Οι πολιτικές των μνημονίων οδηγούν σε αύξηση της μαθητικής διαρροής
Του Μάριου Διονέλλη
Σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα προκύπτει από τις επιπτώσεις της κρίσης και των σκληρών οικονομικών μέτρων ως προς την εγκατάλειψη του σχολείου από τους μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Περισσότερα από 16.000 είναι τα παιδιά που εγκατέλειψαν τις σχολικές αίθουσες την τελευταία τετραετία των μνημονίων, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας που δόθηκαν πριν από λίγες μέρες στη δημοσιότητα.
Η μετανάστευση των γονέων, η αλλαγή προτεραιοτήτων των πολιτών που προσπαθούν να αντεπεξέλθουν στο ζοφερό οικονομικό κλίμα της χώρας αλλά ακόμα και η ανάγκη βοήθειας σε αγροτικές και κτηνοτροφικές εργασίες της οικογένειας, κυρίως στην επαρχία, αποτελούν λόγους που συμβάλλουν στο φαινόμενο.
Σύμφωνα με τα αναλυτικά στοιχεία που παρουσίασε το υπουργείο Παιδείας, κατά το σχολικό έτος 2010-2011 εγκατέλειψαν το σχολείο συνολικά 3.417 παιδιά, το 2011-2012 έφυγαν 3.646 παιδιά, το 2012-2013 εγκατέλειψαν 4.860 παιδιά και πέρυσι η σχολική διαρροή αφορούσε σε 4.502 παιδιά.
Συνολικά δηλαδή μέσα σε τέσσερα χρόνια εγκατέλειψαν το σχολείο 16.425 παιδιά. Αν και ο αριθμός φαίνεται μικρός μπροστά στις περίπου 600.000 παιδιά που αποτελούν το μαθητικό δυναμικό της χώρας, εντούτοις πίσω από κάθε ένα παιδί που εγκαταλείπει το σχολείο βρίσκεται συνήθως και μια τραγική ιστορία.
Σε ξένα μέρη
Η πιο «τυχερή» κατηγορία σχολικής διαρροής αφορά παιδιά των οποίων οι γονείς αποφάσισαν να μεταναστεύσουν για μία καλύτερη ζωή. Η Γερμανία (527 παιδιά), η Αγγλία (61 παιδιά), η Αυστραλία (56 παιδιά) αποτελούν κύριους πόλους έλξης για ένα καλύτερο μέλλον και τα παιδιά μοιραία ακολουθούν τους γονείς τους. Σε αυτή την περίπτωση πάντως φαίνεται πως η κατάσταση είναι υπό έλεγχο αφού τα παιδιά παίρνουν κανονικές μεταγραφές από τα ελληνικά σχολεία σε ξένα, συνεχίζοντας έστω και στην ξένη χώρα τις σπουδές τους.
Ωστόσο, μεγάλο μέρος της σχολικής διαρροής αφορά παιδιά μεταναστών και Ρομά που δεν επιστρέφουν ποτέ σε σχολικό περιβάλλον, περιπτώσεις που παρατηρούνται σε αγροτικές και ημιορεινές περιοχές της χώρας. Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας, ο κυριότερος όγκος προέρχεται από περιοχές του Ηρακλείου, της Δυτικής Αττικής, της Αχαΐας, της Α’ Αθήνας, της Δυτικής Θεσσαλονίκης, της Ξάνθης, της Μαγνησίας και της Ροδόπης.
Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές κρούουν εδώ και καιρό τον κώδωνα του κινδύνου για το θέμα, χωρίς όμως να πραγματοποιείται κάποια σοβαρή παρέμβαση από το υπουργείο Παιδείας ενώ θεωρητικά, και με βάση τη νομοθεσία, η υποχρεωτική εκπαίδευση είναι εννεαετής και προστατευόμενη.
Ωστόσο, οι οικονομικές δυσκολίες αναγκάζουν πολλούς γονείς να «τραβήξουν» από το σχολείο τα παιδιά τους, μη μπορώντας να αντεπεξέλθουν στο κόστος της «δωρεάν Παιδείας». Σε όλη την Ελλάδα έχουν ήδη καταγραφεί περιπτώσεις παιδιών που φτάνουν νηστικά στο σχολείο από το σπίτι ενώ ήδη η Εκκλησία έχει αναλάβει δράσεις σε τέτοιες περιπτώσεις.
Προβληματισμός στην Κρήτη
Τουλάχιστον 300 παιδιά έφυγαν άρον-άρον από τις σχολικές αίθουσες της Κρήτης. Τα προβλήματα με τη σχολική στέγη, οι συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων, το κόστος της μεταφοράς από και προς το σχολείο βάζουν το νησί μέσα στις πρώτες σε ποσοστά μαθητικής διαρροής περιοχές. Επίσης στην Κρήτη είναι αυξημένες οι ανάγκες σε εργατικά χέρια για τις καλλιέργειες ή τα θερμοκήπια και η βοήθεια προς τον πατέρα είναι συχνά λόγος για να σταματήσει το σχολείο.
Πώς προστατεύεται η 9ετής υποχρεωτική φοίτηση
Η υποχρεωτική 9ετής εκπαίδευση επιβάλλεται από τον νόμο και για την εκπλήρωσή της θεωρούνται υπεύθυνοι τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι γονείς ενώ σε περιπτώσεις αδικαιολόγητης πολυήμερης απουσίας ενός παιδιού από το σχολείο προβλέπεται η αναζήτησή του ακόμα και μέσω των αστυνομικών αρχών.
Συγκεκριμένα, το Προεδρικό Διάταγμα 201/98 ορίζει πως η φοίτηση των μαθητών παρακολουθείται από το δάσκαλο της τάξης, καταγράφονται οι καθημερινές απουσίες και για το θέμα υπάρχει αλληλοενημέρωση οικογένειας – σχολείου. Ο δάσκαλος της τάξης φροντίζει να κατατίθενται από τους γονείς στο σχολείο τα στοιχεία που ζητούνται από τον διευθυντή για τη δικαιολόγηση των απουσιών.
Όταν ο μαθητής απουσιάζει αδικαιολόγητα και οι γονείς ή ο κηδεμόνας του δεν επικοινωνούν με το σχολείο, παρ’ όλες τις ειδοποιήσεις, αναζητείται η οικογένειά του μέσω της δημοτικής ή αστυνομικής αρχής.
Στις περιπτώσεις που η αναζήτηση δεν φέρει αποτέλεσμα, αναφέρεται η διακοπή της φοίτησης στον αρμόδιο προϊστάμενο, στον οποίο υποβάλλονται και τα σχετικά με την αναζήτηση έγγραφα. Ο προϊστάμενος της Δ/νσης ή του Γραφείου Π.Ε. αναζητεί το μαθητή σε όλα τα σχολεία του νομού. Όταν και αυτή η ενέργεια δεν φέρει αποτέλεσμα ο προϊστάμενος υποβάλλει σχετική αναφορά στη Δ/νση Σπουδών Π.Ε. του ΥΠ.Ε.Π.Θ. που συνοδεύεται από έκθεση, η οποία περιέχει τα στοιχεία της έρευνας που έγινε. Η αναζήτηση σε όλα τα σχολεία της χώρας γίνεται από τη Δ/νση Σπουδών Π.Ε. του υπουργείου Εθν. Παιδείας και Θρησκευμάτων.
