Δημοκράτες και προοδευτικοί ηλικίας γύρω στα 80, γενιά του 1950, νοσταλγούν στις μεγάλες νεολαιίστικες διαδηλώσεις για το Κυπριακό, τα νιάτα του ριζοσπαστισμού και της πολιτικοποίησής τους. Το 1987 στο περιοδικό Θέσεις (τ. 27, διαθέσιμο στο Διαδίκτυο) οι Χ. Βερναρδάκης και Γ. Μαυρής (σήμερα, δύο από τους πιο έγκυρους πολιτικούς επιστήμονες), αναλύουν την πρώιμη άνθηση της μετεμφυλιακής νεολαίας: «Οι αγώνες συμπαράστασης για το Κυπριακό αρχίζουν από το 1953 και ακολουθούν την ανάπτυξη του Κυπριακού αγώνα. Από τα τέλη του 1954 θα πάρουν ιδιαίτερα μαζικό αλλά και βίαιο χαρακτήρα, όπως αυτές του Μαρτίου και Μαΐου 1956. Πρωτοστατεί η νεολαία (όχι μόνο η φοιτητική αλλά και η μαθητική)… απέναντι στην ασφυκτική κρατική καταπίεση και καταστολή (αντικρατισμός). Μια νέα γενιά εισβάλλει στο προσκήνιο. Η συμπαράσταση στον αντιαποικιακό αγώνα του κυπριακού λαού δίνει τη δυνατότητα να εκφραστεί ανοιχτά ο αντιϊμπεριαλισμός των λαϊκών μαζών. Αντικρατισμός και αντιϊμπεριαλισμός συγχωνεύονται, πολιτικοποιούνται και ενισχύονται. Ο αντιϊμπεριαλισμός, συστατικό στοιχείο της λαϊκοδημοκρατικής ιδεολογίας στην Ελλάδα, είναι παράγωγο της αγγλικής και αμερικάνικης ιμπεριαλιστικής επέμβασης στην Ελλάδα, χωρίς τη στήριξη της οποίας η αστική εξουσία θα είχε χαθεί… Λόγω της ενεργού ανάμειξης πλέον των Αμερικανών, ο αντιϊμπεριαλισμός αυτός θα προσλαμβάνει όλο και περισσότερο τη μορφή του αντιαμερικανισμού».
Οι παραπομπές της μελέτης είναι ιδιαίτερα διαφωτιστικές: « Πώς άρχισε η διαδικασία των φοιτητικών συγκεντρώσεων;… Από ένα αίτημα που εξέφραζε την επίσημη κυβερνητική πολιτική – το αίτημα της αυτοδιάθεσης στην Κύπρο. Στη συνέχεια, όμως, η αφετηρία αυτή ξεπεράστηκε. Μέσα από τη μάζα των φοιτητών, άλλοτε αυθόρμητα, άλλοτε καλλιεργημένο από τις οργανωμένες αριστερές δυνάμεις, ξεπήδησε το σύνθημα “έξω από το NATO”… το σύνθημα, “όλοι στην πρεσβεία”, (την Αγγλική, φυσικά), που συχνά το έριχναν δεξιοί φοιτητές, έπαιρνε το χαρακτήρα μιας πρόκλησης προς τις δυνάμεις της ξενοκρατίας. Οι φοιτητικές διαδηλώσεις ξεκινώντας μέσα από νόμιμα πλαίσια και με ανοχή των αρχών, άλλαξαν χαρακτήρα, ύστερα μάλιστα από τις παραχωρήσεις του Καραμανλή προς τους Αγγλοαμερικάνους, εξελίχθηκαν σε αντικυβερνητικές μάχες. Αυτό τις έφερε σε αντίθεση με τις αρχές, που έφτασε μέχρι τη δολοφονία, μέσα στους δρόμους της Αθήνας των δύο νέων διαδηλωτών, Γεροντή και Νικολάου… Οι διαδηλώσεις για την Κύπρο βοήθησαν τις φοιτητικές οργανώσεις να ωριμάσουν, τους οργανωμένους στην Αριστερά φοιτητές να συνδεθούν με το φοιτητικό κόσμο. Πλούτισαν την πείρα και την αυτοπεποίθηση των φοιτητών συνδικαλιστών. Βοήθησαν να ξεκαθαριστούν τα φοιτητικά σωματεία από τους χαφιέδες. Στρατολόγησαν στον αγώνα νέους ανθρώπους και νέα οργανωτικά ταλέντα. Ανέβασαν το κύρος των φοιτητικών σωματείων». (Γ. Κατηφόρης «Η νομοθεσία των βαρβάρων», 1975).
Θητεία Τυμβωρύχου «εκτελεί» η σειρά του ’69
