Δύο ήταν οι πρόσφατες μεγάλες ειδήσεις από την Ευρώπη: η έκθεση Ντράγκι, και η απόφαση της γερμανικής κυβέρνησης να κλείσει τα σύνορα για μετανάστες-πρόσφυγες. Ο «Σούπερ Μάριο», όπως αποκαλούν τον κ. Ντράγκι, συνέταξε και παρέδωσε –κατόπιν αιτήματος των αρχών της Ε.Ε.– μια έκθεση, όπου ομιλεί με δραματικούς τόνους για την κρίση, τις σημερινές προκλήσεις για την Ευρώπη και το πόσο πίσω είναι από ΗΠΑ και Κίνα. Επιδοκιμάζει όμως κι όλη τη στροφή προς την πολεμική οικονομία και τους εξοπλισμούς. Η απόφαση της Γερμανίας να κλείσει τα σύνορά της έρχεται λίγο μετά τις τοπικές εκλογές, όπου η δυσαρέσκεια καταγράφεται έντονα προς το ακροδεξιό AfD – και σε μικρότερο βαθμό προς τα αριστερά (Βάγκενκνεχτ). Σαν πρόσχημα η κυβέρνηση επικαλέστηκε μια επιθετική ενέργεια ακραίων ισλαμιστών στο Ζόλινγκεν. Έτσι ξανάνοιξε το μεταναστευτικό-προσφυγικό, που χρόνια τώρα ταλανίζει την Ευρώπη.
Η Γερμανία επικαλείται τη συμφωνία «Δουβλίνο 2», βάσει της οποίας όσοι μετανάστες-πρόσφυγες δεν γίνονται δεκτοί σε κάποιο κράτος μέλος, επιστρέφονται στην πρώτη ευρωπαϊκή χώρα υποδοχής τους. Γι’ αυτό Αυστρία και Πολωνία αντέδρασαν αμέσως, δηλώνοντας ότι δεν θα επιτρέψουν καμία «επιστροφή εμπορεύματος» στην επικράτειά τους. Το καμπανάκι κτυπά όμως ισχυρότερα για τις πύλες εισόδου, δηλαδή την Ιταλία και την Ελλάδα. Η Ισπανία καθορίζει μόνη της τις ροές από Αφρική με την πιο σκληρή καταπίεση, η δε Τουρκία είναι επίσημος «προμηθευτής» (άλλωστε δεν είναι μέλος της Ε.Ε. και έχει ειδικές συμφωνίες μαζί της).
Λίγους μήνες πριν μάθαμε ότι η ιταλική κυβέρνηση συμφώνησε με την Αλβανία να αποστέλλονται εκεί όσοι αιτούνται ασύλου στην Ιταλία, και επί αλβανικού εδάφους να γίνεται το ξεκαθάρισμα. Τώρα γίνεται γνωστό πως η Βρετανία έχει αντίστοιχη συμφωνία με τη… Ρουάντα. Αυτά έχουν άρωμα αποικιοκρατικού παρελθόντος, αλλά συμβαίνουν σήμερα. Και οι «ροές» οφείλονται στην ανατίναξη χωρών, συχνά μέσω πολέμων που προκάλεσαν οι ΗΠΑ και χώρες της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ.
Πολλές φορές χρησιμοποιήθηκαν οι ανθρώπινες ροές ως φτηνό εργατικό δυναμικό στο έδαφος της Ευρώπης. Μόνο που τώρα πάλι μπλοκάρει ο «μηχανισμός». Διότι υπάρχει «περίσσεια» (πλέον και από Ουκρανία), οικονομική επιβράδυνση, και ανάγκη κυρίως εξειδικευμένης εργατικής δύναμης – υπάρχει όμως και μεγάλη κοινωνική δυσαρέσκεια και φτωχοποίηση σε ευρύτατα στρώματα εντός Ε.Ε. Με δυο λόγια, η περαιτέρω εισαγωγή φτώχειας αυξάνει τα προβλήματα σε ήδη υπάρχοντα φτωχά στρώματα. Το τι κοινωνικές καταστάσεις γεννιούνται από αυτές τις πολιτικές και τις μίξεις πληθυσμών, φτωχών, αποκλεισμένων κ.λπ. είναι γνωστό.
Η εφαρμογή του «Δουβλίνου 2», επειδή τώρα το θέλει η γερμανική κυβέρνηση, θα δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα σε μια σειρά χώρες. Η κατάργησή της είναι στοιχειώδες μέτρο. Μια μορφή ποσόστωσης (μεταναστών και προσφύγων) σε κάθε κράτος μέλος θα μπορούσε να είναι μια πρόσκαιρη λύση. Φυσικά το αποτελεσματικότερο μέτρο θα ήταν να σταματήσουν οι πόλεμοι και η λεηλασία των χωρών προέλευσης, αυτές να αποζημιωθούν για τις καταστροφές που τους προκάλεσαν αποικιοκράτες και ιμπεριαλιστές, και να υπάρξει ανάπτυξη που θα κρατήσει τους ανθρώπους στον τόπο τους.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία –που χρειάζονται διασταυρώσεις και επαληθεύσεις– σήμερα ζουν στην Ε.Ε. περίπου 50 εκατομμύρια μετανάστες (άνθρωποι που δεν έχουν γεννηθεί στην Ευρώπη) σε σύνολο 450 εκατομμυρίων κατοίκων. Δηλαδή το 10-11% του πληθυσμού των ευρωπαϊκών χωρών. Υπάρχουν επίσης 4 εκατομμύρια πρόσφυγες και περίπου 1,2 εκατομμύρια αιτούντες άσυλο. Επιπλέον, πολλά γεωπολιτικά ζητήματα ή και θέματα εσωτερικής πολιτικής επηρεάζονται ή μεσολαβούνται και από το μεταναστευτικό. Η Τουρκία το χρησιμοποιεί επιδέξια, ενώ άλλες χώρες έχουν επιλεγεί ως «χώροι αποθήκευσης». Το know how έχει εξελιχθεί: για παράδειγμα προσφέρονται επισήμως περί τα 22.000 ευρώ για κάθε μετανάστη και πρόσφυγα σε όποια χώρα δεχθεί να τον «φιλοξενήσει» (φυσικά το μεγαλύτερο μέρος το τσεπώνουν τα διάφορα «δίκτυα»…).
Το ζήτημα δεν πρόκειται να λυθεί. Θα οξυνθεί, επειδή συγκεντρώνονται όλοι οι όροι για αυτό. Οι απλοϊκές λύσεις, όπως «σύνορα κλειστά» (που θέλει τώρα η Γερμανία) και «Δουβλίνο 2», σημαίνουν υπερφόρτωση άλλων χωρών, εγκατάσταση μεταναστών σ’ αυτές με το στανιό, χωρίς διέξοδο, με κοινωνικές εντάσεις. Η άλλη στάση («σύνορα ανοιχτά») δεν βλέπει τι σημαίνει κάτι τέτοιο για χώρες όπως η Ελλάδα, στην οποία ήδη ζουν 1 εκατομμύριο μετανάστες – χώρια όλο το γεωπολιτικό ζήτημα (Θράκη, νησιά Αν. Αιγαίου κ.λπ.). Η ακροκεντρώα και η ακροδεξιά ατζέντα δεν καταπολεμούνται με «ακύρωση» του προβλήματος. Όπως και να το κάνουμε, το κλειδί είναι ο πόλεμος που ισοπεδώνει και ο οικονομικός στραγγαλισμός που διαλύει τις χώρες προέλευσης. Αυτά προκαλούν μετανάστευση και προσφυγιά! Ο αγώνας ενάντια στην παγκοσμιοποίηση δεν μπορεί να παραβλέπει αυτή τη σοβαρότατη πλευρά.
