Η Δεξιά έχει κερδίσει πλειοψηφικά τις κοινωνίες.
Η ευρωπαϊκή Αριστερά υπέστη αλλεπάλληλες ήττες. Η κατάρρευση του σοσιαλιστικού μπλοκ, η άνοδος του βιοτικού επιπέδου στη Δύση και η εκούσια και ακούσια ενσωμάτωση των αριστερών στο σύστημα, αποδυνάμωσε την Αριστερά. Η Δεξιά παράλληλα, ακούραστα και συστηματικά, ανέπτυξε ισχυρότατους μηχανισμούς ελέγχου και πειθούς της κοινωνίας. Επένδυσε πάρα πολύ στα μέσα μαζικής επικοινωνίας. Εκλέπτυνε την προπαγάνδα της και ανανέωσε το ίματζ της, προσάρμοσε την ιστορία στις πολιτικές της και έδωσε τεράστια έμφαση στο ρόλο της δικής της κουλτούρας. Η Αριστερά χωρίς ελκυστικά σημεία αναφοράς, με ακάλυπτα τα νώτα της, προσπάθησε να διασωθεί με προσκόλληση στο δόγμα ή με μεταλλάξεις και προσαρμογές, χάνοντας την πρωτοβουλία των κινήσεων. Το βάρος της έπεσε σε μια στείρα επίκληση του παρελθόντος και, στην καλύτερη περίπτωση, σε αυτοτελή και –κατά κανόνα- θνησιγενή κινήματα, με εξάρσεις, π.χ. Γένοβα, αλλά χωρίς σταθερότητα και συνέχεια. Αντί να προβάλει πλέον το δικό της μοντέλο, που δεν θα είναι μια φτωχή αντιγραφή των παλιών και ξεπερασμένων, αναλώθηκε σε καταγγελίες, επαγγελματοποιήθηκε, χωρίς ένα σαφές ενοποιητικό στοιχείο που να έχει ισχυρά ερείσματα μέσα στο κοινωνικό σώμα. Οι στοχεύσεις της, περιβάλλον, δικαιώματα ομοφυλοφίλων, αντιαυταρχισμός, ανθρωπισμός κ.λπ., παρ’ όλη τη μέγιστη σοβαρότητά τους, δεν αποδείχτηκαν –σε περίοδο ευημερίας- αρκετά δελεαστικές και πλατιά συσπειρωτικές για το κοινωνικό σώμα, δεν συγκίνησαν επαρκώς την εργατική τάξη και τους εργαζόμενους γενικότερα, παρά μόνον κάποιες μειονότητες που χαρακτηρίζονται από αυξημένες ευαισθησίες, αλλά ασκούν περιορισμένη επιρροή στους λαούς ακόμα κι όταν αποσπούν το σεβασμό τους.
Η απόσυρση του σοσιαλιστικού υποδείγματος και το βόλεμα σε συνθήκες εσωτερικής ειρήνης κατέστησαν ανενεργό τον παλαιωμένο, και συχνά άνευ αντικρίσματος, λόγο της ευρωπαϊκής Αριστεράς. Γι’ αυτό, η κρίση που αναδύεται αργά σαν φίδι, γεννάει, μέσα στην κοινωνία, περισσότερο την ανάγκη να υπερασπιστεί κανείς τα κεκτημένα υλικά αγαθά και προνόμια, παρά την ανάγκη να ανατρέψει το σύστημα. Η σοσιαλδημοκρατική Αριστερά που ενσωματώθηκε στο σύστημα, δεν παρέχει αυτά τα εχέγγυα γιατί η ίδια αρνείται ή οπισθοχωρεί ατάκτως από τα επιτεύγματά της, με πρώτο-πρώτο το κοινωνικό κράτος. Η κλασική Αριστερά, όπου διασώθηκε, προβάλλει μονότονα την ανατροπή, υποτιμά ό,τι απέμεινε από τα κεκτημένα και δεν εγγυάται, ενδιάμεσα, την αμεσότερη αποκατάσταση των απολεσθέντων. Η ανανεωτική Αριστερά, η λιγότερο ανατρεπτική και περισσότερο επιδιορθωτική, δεν πείθει για την επάρκειά της να μεταρρυθμίσει το σύστημα σε σχέση με τα ληγμένα αλλά έμπειρα κόμματα της παραδοσιακής Δεξιάς, που βρίσκονται σε παρακμή, αλλά κατέχουν, μαζί με τα κεφάλαια και τους μηχανισμούς χειραγώγησης, το knowhow της -έστω στρεβλής- διακυβέρνησης.
Η ευρωπαϊκή Αριστερά ελπίζει στα παράπλευρα θαύματα της κρίσης. Ελπίζει, επίσης, στην αυθόρμητη αντίδραση και μεταστροφή των πολιτών που υπολογίζεται ότι όλο και θα μεγαλώνει κάτω από την πίεση της παρατεταμένης κρίσης. Και τα δύο δεν είναι αβάσιμα, αλλά δεν συνιστούν ούτε πολιτική ούτε ιδεολογική πλατφόρμα μακράς εμβέλειας.
Εάν η Αριστερά αποκτήσει τη γνώση και τη θέληση, μέσα από την ίδια την εσωτερική της αναγέννηση, και μπορέσει να συντονιστεί με τα κινητήρια ρεύματα του κοινωνικού σώματος, που επιζητούν αφενός εφαρμόσιμες πρακτικές λύσεις και αφετέρου ενοποιητικούς άξονες και οραματικές προοπτικές, θα βγει από τη μακρόχρονη δική της κρίση και θα είναι πραγματικά επικεφαλής στην πορεία για μια νέα εποχή.
Η ελληνική Αριστερά έχει μια σπάνια ευκαιρία να είναι η πρώτη που θα ξεφύγει από τη στασιμότητα και θα αναλάβει πρωτόγνωρες ευθύνες, γι’ αυτό η ευρωπαϊκή Αριστερά έχει στραμμένη όχι μόνο την προσοχή αλλά και την ελπίδα της σε μας. Αλλά για να ανταποκριθούμε στους μέσα και τους έξω πρέπει να απαλλαγούμε από τα κωλύματά μας και να υπερβούμε τους εαυτούς μας. Μπορούμε;
Αναστοχαζόμενος,
Γκαούρ
