του Ειδικού Ανταποκριτή
Το ελάχιστο εθνικό εισόδημα και η μείωση των επιπτώσεων του αντισυνταξιουχικού νόμου Φορνέρο είναι πια γεγονός. Έστω και μειωμένα σε σχέση με τις αρχικές διακηρύξεις της ιταλικής συγκυβέρνησης, αφότου αυτή, εκούσα-άκουσα, αποδέχτηκε το πετσόκομμα του ιταλικού προϋπολογισμού από τις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με την απόφαση της ιταλικής βουλής, κάθε πολίτης που βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας θα λαμβάνει μηνιαίο εισόδημα ύψους 500 ευρώ, συν 280 ευρώ για το ενοίκιο ή 150 ευρώ για την αποπληρωμή στεγαστικού δανείου πρώτης κατοικίας. Κατ’ ανώτατο όριο, μια πενταμελής οικογένεια θα λαμβάνει 1.330 ευρώ τον μήνα. Βάσει των κριτηρίων που έθεσε η βουλή, υπολογίζεται ότι 1,7 εκατομμύρια οικογένειες (δηλαδή περίπου 5 εκατομμύρια άτομα) θα επωφεληθούν αυτού του φιλολαϊκού μέτρου.
Πρόκειται για την πρώτη σημαντική επιτυχία των 5 Αστέρων εδώ και μήνες αφού, όπως έχουμε επισημάνει και σε προηγούμενες ανταποκρίσεις, το συγκεκριμένο φιλολαϊκό μέτρο συναντούσε την εχθρότητα όχι μόνο της αντιπολίτευσης, αλλά και ισχυρών παραγόντων της συγκυβερνώσας Λέγκας – αφού θεωρείται ότι απευθύνεται κυρίως στον «τεμπέλη» ιταλικό Νότο. Το ελάχιστο εθνικό εισόδημα, που δέχθηκε τα συγχρονισμένα πυρά τόσο της ευρωκρατίας όσο και των «αντιλαϊκιστών», δεν είναι βέβαια μόνιμο: θα επανεξεταστεί ύστερα από ενάμιση χρόνο. Ακόμη κι έτσι όμως, η υπερψήφισή του από τη βουλή αντανακλάται και σε μια, για πρώτη φορά εδώ και μήνες, δημοσκοπική άνοδο των 5 Αστέρων σε βάρος της Λέγκας του Σαλβίνι.
«Προοδευτικός» ρατσισμός κατά του ιταλικού Νότου
Πάντως η κοινοβουλευτική διαδικασία μετατράπηκε για μια ακόμη φορά σε πεδίο έκφρασης ενός ελάχιστα συγκαλυμμένου ρατσισμού κατά των «τεμπέληδων» νοτιοϊταλών, στον οποίο πρωταγωνίστησαν αυτή τη φορά οι κατά τα άλλα κήρυξες της πολιτικής ορθότητας – δηλαδή οι κεντροαριστεροί του Ρέντσι και οι κεντροδεξιοί του Μπερλουσκόνι. Στην πρώτη γραμμή της επανάληψης στερεοτύπων βρέθηκε η Μαρία Έλενα Μπόσκι, πρώην συνεργάτιδα του Ντ’ Αλέμα (τον οποίο παράτησε για τον Ρέντσι, που την έκανε υπουργό…): «Μα αυτοί είναι μια ζωή σε διακοπές», είπε για τους συμπατριώτες της του ιταλικού Νότου καθώς επιχειρηματολογούσε εναντίον του ελάχιστου εθνικού εισοδήματος και κατακεραύνωνε τους «λαϊκιστές» των 5 Αστέρων…
Υπολογίζεται ότι 1,7 εκατομμύρια οικογένειες (δηλαδή περίπου 5 εκατομμύρια Ιταλοί) θα επωφεληθούν του νέου φιλολαϊκού μέτρου: το ελάχιστο εθνικό εισόδημα θα μεταφραστεί σε 500 ευρώ για κάθε πολίτη που βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας, συν 280 ευρώ για ενοίκιο ή 150 ευρώ για αποπληρωμή στεγαστικού δανείου
Πάντως η σφοδρότητα των ρατσιστικών επιθέσεων των υποτιθέμενων ευρωπαϊστών –είχαν προηγηθεί με ανάλογη φρασεολογία και στελέχη της Λέγκας– προξένησε δυσφορία ακόμη και σε ένα τμήμα του Δημοκρατικού Κόμματος. Μεταξύ άλλων ο πρώην υπουργός Πιέρο Φασίνο και ο δημοσιογράφος Μάσιμο Τζιανίνι αμφισβήτησαν την ορθότητα της εναντίωσης στο συγκεκριμένο μέτρο, υπενθυμίζοντας ότι και η κυβέρνηση Ρέντσι είχε υιοθετήσει το «επίδομα κοινωνικής ένταξης» (το οποίο ήταν βέβαια πολύ πιο περιορισμένο: αφορούσε μόνο 800.000 Ιταλούς που βρίσκονταν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, και ανερχόταν σε μόλις 220 ευρώ το μήνα).
Η αποχή χτυπάει καμπανάκια
Ταυτόχρονα με το ελάχιστο εθνικό εισόδημα υιοθετήθηκε και η τροποποίηση του συνταξιοκτόνου νόμου Φορνέρο, που είχε ψηφιστεί επί Κεντροαριστεράς και παρέτεινε το χρόνο εργασίας. Σύμφωνα με την τροποποίηση, οι Ιταλοί που έχουν ένσημα για τουλάχιστον 38 χρόνια και έχουν συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας τους θα μπορούν πλέον να συνταξιοδοτηθούν. Πρόκειται για δύο μέτρα σε θετική κατεύθυνση, ανεπαρκή βέβαια για να αντιμετωπιστεί η φτώχεια που πλήττει εκατομμύρια Ιταλών. Δίνουν όμως μια ανάσα σε μια αλληλοσπαρασσόμενη συγκυβέρνηση, που έχει αρχίσει κι αυτή να αντιμετωπίζεται με καχυποψία από τη λαϊκή πλειοψηφία, αλλά «σώζεται» από την πλήρη ανυποληψία της αντιπολίτευσης.
Χαρακτηριστική των κινδύνων που ελλοχεύουν, απειλώντας κυρίως το κόμμα του Ντι Μάιο, ήταν η επαναληπτική εκλογή στο Κάλιαρι, αφότου οι 5 Αστέρες εξανάγκασαν σε παραίτηση τον βουλευτή τους Αντρέα Μούρα – πρωταθλητή της ιστιοπλοΐας αλλά και των… απουσιών από τις συνεδριάσεις της βουλής. Το πρόβλημα με την επαναληπτική εκλογή δεν ήταν τόσο το αποτέλεσμα, αλλά το ποσοστό αποχής, που εκτοξεύθηκε σε 84,5%! Πολύ χαμηλή ήταν η συμμετοχή εξάλλου και στις εκλογές για ένα νέο δήμο στη Ρώμη, όπου προσήλθε μόλις το 27% των εκλογέων. Τα δύο αυτά περιστατικά χτυπούν καμπανάκι για τους 5 Αστέρες (που ηττήθηκαν και στις δύο περιπτώσεις), και επιβεβαιώνουν την υποψία ότι η βάση τους απογοητεύεται και μετακομίζει στην αποχή… Αν το κλίμα αυτό μπορεί να αναστραφεί, με αφετηρία την υπερψήφιση των δύο φιλολαϊκών μέτρων, μένει να αποδειχθεί. 
Ανεβαίνουν πάλι οι τόνοι της αντιπαράθεσης με τη Γαλλία
Ο πρόσφατος χαμός 170 ακόμη μεταναστών, που πνίγηκαν στη Μεσόγειο, αποτέλεσε αφορμή για νέα όξυνση των ήδη τεταμένων ιταλογαλλικών σχέσεων, και προκαλεί πρόσθετους πονοκεφάλους στα επιτελεία μιας ήδη βαθιά διχασμένης Ε.Ε. «Η Ε.Ε. πρέπει να επιβάλει κυρώσεις στη Γαλλία και σε όλες τις χώρες σαν τη Γαλλία, που εξαθλιώνουν την Αφρική», δήλωσε το περασμένο Σαββατοκύριακο ο επικεφαλής των 5 Αστέρων και αντιπρόεδρος της ιταλικής κυβέρνησης Λουίτζι Ντι Μάιο, προσθέτοντας: «Είναι κυρίως η Γαλλία που δεν σταμάτησε ποτέ να αντιμετωπίζει ως αποικίες δεκάδες αφρικανικές χώρες, φτωχοποιώντας τις και εξαναγκάζοντας έτσι τους κατοίκους τους να μεταναστεύσουν. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι δεν θα έπρεπε να κείτονται πνιγμένοι στο βυθό της Μεσογείου, θα έπρεπε να ζουν με αξιοπρέπεια στις χώρες τους».
Η έντονη επίθεση του Ντι Μάιο είχε έρθει σε απάντηση των γαλλικών επικρίσεων για την άρνηση του Σαλβίνι να δεχτεί μετανάστες στα ιταλικά λιμάνια. Ήδη ο Σαλβίνι είχε αποκαλέσει τον Μακρόν υποκριτή, αποκαλύπτοντας πώς οι Γάλλοι επαναπροωθούν κρυφά μετανάστες σε ιταλικό έδαφος. Το σπιράλ της αντιπαράθεσης συνέχισε να περιπλέκεται, με τη γαλλική κυβέρνηση να καλεί για εξηγήσεις την Ιταλίδα πρέσβειρα στο Παρίσι. Όμως ο Ντι Μάιο όχι μόνο δεν ανακάλεσε –παρά την κατευναστική παρέμβαση του Ιταλού πρωθυπουργού Κόντε– αλλά έριξε κι άλλο λάδι στη φωτιά. Την Δευτέρα, απορρίπτοντας τις γαλλικές διαμαρτυρίες, κατήγγειλε τον έλεγχο των οικονομιών των πρώην γαλλικών αποικιών στην Αφρική μέσω του λεγόμενου αφρικανικού φράγκου, και μίλησε για λεηλασία του πλούτου τους και των συναλλαγματικών αποθεμάτων τους, επισημαίνοντας ότι «χωρίς την εκμετάλλευση των αφρικανικών χωρών, η Γαλλία δεν θα ήταν η 6η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, αλλά 15η»!
Πίσω από τη νέα αυτή κόντρα κρύβεται η χρόνια ιταλογαλλική διαμάχη για τον έλεγχο της διαλυμένης Λιβύης, αλλά και σημαντικών τομέων της ευρωπαϊκής οικονομίας (τηλεπικοινωνίες, ναυπηγεία, βιομηχανία τροφίμων κ.ά.). Ο Μακρόν προσπαθεί να βρει συμμάχους ενάντια στους Ιταλούς στο πρόσωπο της αδυνατισμένης Μέρκελ, αλλά η τελευταία συνάντηση των δύο δεν έβγαλε τίποτα συγκεκριμένο πέρα από γενικόλογες διακηρύξεις. Κανείς δεν φαίνεται πια ικανός να συμμαζέψει την αντιπαράθεση μεταξύ «εταίρων» για τον έλεγχο χωρών και αγορών, που μετατρέπεται έτσι σε μια επιπλέον πληγή για την Ε.Ε.
