Χτίζουμε τις προϋποθέσεις για την μεγάλη πολιτική και κοινωνική αλλαγή; Του Δημήτρη Κοδέλα
Το 2013 έκλεισε με έναν εξαιρετικά βαρύ απολογισμό για την κοινωνία. Πλέον, το τίμημα των μνημονιακών πολιτικών αποτιμάται σε φόρο αίματος, αυτοκτονιών, αιθαλομίχλης, απελπισίας και φτώχειας για την πλειοψηφία της κοινωνίας μαζί με την τυπική υπερφορολόγηση που οδηγεί/στοχεύει στη δήμευση και της ιδιωτικής περιουσίας. Είμαστε ένας λαός πιο φτωχός γιατί κλάπηκε κι άλλη δημόσια περιουσία, γιατί κλάπηκε και άλλος λαϊκός ιδρώτας, γιατί μπήκαν οι βάσεις για την «τελική» λεηλασία και αρπαγή ενός ολόκληρου τόπου.
Εκείνο που πρέπει να μας προβληματίσει περισσότερο είναι ότι χάθηκε η εγερτικότητα, η ενεργητικότητα, η αδιαμεσολάβητη εισβολή του λαού μας στο πολιτικό σκηνικό. Οι αγώνες που έγιναν δείχνουν χαραμάδες αναντίστοιχες όμως της σαρωτικής επίθεσης. Επιμέρους αγώνες, κυρίως όσων άμεσα θίγονταν και ειδικά όσων έχαναν τις δουλειές τους, αρκετοί με αξιοσημείωτη μαχητικότητα και διάρκεια. Ξεχώρισαν, ο αγώνας για την ΕΡΤ που απέκτησε ευρύτερα χαρακτηριστικά, ερέθισε αντανακλαστικά και ευαίσθητες λαϊκές χορδές του πολιτισμού, της ιστορίας, της δημοκρατίας, τραυμάτισε την τρικομματική. Ξεχώρισε και το δημοκρατικό αντιφασιστικό κίνημα που αναπτύχθηκε με αφορμή τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, χωρίς να αποκτήσει το απαιτούμενο βάθος και εύρος, πράγμα όχι άσχετο με περιοριστικές αντιλήψεις που υπάρχουν και στην Αριστερά. Έτσι, παρ’ όλα όσα, η άνοιξη παρέμεινε δροσερή και το φθινόπωρο αντί για θερμό έφερε τη βαρυχειμωνιά νωρίτερα.
Η αμφισβήτηση και η δυσπιστία από την κοινωνία μεγαλώνει. Ελλείψει συγκροτητικού μαζικού κινήματος και ελλείψει κατευθύνσεων που να συνεγείρουν και να δίνουν μορφή λαϊκού ρεύματος και περιεχόμενο σε όσα τέθηκαν από τον κόσμο την τριετία που πέρασε, μένει η διαχεόμενη και γενικευόμενη δυσπιστία, η οποία στέκει πιο απαιτητική αλλά και πιο αναθετική, μπερδεμένη για το αν και πώς μπορούμε να βγούμε σε ένα ξέφωτο.
Δυσπιστία και ανάθεση
Η δυσπιστία απευθύνεται σε όλους τους θεσμούς (πολιτικό σύστημα, Μίντια, συνδικαλιστικές ηγεσίες, Δικαιοσύνη). Αυτό όμως δεν είναι το βασικό πρόβλημα. Απεναντίας κρύβει μεγάλες αλήθειες και στόχους μιας ριζικής αναμόρφωσης της χώρας, σε μια άλλη κατεύθυνση. Το σημαντικό είναι ότι η δυσπιστία γυρίζει και στην ίδια την κοινωνία, στην πίστη της ότι μπορεί να αλλάξει τα πράγματα, στην εμπιστοσύνη στις δυνάμεις της, στο φρόνημά της, μετατρεπόμενη σε κοινωνικό κατακερματισμό και επιβίωση σε μια αιθαλομίχλη οργής και απόγνωσης.
Η θωρακισμένη μνημονιακή «Δημοκρατία» (ή Μετα-Δημοκρατία) που δεν αφήνει ούτε λαϊκό ψίθυρο να μπει στο τροϊκανό άβατό της, καλλιεργεί το μάταιο του συλλογικού αγώνα στις λαϊκές συνειδήσεις. Ένας σαγηνευτικός διπολισμός ξεδιπλούμενος στο επικοινωνιακό και θεσμικό γήπεδο του αντιπάλου δεν βοηθά να αντιστραφεί το κλίμα, δεν βοηθά το αντικείμενο του μνημονιακού πειράματος να γίνει υποκείμενο μιας μεγάλης αλλαγής.
Η μετάθεση της λύσης ή της τιμωρίας στις εκλογές δεν αρκεί. Για τον απλό λόγο ότι η τιμωρία δεν είναι μια στιγμή, δεν είναι ένα προεκλογικό ή μετεκλογικό «συμπόσιο» (παράφραση), αλλά πορεία σκληρής μάχης, ξηλώματος των προνομίων ενός πολιτικού και οικονομικού κατεστημένου και απελευθέρωσης της χώρας μας από την τροϊκανή επιτροπεία. Αλλά, δεν είναι ούτε καν μόνο αυτό. Χωρίς αυτούς, ναι. Αλλά, με τι; Χρειάζεται και να ζήσουμε και για να ζήσουμε πρέπει να ονειρευτούμε, να σχεδιάσουμε, να πιστέψουμε και να ωθήσουμε τα πράγματα αλλιώς.
Όμως, ποιος θα φτιάξει αυτή την τόσο αναγκαία συνεγερτική νεοελληνική μετατροϊκανή αφήγηση; Και κυρίως ποιος θα την υλοποιήσει; Η απάντηση για έναν άνθρωπο της Αριστεράς είναι απλή, ο λαός. Όμως, πώς ο λαός μας θα είναι πρωταγωνιστής σε μια μεγάλη αλλαγή και όχι μόνο ψηφοφόρος ή αναθέτουσα Αρχή; Το βασικό δεν είναι κάποιος να δώσει τη δικιά του εύκολη απάντηση, αλλά το αν μας απασχολεί όλους με την ίδια ένταση αυτό το ερώτημα και αν εκτιμάμε ως κρίσιμη για την έκβαση της προσπάθειάς μας την απάντησή του.
Να αλλάξουμε όλοι μας
Ένα μόνο θα ήθελα να βάλω που ίσως να υπονοεί και την απάντηση. Για να γίνει μια μεγάλη αλλαγή στην χώρα, αλλαγή σωτηρίας και ελπίδας, χρειάζεται να αλλάξουμε όλοι μας. Χρειάζεται να αλλάξει ο ελληνικός λαός, η ελληνική Αριστερά, ο καθένας μας. Χρειάζεται να δημιουργηθεί μια νέα συνείδηση, μια νέα σκέψη και πράξη που θα δώσει ζωή και πνοή σε μια χώρα με πραγματική Δημοκρατία, αξιοπρέπεια και περηφάνια, που θα στέκεται στα πόδια της και θα πιστεύει στις δυνάμεις της.
Εδώ, ίσως μας βοηθά μια ακόμα παράφραση: Τόσο για την παραγωγή σε μαζική κλίμακα αυτής της νέας συνείδησης, όσο και για την επιτυχία αυτής της υπόθεσης, είναι αναγκαία η αλλαγή των ανθρώπων σε μαζική κλίμακα, μια αλλαγή που μπορεί να γίνει μονάχα με ένα πρακτικό κίνημα, από ένα μαζικό πολιτικό ρεύμα διεξόδου με πολιτικές/στρατηγικές κατευθύνσεις και νέα αξιακά πρότυπα. Αυτό το πολιτικό ρεύμα είναι επομένως αναγκαίο, όχι μόνο επειδή το σάπιο πολιτικό σύστημα και η τροϊκανή επικυριαρχία δεν μπορεί να ανατραπεί με κανέναν άλλον τρόπο, αλλά επίσης επειδή η κοινωνική συμμαχία των φτωχών, των νεόπτωχων και των υπό φτωχοποίηση στρωμάτων που την ανατρέπει μόνο μέσα από ένα αυθεντικό, μαζικό, σαρωτικό πολιτικό ρεύμα μπορεί να πετύχει να απαλλαγεί από την προαιώνια «κόπρο του Αυγείου» και να γίνει ικανή να θεμελιώσει εξαρχής μια άλλη Ελλάδα της δικαιοσύνης, της αξιοπρέπειας, της ελευθερίας, της προκοπής.
Με αυτή την έννοια ας αναλογιστούμε όλοι τι προϋποθέσεις δημιουργούμε για μια νέα συνείδηση, για μια τέτοια αλλαγή. Πώς συμβάλλουμε στη συγκρότηση της κοινωνίας σε υποκείμενο, τι κόμμα φτιάχνουμε και πώς συμβάλλει στα παραπάνω, αν έχουμε απαλλαγεί ή έστω είμαστε σε πορεία απαλλαγής από την «κόπρο του Αυγείου»;
Έχουμε την πεποίθηση ότι αυτός ο κόσμος μπορεί να αλλάξει, ότι οι «αργούσες»/λανθάνουσες δυνάμεις του λαού μας είναι αστείρευτες, ότι αυτή η γωνιά στα νοτιοανατολικά της Ευρώπης μπορεί να τα καταφέρει – και δεν είναι μόνη. Το ερώτημα, υπό μορφή εκβιασμού, ούτως ή άλλως το θέτουν οι αντίπαλοί μας: Ή θα μείνετε σε μια χώρα αποικία με τριτοκοσμικές κοινωνικές συνθήκες ή εγκαταλείψτε την και μεταναστεύστε! Αν το ερώτημα είναι συγκεκριμένο, τότε και η απάντηση που καλείται να δώσει ο καθένας και η κοινωνία ως ένα σώμα, μια καρδιά και ένας νους είναι συγκεκριμένη και καθολική και φυσικά δεν σχετίζεται με τις δύο μοναδικές επιλογές των εκβιαστών μας.
Λίγο ακόμα, λοιπόν, να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα, λίγο ψηλότερα.
Για μια νέα, ριζική μεταπολίτευση του λαού μας.
Καλό 2014!
* Ο Δημήτρης Κοδέλας
είναι βουλευτής Αργολίδας του ΣΥΡΙΖΑ
