπτουμε για διαφημίσεις» (παλιότερα) ή το «και τώρα διαφημίσεις, επανερχόμαστε αμέσως».
…………………………………………………………………
Είναι πλέον πολλά απ’ τα συμβαίνοντα, άτινα περιγράφονται με οργουελιανούς ευφημισμούς, διαμορφώνοντας μια καφκική αχλύ σε έναν όλο και πιο ζοφερό κόσμο.
Δεν «διακόπτουμε» για τις διαφημίσεις πλέον, η διακοπή συνεπάγεται, υποσυνείδητα έστω, μιαν κάποια εγρήγορση. Βάζει εν προκειμένω μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην είδηση ή το σχόλιο και τη διαφήμιση.
Τώρα, ή μάλλον εδώ και καιρό, η διαφήμιση έχει αναχθεί σε χορηγό της είδησης (πράγμα που λέγεται ευθέως, όταν λέμε «και τώρα διαφημίσεις, για να ζήσει και ο σταθμός»)-(«να βγάλουμε κι εμείς το ψωμάκι μας»), ενώ συχνά ακόμα και η είδηση διαφημίζεται. Ιδιαιτέρως η χρήσιμη είδηση. Ακόμα κι αν είναι ψευδής.
……………………………………………………
Παλιότερα χρησιμοποιούσαμε τον όρο «διασπορά ψευδών ειδήσεων», που μάλιστα παρέπεμπε σε ποινικές ευθύνες κι ακόμα περισσότερο δημιουργούσε ένα αίσθημα ντροπής στους δημοσιογράφους, στους διευθυντές, ενίοτε και στους εκδότες. Τώρα χρησιμοποιούμε τον όρο fake news που δεν παραπέμπει πουθενά και, μέσα στο διευρυμένο πλαίσιο των social media, δεν προκαλεί ντροπή, αλλά συχνά πολιτική και κομματική επιβράβευση.
Βεβαίως, υπάρχει το ενδεχόμενο η συζήτηση για τέτοια θέματα να ’ναι εκ του περισσού. Όντως αφορά σε ψιλά γράμματα μέσα στη γενικότερη κατάρρευση του Τύπου και του Δημοσίου λόγου (αν και πρόκειται για μια από τις βασικές αιτίες αυτού του φαινομένου). Κάποτε οι αναγνώστες (επειδή η παθολογία του Τύπου ή της Δημόσιας ρητορικής δεν είναι κάτι το νέο) μπορούσαν και «διάβαζαν πίσω απ’ τις γραμμές». Η πολιτική συνείδηση και το πολιτικό ένστικτο ήταν τότε σε ένα ανώτερο επίπεδο, το οποίο πλέον κοιμάται στο κοιμητήριο του Νεοφιλελευθερισμού.
Σήμερα, πάνω απ’ τα ερείπια του Τύπου, της πολιτικής και των κοινωνιών υψώνεται ο καπνός της λαϊκής συνηγορίας, της λαϊκής συναίνεσης σε αυτό το γεγονός, σε αυτή τη λειτουργία των απανταχού Στρατοπέδων Συγκέντρωσης.
…………………………………………………………………..
Κάποτε θα ήταν ιστορικό οξύμωρο, αλλά τώρα μπορούμε να το καταλάβουμε: μετά την ήττα του Σοσιαλισμού και την υποχώρηση της Αριστεράς, δόθηκε η ευκαιρία στον Νεοφιλελευθερισμό να δολοφονήσει τον Φιλελευθερισμό…
Και ο νοών, νοείτω…
ΣΤΑΘΗΣ Σ.
9•XII•2020
