Η πρόταση «50-50-15» για το δημόσιο χρέος
Το ελληνικό δημόσιο χρέος επέστρεψε στις οικονομικές σελίδες του διεθνούς Τύπου και στις αναλύσεις διεθνών οργανισμών και τραπεζών. Η «διαρροή» του σχεδίου «50-50-15» (επιμήκυνση τμήματος του χρέους από 30 σε 50 χρόνια, μείωση κατά 0,50% του επιτοκίου δανεισμού και χορήγηση νέου δανείου 13-15 δισ. ευρώ) επανέφερε στην επικαιρότητα το ζήτημα της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους. Αναλυτικά η πρόταση «50-50-15» περιλαμβάνει:
1. Την επιμήκυνση στα 50 χρόνια της χρονικής διάρκειας του χρέους των 186,5 δισ. ευρώ που έχει λάβει, μέχρι σήμερα, η Ελλάδα από τον αρχικό μηχανισμό GLF (52,9 δισ. ευρώ) και τον EFSF (133,6 δισ. ευρώ). Η ετήσια μείωση των χρεολυσίων εκτιμάται σε 3,5 δισ. ευρώ. Δεδομένου ότι αυτά τα δάνεια έχουν ήδη μέση ωρίμανση 30 και 17 έτη αντίστοιχα, η Deutsche Bank εκτιμά ότι είναι ανεπαρκής η συνολική «ελάφρυνση» του δημόσιου χρέους κατά 26 δισ. ευρώ ή 14% του ΑΕΠ (2013) επισημαίνοντας ότι ο στόχος για τη μείωση του δείκτη χρέους προς ΑΕΠ 124% έως το 2020 προϋποθέτει και την επίτευξη μέσου ετήσιου ρυθμού ανάπτυξης 4,75% μετά το 2018.
Σημειώνεται ότι η χρονική επιμήκυνση ενός δανείου δεν σημαίνει μείωση του ποσού παρά μόνο της παρούσας αξίας του και άρα το συγκεκριμένο μέτρο δεν συμβάλλει άμεσα στην επίτευξη του στόχου για δείκτη χρέους προς ΑΕΠ 124% το 2020.
Μία επιπλέον παρενέργεια της χρονικής επιμήκυνσης είναι, σε συνδυασμό με τους νέους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες, ότι η χώρα μας θα συνεχίσει να βρίσκεται σε καθεστώς εποπτείας για πολλές δεκαετίες καθώς τα δάνεια θα λήξουν στα μέσα της δεκαετίας του 2070.
2. Τη μείωση του επιτοκίου δανεισμού του πρώτου δανείου (52,9 δισ. ευρώ) κατά μισή εκατοστιαία μονάδα (0,50%). Πρόκειται, ουσιαστικά για μηδενισμό του περιθωρίου που επιβαρύνει το βασικό επιτόκιο Euribor. Το ετήσιο όφελος από αυτή τη μείωση θα ανέλθει σε 264,5 εκατ. ευρώ (σε σύνολο τόκων 6 δισ. ευρώ περίπου) που δεν συνεπάγεται ουσιαστική μείωση του χρέους.
3. Τη χορήγηση νέου δανείου 13-15 δισ. ευρώ για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού για τη διετία 2014-2015. Το νέο δάνειο θα συνδεθεί με την ανάληψη νέων υποχρεώσεων που θα εστιάζονται σε μεταρρυθμίσεις όπως η διευκόλυνση πρόσβασης στην ελληνική αγορά ξένων προϊόντων (π.χ. γαλακτοκομικά, φάρμακα) η διεύρυνση των πωλουμένων προϊόντων από τις πολυεθνικές αλυσίδες λιανικής πώλησης και το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας στο «φίλιο» ξένο κεφάλαιο.
Ανάλογη είναι και η εκτίμηση του πρακτορείου Bloomberg που ενώ εκτιμά ότι «η Ευρώπη δεν μπορεί να αφήσει την Ελλάδα να πνιγεί στο χρέος», επισημαίνει ότι οι προτάσεις ελάφρυνσης του δημόσιου χρέους δεν επαρκούν για να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητά του. Το πρακτορείο ισχυρίζεται ότι η λήψη αυτών των μέτρων θα επιτρέψει απλώς στην τρόικα να συνεχίσει να ισχυρίζεται ότι το ελληνικό πρόγραμμα αποδίδει, ότι ο στόχος για το 2020 παραμένει εφικτός, όπως άλλωστε έκανε έπειτα από κάθε διαπραγμάτευση. Οι συντάκτες του πρακτορείου καταλήγουν ότι η Ελλάδα χρειάζεται «κούρεμα» του χρέους και «η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να δείξει ότι είναι ικανή να μαθαίνει από τα λάθη της».
Το IFO εκτιμά ότι η Γερμανία θα απολέσει περίπου 2,5 δισ. ευρώ από τα κέρδη που θα έχει εάν δεν γίνει η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και σε 9 δισ. ευρώ τη συνολική απώλεια των Ευρωπαίων πιστωτών. Βέβαια, το ινστιτούτο «αποφεύγει» να αναφέρει τα άμεσα και έμμεσα κέρδη από την κρίση χρέους των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου που αποκόμισε η Γερμανία από το 2010 και μετά.
Την ίδια περίοδο που γίνεται η παραπάνω συζήτηση για το ελληνικό χρέος, η ΕΛΣΤΑΤ ανακοινώνει ότι το επίσημο ποσοστό ανεργίας στη χώρα μας ανήλθε στο 28% (και των νέων στο 61,4%) καταρρέουν οι πυλώνες στήριξης της μνημονιακής ανάπτυξης (εξαγωγές και επενδύσεις) και ενώ έχει εξαντληθεί η φοροδοτική ικανότητα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων το 2014 η φορολογική επιδρομή θα είναι ακόμη μεγαλύτερη. Αποδεικνύεται, για πολλοστή φορά, ότι μόνο η διαγραφή του μεγαλύτερου τμήματος του χρέους και η σύνδεση της αποπληρωμής του υπολοίπου με ρήτρα ανάπτυξης μπορεί να οδηγήσει στην έξοδο από τον φαύλο κύκλο της ύφεσης, της φτώχειας και της εξαθλίωσης της κοινωνίας.
Ερανιστής: Γιώργος Τοζίδης
