Επιμέλεια: Γιάννης Σχίζας
Εάν κάποιος επιβιβαζόταν σε ένα αεροπλάνο το 1950 και κρυφοκοίταζε προς το πιλοτήριο, θα έβλεπε πέντε άτομα: δύο πιλότους, έναν ασυρματιστή, έναν πλοηγό και έναν μηχανικό πτήσης.
Με τα χρόνια, όμως, οι τεχνολογικές εξελίξεις μείωσαν την ανάγκη για ένα τόσο πολυπληθές πιλοτήριο, με αποτέλεσμα να χρειάζονται μόλις δύο άτομα. Ο κυβερνήτης και ο συγκυβερνήτης του αεροπλάνου. Αυτός ήταν ο κανόνας στον κλάδο της επιβατικής αεροπορίας για περίπου 30 χρόνια. Σύντομα, όμως, τα πράγματα θα απλοποιηθούν έτι περισσότερο, καθώς ο συγκυβερνήτης αναμένεται να καταστεί περιττός, αφήνοντας στο πιλοτήριο μόνο τον πιλότο. Κάτι που ήδη ισχύει, εδώ και χρόνια, σε μικρότερα αεροπλάνα ή σε στρατιωτικά αεροσκάφη.
Πώς ακριβώς θα γίνει με ασφάλεια και αποτελεσματικό τρόπο αυτή η ριζική αλλαγή; Ένας τρόπος είναι να αυξηθεί σημαντικά η αυτοματοποίηση στο πιλοτήριο, με τους υπολογιστές να αναλαμβάνουν μεγαλύτερο φόρτο εργασίας. Ένας δεύτερος τρόπος είναι οι ίδιες εργασίες, αντί για το πιλοτήριο, να εκτελούνται από το έδαφος, μέσω της λεγόμενης απομακρυσμένης βοήθειας. Σε ένα σενάριο εργασίας της NASA, ο πιλότος θα υποστηρίζεται από έναν «σούπερ αποστολέα» στο έδαφος, δηλαδή έναν δεύτερο πιλότο, οι οποίος θα επιβλέπει πολλές διαφορετικές πτήσεις ταυτόχρονα. Αυτός ο «σούπερ αποστολέας», μάλιστα, θα έχει την ικανότητα να ελέγχει πλήρως το αεροπλάνο εξ αποστάσεως, σε περίπτωση που κάτι συμβεί στον πιλότο. Μια άλλη επιλογή αφορά τον λεγόμενο «πιλότο του λιμανιού», έναν πιλότο, ο οποίος θα είναι εξειδικευμένος σε ένα συγκεκριμένο αεροδρόμιο και ο οποίος θα μπορούσε να προσφέρει βοήθεια σε πολλαπλά αεροπλάνα κατά την απογείωση ή την προσγείωση τους.
Η ύπαρξη ενός πιλότου στο αεροσκάφος, όπως υποστηρίζουν οι αναλυτές, θα μπορούσε να οδηγήσει σε εξοικονόμηση χρημάτων για τις αεροπορικές εταιρείες, αλλά μόνο εφόσον οι νέοι χειριστές εδάφους και τα προηγμένα υπολογιστικά συστήματα δεν κοστίζουν περισσότερο.
Πηγή: Money Review
Γιατί παθαίνουν διαστημική αναιμία οι αστροναύτες
Τα ταξίδια στο διάστημα καταστρέφουν πολλά περισσότερα ερυθροκύτταρα ή ερυθρά αιμοσφαίρια, από ό,τι στη Γη, προκαλώντας παρατεταμένη διαστημική αναιμία που μπορεί να αποδειχθεί σοβαρό πρόβλημα στις μελλοντικές επανδρωμένες διαστημικές αποστολές. Αυτό προκύπτει από μια νέα καναδική επιστημονική έρευνα, την πρώτη του είδους της στον κόσμο, η οποία έγινε στο σώμα 14 αστροναυτών.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Γκι Τριντέλ του καναδικού Πανεπιστημίου και του Νοσοκομείου της Οτάβα, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «Nature Medicine», ανέφεραν ότι «η διαστημική αναιμία είχε συστηματικά διαπιστωθεί, όταν οι αστροναύτες επέστρεφαν στη Γη από τις πρώτες διαστημικές αποστολές τους, αλλά μέχρι σήμερα δεν ξέραμε γιατί συνέβαινε. Η μελέτη μας δείχνει ότι από τη στιγμή που οι αστροναύτες φτάνουν στο διάστημα, καταστρέφονται περισσότερα ερυθροκύτταρά τους και αυτό συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της αποστολής τους».
Πριν από αυτή τη μελέτη, πιστευόταν ότι η διαστημική αναιμία ήταν απλώς μια ταχεία προσαρμογή στην μετατόπιση των υγρών στο πάνω μέρος του σώματος των αστροναυτών, όταν έφταναν στο διάστημα. Οι αστροναύτες χάνουν με αυτόν τον τρόπο το 10% των υγρών μέσα στα αιμοφόρα αγγεία τους. Οι επιστήμονες νόμιζαν ότι στο σώμα των αστροναυτών καταστρεφόταν γρήγορα ένα αντίστοιχο 10% από τα ερυθρά αιμοσφαίρια τους (αιμόλυση) προκειμένου να αποκατασταθεί η ισορροπία των υγρών, κάτι που εκτιμάται ότι συμβαίνει μετά από 10-15 μέρες.
Όμως η νέα έρευνα, που χρηματοδοτήθηκε από την Καναδική Υπηρεσία Διαστήματος, βρήκε ότι η καταστροφή των ερυθροκυττάρων –τα οποία μεταφέρουν οξυγόνο από τους πνεύμονες σε όλο το σώμα παίζοντας έτσι ζωτικό ρόλο– δεν προκαλείται από την ανισορροπία των υγρών στον οργανισμό, αλλά αποτελεί πρωταρχική συνέπεια του ίδιου του γεγονότος ότι το σώμα ξαφνικά βρίσκεται στο διάστημα. Αυτό επιβεβαιώθηκε, επειδή παρακολουθήθηκε και μετρήθηκε η καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων σε 14 αστροναύτες στη διάρκεια όλης της εξάμηνης παραμονής τους στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.
Στη Γη το ανθρώπινο σώμα δημιουργεί και καταστρέφει σχεδόν δύο εκατομμύρια ερυθρά αιμοσφαίρια κάθε δευτερόλεπτο, αλλά στο διάστημα ο ρυθμός καταστροφής αυξάνεται σε περίπου τρία εκατομμύρια ανά δευτερόλεπτο (αύξηση κατά 54%). «Ευτυχώς η ύπαρξη λιγότερων ερυθρών αιμοσφαιρίων στο διάστημα δεν αποτελεί πρόβλημα, όταν το σώμα βιώνει την έλλειψη βαρύτητας. Όταν όμως επιστρέφει στη Γη ή στο μέλλον πιθανώς θα προσεδαφιστεί σε άλλους πλανήτες ή δορυφόρους, η αναιμία θα επηρεάζει την ενέργεια, την αντοχή και τη δύναμη των αστροναυτών, κάτι που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τους στόχους μιας αποστολής. Οι συνέπειες της αναιμίας γίνονται αισθητές μόνο όταν κανείς προσεδαφίζεται και πρέπει να αντιμετωπίσει ξανά τη βαρύτητα», δήλωσε ο δρ Τριντέλ. Όπως είπε, η διαστημική αναιμία θυμίζει την κατάσταση των ασθενών που έμειναν για καιρό σε ΜΕΘ λόγω Covid-19 ή άλλης αρρώστιας.
Η μελέτη MARROW των 14 αστροναυτών έδειξε ότι η διαστημική αναιμία είναι μεν αναστρέψιμη, αλλά στη Γη χρειάζονται τρεις έως τέσσερις μήνες για να επιστρέψουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια σταδιακά προς τα φυσιολογικά επίπεδά τους. Αλλά και πάλι, διαπιστώθηκε ότι ένα έτος μετά την επιστροφή στη Γη (χρονικό διάστημα ανησυχητικά μεγάλο για έναν αστροναύτη σε άλλο πλανήτη), η καταστροφή των ερυθρών κυττάρων των αστροναυτών παρέμενε 30% πάνω από τα επίπεδα προτού πάνε στο διάστημα. Διαπιστώθηκε ότι όσο μεγαλύτερη είναι η παραμονή στο διάστημα, τόσο χειρότερη είναι η διαστημική αναιμία, κάτι που αφορά ιδίως τις μελλοντικές αποστολές στη Σελήνη και, ακόμη περισσότερο, στον Άρη, ένα ταξίδι το οποίο μετ’ επιστροφής θα διαρκεί τουλάχιστον δύο χρόνια.
Η επίπτωση των νέων ευρημάτων αφορά και τους μελλοντικούς διαστημικούς τουρίστες, ιδίως αν πάσχουν από αναιμία ή άλλες παθήσεις του αίματος. Τόσο γι’ αυτούς, όσο και για τους αστροναύτες θα απαιτηθεί ειδική διατροφή, με περισσότερο σίδηρο και πιο πολλές θερμίδες, για να αυξηθεί η παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων τους τόσο κατά το διαστημικό ταξίδι, όσο και μετά από αυτό. Από την άλλη, σύμφωνα με τους επιστήμονες, παραμένει άγνωστο για πόσο καιρό το σώμα μπορεί να υφίσταται αυτή την ταχύτερη καταστροφή και παραγωγή των αιμοσφαιρίων στο αίμα, προκειμένου να αυτο-επιδιορθωθεί.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Οι ωκεανοί της Γης συσσώρευσαν το 2021 θερμότητα-ρεκόρ
Η νέα μελέτη από 23 επιστήμονες 14 ινστιτούτων από ΗΠΑ, Κίνα και άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων η αμερικανική Εθνική Διοίκηση Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ) και η Κινεζική Ακαδημία Επιστημών, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Ατμοσφαιρικών Επιστημών «Advances in Atmospheric Sciences», εκτιμά ότι πέρυσι τα ανώτερα 2.000 μέτρα όλων των ωκεανών της Γης απορρόφησαν 14 περισσότερα Zettajoules από ό,τι το 2020, ποσότητα θερμότητας που αντιστοιχεί σε 145 φορές την παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρισμού το 2020. Συγκριτικά, όλη η ενέργεια που οι άνθρωποι στον κόσμο χρησιμοποιούν μέσα σε ένα έτος, είναι περίπου μόνο μισό Zettajoule (το Zettajoule σε joules είναι ο αριθμός 1 ακολουθούμενος από 21 μηδενικά ή 240.000.000.000.000.000.000 θερμίδες).
«Πέρα από την απορρόφηση θερμότητας, σήμερα οι ωκεανοί απορροφούν το 20% έως 30% των ανθρώπινων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, κάτι που οδηγεί σε οξίνιση των ωκεανών. Η υπερθέρμανση των ωκεανών μειώνει, όμως, την αποτελεσματικότητά τους να απορροφούν άνθρακα, πράγμα που οδηγεί σε αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στον αέρα», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Λιτζίνγκ Τσενγκ, αναπληρωτής καθηγητής του Ινστιτούτου Ατμοσφαιρικής Φυσικής της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών. «Όσο οι ωκεανοί θερμαίνονται, το νερό επεκτείνεται και η στάθμη των θαλασσών ανεβαίνει. Οι θερμότεροι ωκεανοί “υπερφορτώνουν” τα καιρικά συστήματα, δημιουργώντας πιο ισχυρές καταιγίδες και τυφώνες και αυξάνοντας τις βροχοπτώσεις και τον κίνδυνο πλημμυρών», πρόσθεσε.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
