Με συνοπτικές διαδικασίες τα θερινά τμήματα της Βουλής θα «τελειώσουν τη δουλειά»
του Μάριου Διονέλλη
Στα θερινά τμήματα της βουλής, με ευκολότερο έλεγχο του Σώματος και μικρότερους κινδύνους διαρροών θα συζητηθούν τα νομοσχέδια για τους αιγιαλούς και για τα δάση. Η κυβέρνηση επιλέγει να προχωρήσει με συνοπτικές διαδικασίες τις πιο αντιδραστικές νομοθεσίες εκχώρησης του δημόσιου πλούτου σε ιδιώτες παρά τις σφοδρές αντιδράσεις που και τα δύο νομοσχέδια συνάντησαν από φορείς και απλούς πολίτες στη διαδικασία της διαβούλευσης. Ειδικά για τα δάση έχει δώσει υποσχέσεις και στην τρόικα καθώς η ψήφιση του σχεδίου νόμου περιλαμβάνεται στα προαπαιτούμενα του Ιουνίου προκειμένου να εισέλθει στα δημόσια ταμεία η επόμενη δόση ύψους 1 δισ. ευρώ.
Ο σχετικός νόμος υπό τον τίτλο «Δασικά οικοσυστήματα: Ορισμοί, μέτρα προστασίας, ανάπτυξης και διαχείρισης», έχει ήδη τεθεί προς διαβούλευση από το καλοκαίρι του 2013 και προβλέπει μια σειρά από «διευκολύνσεις» σε επενδύσεις εντός των εκτάσεων που πλέον θα αποχαρακτηρίζονται από δασικές και θα χαρακτηρίζονται ως «δημόσιες γαίες». Συγκεκριμένα, ο χαρακτηρισμός δημόσια γαία δίνεται σε κάθε δημόσια έκταση που δεν έχει δασική μορφή και δεν είναι κατάλληλη για καλλιέργειες. Με τον τρόπο αυτό επανέρχεται από το παράθυρο η παλαιότερη συζήτηση για την αναθεώρηση του άρθρου 24 του Συντάγματος περί του τί είναι δάσος. Με βάση το νομοσχέδιο, όλες οι «βραχώδεις ή πετρώδεις εκτάσεις των πεδινών, λοφωδών και ανώμαλων εδαφών, οι βαλτώδεις εκτάσεις, τα ορεινά ρέματα που δεν φέρουν δασική βλάστηση, καθώς και οι μονίμως κατακλυζόμενες από γλυκά ή υφάλμυρα ύδατα, στις οποίες αναπτύσσεται ποώδης ή ξυλώδης βλάστηση που δεν προσδίδει δασική μορφή» μετατρέπονται σε πεδίο επιχειρηματικής δραστηριότητας. Οι εκτάσεις αυτές υπολογίζονται σε 15 εκατομμύρια στρέμματα σε όλη τη χώρα και σε αυτές επιτρέπονται ακόμα και οι πιο βαριές και οχλούσες χρήσεις, από αεροδρόμια, τεχνητές λίμνες και φράγματα μέχρι ναυπηγεία και δεξαμενές αποθήκευσης πετρελαιοειδών ως και εγκαταστάσεις άντλησης υδρογονανθράκων.
Ωστόσο, ακόμα και στις εκτάσεις που συνεχίζουν να χαρακτηρίζονται δασικές επιτρέπεται υπό όρους η εγκατάσταση επιχειρηματικών πάρκων, η δημιουργία τουριστικών εγκαταστάσεων, τα γήπεδα γκολφ, οι μονάδες ιαματικής θεραπείας, τα κέντρα ιαματικού τουρισμού αλλά και η κατασκευή αθλητικών εγκαταστάσεων, εκπαιδευτικών κτιρίων, νοσοκομείων, θεραπευτηρίων, ιερών ναών, σωφρονιστικών καταστημάτων αλλά και χώρων αποθήκευσης και επεξεργασίας στερεών και υγρών αποβλήτων.
Κεντρική φιλοσοφία του νομοσχεδίου είναι ότι όλες οι παραπάνω παρεμβάσεις αποφέρουν το προβλεπόμενο αντίτιμο, που μπορεί να απαλύνει τις… τύψεις από την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας. Στο άρθρο 5 του σχεδίου νόμου αναφέρεται συγκεκριμένα: πως «κάθε επιτρεπτή επέμβαση ενεργείται κατόπιν καταβολής ανταλλάγματος χρήσης, το οποίο υπολογίζεται με βάση την αξία της έκτασης για την οποία εγκρίθηκε η επέμβαση και αναδάσωσης, προκειμένου περί επέμβασης σε δάσος ή δασική έκταση, ίσης με την ανωτέρω έκτασης από τον δικαιούχο της επέμβασης».
Η διαδικασία της διαβούλευσης για το συγκεκριμένο νομοσχέδιο έκλεισε στις 18 Σεπτεμβρίου του 2013 και μεταξύ των 355 σχολίων που υποβλήθηκαν ο αριθμός των αρνητικών επισημάνσεων ήταν συντριπτικά μεγαλύτερος. Αποτέλεσμα τότε ήταν να παγώσει η εισαγωγή του νόμου στην ολομέλεια. Η διάσωση της συγκυβέρνησης στη μάχη των ευρωεκλογών και το πραξικοπηματικό κλείσιμο της Βουλής, πριν από μερικές μέρες, ανοίγουν πια διάπλατα το δρόμο για την ψήφισή του με συνοπτικές διαδικασίες στα θερινά τμήματα.
Νίκος Μπόκαρης, πρόεδρος Συλλόγου Δασολόγων Ελλάδας:
Καταστρέφουν το ισχυρό πλεονέκτημα της χώρας
Για ξεκάθαρη προσπάθεια ιδιωτικοποίησης των δασών μιλά στον Δρόμο ο πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Δασολόγων Νίκος Μπόκαρης, τονίζοντας την αντίφαση μεταξύ του επιστημονικού ορισμού του δάσους και των πολιτικών και επιχειρηματικών συμφερόντων που επιβάλλουν τον νέο δασικό νόμο.
Ποια είναι η τοποθέτηση του συλλόγου δασολόγων για τον υπό συζήτηση νέο νόμο για τα δάση;
Γνώμη μας είναι πως πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που αλλάζει τον ορισμό του δάσους. Η σημαντικότερη αλλαγή είναι ότι ανοίγει τα δασικά οικοσυστήματα και επιτρέπει ένα πλήθος επεμβάσεων σε αυτά. Μέχρι σήμερα η δασική νομοθεσία επέτρεπε μόνο κάποια πράγματα, αλλά πλέον δίνεται πράσινο φως σε πολλές επεμβάσεις και κυρίως στα σύνθετα τουριστικά καταλύματα. Οδηγούμαστε δηλαδή στη δόμηση των δασών.
Οι υπέρμαχοι των επενδύσεων συχνά δείχνουν μια δασική έκταση και ρωτούν όσους αντιδρούν «Μα πού το βλέπετε το δάσος;»…
Ας ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα. Για τη δασολογική επιστήμη είναι απολύτως ξεκάθαρο τι είναι δάσος. Μπλέκουν σκοπίμως τον επιστημονικό με τον νομικό ορισμό του δάσους. Για την επιστήμη μια έκταση που είναι χορτολίβαδο, μια δασική έκταση και ένα υψηλό δάσος είναι διαδοχικά στάδια της ίδιας περιοχής και προκύπτουν το ένα από το άλλο. Η μετατροπή αυτή προκύπτει ξεκάθαρα από την υποβάθμιση των δασών. Για παράδειγμα ένα υψηλό δάσος μετά από υπερβόσκηση ή μετά από συνεχόμενες πυρκαγιές θα καταστραφεί και θα μετατραπεί σε δασική ή χορτολιβαδική έκταση. Για την επιστήμη όμως, η συγκεκριμένη έκταση παραμένει δάσος, όπως και αν την ονομάσουν οι νομικοί ή οι πολιτικοί. Η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου έρχεται ώστε τα δάση και οι δασικές εκτάσεις να αλλάξουν χρήση και να γίνουν αντικείμενο διαφόρων συμφερόντων.
Θεωρούμε ότι τα δάση είναι δημόσια περιουσία και πρέπει να καταγραφεί και να προστατευτεί. Η χωροταξία πρέπει να έχει ως προτεραιότητα την προστασία του περιβαλλοντικού ισοζυγίου.
Αν η Ελλάδα θεωρείται όμορφη χώρα, αυτό συμβαίνει εξαιτίας του φυσικού της περιβάλλοντος και είναι εντελώς παράλογο να καταστρέφεται το πλεονέκτημα αυτό στο βωμό του κέρδους. Θα είναι εντελώς παράλογη επιλογή και από επιστημονική και από πολιτική άποψη.
Ο δασικός νόμος μπήκε στα προαπαιτούμενα της επόμενης δόσης, αλλά το θέμα των δασών είχε περιληφθεί και στο πρώτο Μνημόνιο.
Ο συγκεκριμένος νόμος είναι πολύ πιο επιθετικός ακόμα και από όσα προβλέπει το Μνημόνιο. Η τότε υπουργός Περιβάλλοντος κ. Μπιρμπίλη πανηγύριζε πως με την ένταξη των δασών στο Μνημόνιο θα υπήρχε αυστηρότερο πλαίσιο προστασίας και πιο αποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο. Και θα σας έλεγα ότι όντως στο Μνημόνιο δεν λέει πουθενά για την πλήρη ασυδοσία της… αξιοποίησής τους. Έχω την εντύπωση πως πολλές φορές επικαλούνται τις μνημονιακές υποχρεώσεις ενώ στην πραγματικότητα κάνουν εσωτερική διαχείριση αιτημάτων. Πού λέει το Μνημόνιο ότι τα δάση θα δοθούν για οικόπεδα και για τουριστικά ακίνητα; Αντίθετα, μιλά για τους δασικούς χάρτες και την αναβάθμιση της δασικής υπηρεσίας.
Εισέρχονται και εδώ λογικές fast track;
Η σύντμηση των προθεσμιών για τους δασικούς χάρτες αλλάζει εντελώς το τοπίο. Οι χάρτες πλέον φτιάχνονται από μία ιδιωτική εταιρία και οι δασικές υπηρεσίες είναι υποχρεωμένες να ελέγξουν μέσα σε μόλις τέσσερις μήνες όλο το παραδοτέο υλικό. Δεν είναι όμως δυνατόν ένας ιδιώτης μελετητής να τελειώνει έναν αντίστοιχο χάρτη σε δύο και τρία χρόνια και μια υποστελεχωμένη δημόσια υπηρεσία να έχει περιθώριο μόλις τέσσερις μήνες για να ελέγξει εκατομμύρια στρέμματα. Στην ουσία απαξιώνεται η δική μας δουλειά και δεν μπορεί να γίνει ουσιαστικός έλεγχος.
