Τι δείχνουν τα πραγματικά δεδομένα για την «ψήφο εμπιστοσύνης των αγορών στην Ελλάδα». Του Γιώργου Τοζίδη
Σπάνια μια οικονομική συναλλαγή μπορεί να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα και πολιτικών και οικονομικών κερδοσκόπων. Η «έξοδος» της Ελλάδας στις αγορές και ο δανεισμός της με ιδιωτική τοποθέτηση, διάρκειας 5 ετών, τριών δισεκατομμυρίων ευρώ με ετήσιο επιτόκιο 4,75% αποτελεί μία από αυτές. Οι λόγοι που τεκμηριώνουν την παραπάνω θέση είναι οι εξής:
1 Η ιδιωτική τοποθέτηση αποτελεί ειδική και προστατευμένη έκδοση με την έννοια ότι οι σύμβουλοι-ανάδοχοι της έκδοσης, οι υπεράνω «πάσης υποψίας» διεθνείς χρηματοπιστωτικοί όμιλοι Bank of America-Merrill Lynch, Deutsche Bank, Goldman Sachs International κ.λπ., εγγυώνται τη διάθεση των ομολόγων στους «επενδυτές». Η αμοιβή τους επιβαρύνει ακόμη περισσότερο το κόστος δανεισμού. Οι «επενδυτές» δεν αναλαμβάνουν κανέναν κίνδυνο. Τα ομόλογα θα εκδοθούν με βάση το Αγγλικό Δίκαιο που σημαίνει ότι οι «επενδυτές» είναι προστατευμένοι από τον κίνδυνο αθέτησης πληρωμής της εκδότριας χώρας, παράτασης της λήξης του ομολόγου, αλλαγής του νομίσματος έκδοσης κ.ά. Επιπλέον, τα ομόλογα λήγουν την 5ετία 2015-2019 που οι δανειακές υποχρεώσεις της χώρας μας είναι εξαιρετικά χαμηλές (με εξαίρεση το 2015) μετά την αναδιάρθρωση του χρέους με το PSI+ (βλέπε Διάγραμμα 1). Επιπλέον, με βάση τη συμφωνία του Ελληνικού Δημοσίου με τον EFSF, τυχόν αθέτηση πληρωμής του ιδιωτικού χρέους θα συνδεθεί άμεσα με τα ομόλογα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Σημειώνεται, επίσης, ότι η Ελλάδα προέβη σε εθελοντικό «κούρεμα» του δημόσιου χρέους και αποπληρώνει στο άρτιο τους ξένους κατόχους ομολόγων (κεντρικές τράπεζες, κερδοσκοπικά κεφάλαια, ιδιώτες) που δεν αποδέχτηκαν το PSI+ ακόμη και στην περίπτωση που είχαν αγοράσει τα ομόλογα σε πολύ χαμηλότερη τιμή από την τιμή έκδοσης.
2 Ενώ δεν αναλαμβάνουν κανέναν κίνδυνο, η εγγυημένη απόδοση που πέτυχαν οι «επενδυτές» είναι δυσεύρετη αυτήν την περίοδο των χαμηλών επιτοκίων. Σημειώνεται ότι τα επιτόκια των κεντρικών τραπεζών των ΗΠΑ, της Ευρωζώνης και της Ιαπωνίας είναι σχεδόν μηδενικά ενώ στις αγορές υπάρχει πληθώρα αδιάθετων κεφαλαίων λόγω των πολιτικών ποσοτικής χαλάρωσης (ΗΠΑ, Ιαπωνία), της όξυνσης της εισοδηματικής ανισότητας και της έλλειψης κερδοσκοπικού κινήτρου για παραγωγικές επενδύσεις.
3 Αντίθετα, για τη χώρα μας, το επιτόκιο δανεισμού είναι σημαντικά υψηλότερο όχι μόνο σε σύγκριση με τα μέσα επιτόκια των μνημονιακών δανείων αλλά και σε σύγκριση με τα μέσα επιτόκια δανεισμού για ολόκληρη την περίοδο 2003-2013 (βλέπε Διάγραμμα 2). Η επιβάρυνση είναι ακόμη μεγαλύτερη αν υπολογιστεί με βάση το πραγματικό κόστος δανεισμού, καθώς η χώρα μας βρίσκεται ήδη από το 2013 σε καθεστώς αποπληθωρισμού που αυξάνει το πραγματικό επιτόκιο ενώ όλη την προηγούμενη περίοδο το πραγματικό κόστος δανεισμού μειωνόταν κατά το ύψος του πληθωρισμού. Μάλιστα, επειδή το σημερινό επιτόκιο δανεισμού συγκρίνεται με τα επιτόκια δανεισμού του 2010 (πριν το πρώτο Μνημόνιο) αξίζει να σημειωθεί ότι τότε ο ρυθμός πληθωρισμού κυμαινόταν μεταξύ 3% και 4% που σημαίνει ότι το επιτόκιο 5,90% του επταετούς κοινοπρακτικού δανείου ύψους 5.000 εκατ. ευρώ που πήρε η Ελλάδα στις 29/03/2010 ήταν, σε πραγματικούς όρους, σημαντικά χαμηλότερο από το σημερινό (4,75% με αρνητικό πληθωρισμό 1,5%).
Σε κάθε περίπτωση, το επιτόκιο 4,75% είναι σημαντικά υψηλότερο από το επιτόκιο των πορτογαλικών και των ισπανικών 5ετών ομολόγων (2,65% και 1,75% αντίστοιχα) που εκδόθηκαν πρόσφατα.
4 Οι πολιτικοί κερδοσκόποι επωφελήθηκαν επίσης. Η μνημονιακή συγκυβέρνηση Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ βρήκε ένα επιπλέον επιχείρημα για να στηρίξει τον μύθο της εξόδου από τα μνημόνια («οι αγορές σκίζουν τα μνημόνια» έκραζε πρωτοσέλιδα η μία εκ των δύο ναυαρχίδων της διαπλοκής) αλλά και για να αντιστρέψει το σε βάρος της κλίμα που δημιουργήθηκε από τη… συνάντηση Μπαλτάκου-Κασιδιάρη. Δηλαδή, χωρίς να υπάρχει ουσιαστική πιστωτική ανάγκη αλλά ούτε σχέδιο για τον τρόπο διάθεσης του δανείου, επιβάρυναν τον ελληνικό λαό με τόκους 142,5 εκατ. ευρώ ετησίως για τα επόμενα πέντε χρόνια, προκειμένου να τον εξαπατήσουν για μια ακόμη φορά. Την ίδια περίοδο οι εξαγωγές και η κατανάλωση εξακολουθούν να μειώνονται, επενδύσεις πραγματοποιούνται κυρίως (ή μόνο) από κερδοσκοπικά κεφάλαια, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία και τις τράπεζες διογκώνονται και συνεχίζεται η εκποίηση της δημόσιας περιουσίας (με τελευταίο παράδειγμα το ξεπούλημα του Ελληνικού). Όμως, πολιτικά οφέλη διεκδικούν και οι Ευρωπαίοι «εταίροι», με πρώτη και καλύτερη τη γερμανική κυβέρνηση που χρησιμοποιεί την «έξοδο» της Ελλάδας στις αγορές ως απόδειξη της επιτυχίας των προγραμμάτων λιτότητας και εξαθλίωσης που έχει επιβάλει στην Ευρωζώνη. Επιπλέον, η «έξοδος» της Ελλάδας στις αγορές θα αποτελέσει ένα ακόμη επιχείρημα για την ουσιαστική αντιμετώπιση της βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους με τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του και τη σύνδεση της αποπληρωμής του υπολοίπου με ρήτρα ανάπτυξης.
(www.gtozidis.wordpress.com)
67 χρόνια πριν…
Η καλύτερη απάντηση στους εγχώριους και ξένους κερδοσκόπους έχει διατυπωθεί πριν από 67 χρόνια από τον Δημήτρη Μπάτση στο κορυφαίο έργο του Η βαριά βιομηχανία στην Ελλάδα (σελ. 518): «Δεν είμαστε εναντίον της ξένης ενίσχυσης “αυτής καθαυτής”, όπως μερικοί καλοθελητές υποστηρίζουν. Ούτε υποστηρίζουμε πως το ξένο κεφάλαιο θα τοποθετηθεί χωρίς κέρδος. Η οικονομία μας, άμα αναπτυχθεί λεύτερα, μπορεί να εξυπηρετήσει σίγουρα ένα τέτοιο παραγωγικό δάνειο. Είμαστε, όμως, εναντίον κάθε προσπάθειας να χρησιμοποιηθεί η ξένη αυτή ενίσχυση για την υποστήριξη ενός αντιδραστικού πολιτικού καθεστώτος, εναντίον κάθε προσπάθειας να επηρεαστεί η εσωτερική και η εξωτερική πολιτική της χώρας από εκείνους που θα δώσουν την ενίσχυση και θα επιδιώξουν πολιτικά οφέλη, είμαστε εναντίον κάθε προσπάθειας να δοθούν προνόμια στα ξένα επιχειρηματικά συγκροτήματα για την οικονομική εκμετάλλευση της εθνικής εργασίας και των φυσικών πόρων της χώρας».
Ο αγώνας συνεχίζεται…
