Ζούμε την εποχή της μεγάλης βαρβαρότητας, του μεγάλου ψέματος, της μεγάλης απάτης, της μεγάλης απανθρωπιάς, του μεγάλου ξεπεσμού.
Κι αυτό όχι εξ ουρανού, εξ ανθρώπων. Ανθρώπων που δεν έχουν ούτε ιερό ούτε όσιο. Που είναι δουλικοί υπάλληλοι των ξένων, και δη των τοκογλύφων και των εμπόρων όπλων.
Κι αυτοί οι κάπηλοι, τα μιάσματα, οι ληστές, συνεχίζουν απτόητοι με το θράσος που κληρονόμησαν από δεκαετίες ανεξέλεγκτης λεηλασίας της Ελλάδας. Λεηλασίας που πήγαζε όχι μόνο μέσα από τις κάνες των όπλων, την τρομοκρατία και την εκμετάλλευση, αλλά και από την πνευματική χειραγώγηση που ήταν απαραίτητη για τη διαιώνιση της κυριαρχίας τους. Χειραγώγηση που την πετύχαιναν χρησιμοποιώντας όλα τα διαθέσιμα μέσα, παλιά και καινούργια, από το πλούσιο οπλοστάσιο του πιο άνισου και άδικου συστήματος που γνώρισε η ανθρωπότητα από την εποχή της δουλείας. Το οπλοστάσιο της προπαγάνδας με το οποίο εκμαυλίζουν τους ανθρώπους και διαμορφώνουν τους πολίτες με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι κομμένοι και ραμμένοι στα μέτρα τους και τις επιδιώξεις τους. Ευνοώντας μια μειοψηφία, εξαγοράζοντας μια μερίδα, τρομοκρατώντας μία άλλη, εξαπατώντας μία τρίτη, αποβλακώνοντας μια τέταρτη και καταπιέζοντας και καταδιώκοντας μία τελευταία που ξέφευγε από τους μηχανισμούς καταστολής και πνευματικής αλλοτρίωσης και πρόβαλε αντίσταση.
Με αυτούς τους τρόπους και με τη στήριξη ξένων κηδεμόνων, των μεγάλων αφεντικών, που εξακολουθούν να υπηρετούν τυφλά, κρατήθηκαν στην εξουσία. Στη διαδρομή των σχεδόν διακοσίων χρόνων από την έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, δεν δίστασαν να καπηλευτούν και να χρησιμοποιήσουν και τα πιο άγια και τα πιο ιερά για να πετύχουν τους σκοπούς τους. Πούλησαν πατριωτισμό για να ξεπουλήσουν την πατρίδα. Πούλησαν πίστη για να διαπράξουν τα μεγαλύτερα εγκλήματα. Πούλησαν δημοκρατία για να εφαρμόσουν τον αυταρχισμό και να επιβάλλουν τη φοβία.
Σήμερα, που ο βούρκος τους ξεχείλισε και ξεχύθηκε στην κοινωνία, εξακολουθούν να πουλάνε την ίδια πραμάτεια. Βουτηγμένοι στη διαφθορά, σάπιοι, παραδομένοι άνευ όρων στους ξένους, ξαναλαδώνουν τα όπλα με τα οποία ανέκαθεν συκοφαντούσαν και καταδίωκαν όσους δεν υποτάσσονταν στις πολιτικές τους, της αδικίας, της λεηλασίας, της εκμετάλλευσης, της τρομοκρατίας και της προδοσίας.
Αυτοί, λοιπόν, οι αναίσχυντοι, που δεν πιστεύουν σε τίποτα άλλο εκτός από το χρήμα και την εξουσία, μιλάνε για πατρίδα, για δημοκρατία, για ευημερία και για θρησκεία.
Παπάς ή καουμπόις
Είχα μια λατρευτή θεία. Ξεκινούσε με το λεωφορείο από την Κοκκινιά, ταξίδι ολόκληρο το 1960, κι ερχότανε στα Πατήσια, στην πλατεία Καλλιγά, για να βοηθήσει τη μάνα μας να τα βγάλει πέρα στις νέες εμπόλεμες καταστάσεις που είχαμε αναπάντεχα βρεθεί. Πλύσιμο στη σκάφη, μαγείρεμα, φασίνα. Το υπόγειό μας δεν ήταν μεγάλο, αλλά οι ανάγκες μας ήταν. Δύο παιδιά μικρά, αλλά δραστήρια, με δύο γονείς στραπατσαρισμένους από τις διαδοχικές καταστροφές, του ξεριζώματος από την Πόλη και της δολιότητας των γηγενών, που δούλευαν από το πρωί μέχρι το βράδυ για τα στοιχειώδη, ο πατέρας όρθιος πίσω από τον πάγκο και η μητέρα να πηγαίνει τις τσαντάρες με τις παραγγελίες των πελατών «κατ’ οίκον» και τις «ελεύθερες» ώρες της να ράβει φουστάνια για τις κυρίες των ρετιρέ. Η θεία Χριστίνα, από αγάπη και μόνο από αγάπη, συμπαραστεκόταν στην αδερφή της, την οποία είχε χάσει από την ανταλλαγή των πληθυσμών, το 1923, όταν η μία εγκλωβίστηκε με τον ένα γονιό στην Κωνσταντινούπολη και η άλλη με τον άλλο που έμεναν στην απέναντι «όχθη», τη μικρασιατική, βρέθηκε άθελά της στον Πειραιά. Εργάτρια στα καπνεργοστάσια και τις «ελεύθερες» ώρες της να φτιάχνει υπέροχες κουρελούδες στον αργαλειό, η θεία Χριστίνα πίστευε στον κομμουνισμό και το βράδυ άναβε το καντηλάκι μπροστά στα εικονίσματα. Κομμουνίστρια και χριστιανή, δεν προσπάθησε ποτέ να μας προσηλυτίσει. Η ζωή της και η πράξη της ήταν η «προπαγάνδα» της. Αγώνας και αλληλεγγύη. Όσο φτωχοί και να είμαστε, όσο απασχολημένοι και να είμαστε, η βοήθεια στους άλλους, συγγενείς, γείτονες και συντρόφους, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κοσμοαντίληψής μας και του τρόπου ζωής μας. Οι αιρετικές μου απόψεις, καθώς μεγάλωνα, καθόλου δεν χάλαγαν τη θεία Χριστίνα. Ο καθένας είναι ελεύθερος να πιστεύει ή να μην πιστεύει, να κάνει ή να μην κάνει τον σταυρό του στο τραπέζι. Αρκεί να είναι ηθικός, ειλικρινής και έντιμος. Γι’ αυτό αγαπούσε τόσο πολύ τη μάνα μας και τον πατέρα μας. Ήτανε τάλε κουάλε!
Στις απόκριες, μικροί και μεγάλοι, ντυνόμασταν με ό,τι βρίσκαμε στις μικρές μας ντουλάπες και τα σεντούκια. Το πιο εύκολο ήταν καουμπόις με ένα καπέλο, ένα καρό πουκάμισο κι ένα πλαστικό πιστόλι στη μέση, φάντασμα με ένα άσπρο σεντόνι με δυο τρύπες στα μάτια, Άραβας, επίσης με ένα σεντόνι και μια πετσέτα δεμένη στο κεφάλι ή παπάς με ένα μαύρο ριχτό φόρεμα, λευκή γενειάδα από το ψιλικατζίδικο και καπέλο από μαύρο χαρτόνι. Κανένας δεν θιγόταν, ούτε ο Τζον Γουαίην, ούτε ο Ιμπν Σαούντ, ούτε ο παπάς της ενορίας. Και ήταν εποχή που το θρησκευτικό συναίσθημα ήταν πιο έντονο και η εκκλησία πιο κοντά στο ποίμνιο.
Τα χρόνια πέρασαν, τα ήθη άλλαξαν, άλλα προς το καλύτερο κι άλλα προς το χειρότερο, προς νέες ισορροπίες, μέχρι που ξέσπασε η κρίση και βγήκαν στην επιφάνεια τα ανομολόγητα πάθη, τα μίση, αλλά και οι καλές πτυχές των ανθρώπων, θέτοντας ξανά όλα τα ζητήματα ήθους και ηθικής, κουλτούρας και πολιτικής, επί τάπητος, ατάκτως και εν συγχύσει. Οι σοσιαλιστές προσπέρασαν τη Δεξιά από πιο δεξιά και οι δεξιοί ανασύρουν από το χρονοντούλαπο της ιστορίας και ξαναφορούν τα κουρέλια των ένδοξων εποχών τους, τότε που πλούτιζαν γλείφοντας τους ξένους δυνάστες και έχυναν το αίμα των συμπατριωτών τους από ιδιοτέλεια και τυχοδιωκτισμό.
Και μέσα σ’ αυτό το χάος, που ψάχνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα, η εκκλησία καπελώνεται από δεσποτάδες που ακόμα νοσταλγούν τη βυζαντινή και την οθωμανική αυτοκρατορία, αλλά και τους ξενόφερτους βασιλιάδες και δικτάτορες, δηλαδή κάθε αυταρχική διακυβέρνηση που δεν αμφισβητεί τον ηγεμονικό τους ρόλο πέρα από τα καθαρά θρησκευτικά τους καθήκοντα. Παρ’ όλο που η εκκλησία σήμερα έχει επικεφαλής δύο από τους πιο προικισμένους και συνετούς ηγέτες στην ιστορία της, τον πατριάρχη Βαρθολομαίο και τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, το δηλητήριο που εκτοξεύεται από τους θορυβώδεις δεσποτάδες ενισχύει τα πιο μαύρα, αντιδραστικά, διχαστικά και ρατσιστικά καρκινώματα που αποτελούν παράγωγα της ολικής κρίσης. Σε καμία άλλη εποχή, ο ντυμένος παπάς, οικοδόμος, δήμαρχος ή βουλευτής, σε ένα καρναβάλι, δεν θα προκαλούσε τέτοια αντίδραση. Εδώ, ακόμα και ο ΣΥΡΙΖΑ, δια του παγκοσμίως αγνώστου «συντονιστή θρησκευμάτων», αποδοκίμασε τον βουλευτή Κοζάνης που ντύθηκε παπάς σε ένα από τα πιο δημοφιλή πατροπαράδοτα καρναβάλια, προκειμένου να απολογηθεί στα πιο σκοταδιστικά και αντιδραστικά στοιχεία της εκκλησίας, δείχνοντας το εύρος της πολιτισμικής μας κρίσης.
Θυμάμαι χαμογελώντας τη βαθιά θρησκευόμενη Σωτηρία Μπέλλου, που είχε γεμίσει το δωμάτιο που της είχαν παραχωρήσει στο νοσοκομείο «Σωτηρία» με δεκάδες εικόνες αγίων, καντήλια και φυλαχτά, ντυμένη παπά να της φιλούν το χέρι, αποκριάτικα, οι πελάτες στο «Χάραμα»! Και η Μπέλλου είχε πολύ μεγαλύτερη απήχηση στο λαό από τον Βαγγέλη Διαμαντόπουλο που τραγουδάει φάλτσα!
Φωτισμένοι και σκοταδιστές
«Σὲ λίγες ὧρες ἔξω ἀπὸ αὐτὸν τὸν ναόν, ἔξω ἀπὸ τὴν γαλήνην του, εἰς τοὺς δρόμους αὐτῆς τῆς Πολιτείας, θὰ παρελάσῃ ὁ Καρνάβαλος. Μὴ τὸν περιφρονήσετε καὶ μὴ τὸν χλευάσετε καὶ μὴ μὲ κατακρίνετε, ποὺ τὸν ἀναφέρω αὐτὴ τὴ στιγμή. Δὲν εἶναι καθόλου ἄσχετος μὲ τὸ μέγιστο πρόβλημα τῆς ὑποκρισίας. Νὰ τὸν προσέξετε ἐφέτος τὸν Καρνάβαλο μὲ σεβασμὸ καὶ βαθὺ στοχασμό. Εἶναι πανάρχαιο τὸ φαινόμενο καὶ εἶναι φαινόμενο βαθυτάτου καὶ ἀγχώδους αἰτήματος τῆς ψυχῆς τοῦ ἄνθρωπου, νὰ λυτρωθῇ ἀπὸ τὴν καθημερινή του ὑποκρισία μὲ μίαν ἔκφρασιν ἀνωνύμου, διονυσιακῆς νέας ὑποκρισίας.
Εἶναι τραγικὴ μορφὴ ὁ Καρνάβαλος.
Ζητεῖ νὰ λυτρωθῆ ἀπὸ τὴν ὑποκρισίαν ὑποκρινόμενος.
Ζητεῖ νὰ καταλύσῃ ὅλες τὶς ποικίλες προσωπίδες, ποὺ φορεῖ κάθε μέρα μὲ μία νέα, τὴν πιὸ ἀπίθανη.
Ζητεῖ νὰ ἐκκενώσῃ ὅ,τι ὑπάρχει ἀπωθημένο μέσα στὸ ὑποσυνείδητό του καὶ νὰ ἐλευθερωθῇ, ἀλλὰ ἐλευθερία δὲν ὑπάρχει, ἡ τραγωδία τοῦ Καρνάβαλου παραμένει ἄλυτη. Τὸ βαθύτατο αἴτημά του εἶναι νὰ μεταμορφωθῆ.
Ἐδῶ, λοιπόν, εἶναι ἡ θέσις τῆς Ἐκκλησίας, κοντὰ στὸν Καρνάβαλο. Σ᾿ αὐτὸν ποὺ ζητεῖ μεταμόρφωση, τὸ κεντρικὸ κήρυγμα τῆς Ὀρθοδοξίας. Τὴν μεταμόρφωσι.
Νὰ μὴ τὸν καταδικάσουμε, λοιπόν, τὸν Καρνάβαλο, ἀλλὰ νὰ σταθοῦμε καὶ κάτω ἀπὸ τὴν προσωπίδα του νὰ ἀκούσωμε τὴν ἀγωνία του, τὴν ἔκκλησί του καὶ τὸ δάκρυ του.
Ἐπαναλαμβάνω, τῆς Ὀρθοδοξίας τὸ βαθύτερο κήρυγμα ζητεῖ ὁ Καρνάβαλος, περιφερόμενος εἰς τοὺς δρόμους τῆς Πολιτείας: Τὴ μεταμόρφωσι.
Καὶ εἶναι ὁ εἰλικρινέστερος καὶ ἐντιμότερος τῶν ὑποκριτῶν.
Ἴσως θὰ νομίσετε, ὅτι ἀστειεύομαι. Ἀπολύτως ὄχι.»
(Χαλκηδόνος Μελίτων, 8 Μαρτίου 1970)
Παλιότερα, κάποιοι δεσποτάδες αρνούνταν και αποδοκίμαζαν τα καρναβάλια στην ολότητά τους ως κατάλοιπα του παγανισμού, αντιχριστιανικά, εστίες ακολασίας κ.λπ. Αλλά και τότε, επιφανείς ιερωμένοι έθεταν τα πράγματα στη θέση τους, όπως έκανε ο φωτισμένος Χαλκηδόνος Μελίτων, ο οποίος στα χρόνια της δικτατορίας των συνταγματαρχών, από τον άμβωνα της Μητρόπολης Αθηνών, υπερασπίστηκε τα καρναβάλια. Ο ίδιος που υπερασπιζόταν τους νέους με τα μακριά μαλλιά που άλλοι δεσποτάδες και παπάδες αποδοκίμαζαν σαν ανώμαλους και εμπόδιζαν την είσοδό τους στις εκκλησίες.
Κι απ’ την άλλη… μαυρίλα! Ο Γλυφάδας Παύλος, και αρκετοί άλλοι, μισούν τους ξένους, μισούν τους αριστερούς, μισούν τους ομοφυλόφιλους, μισούν τις γυναίκες, μισούν τους Εβραίους, μισούν του Σλάβους, μισούν τους μουσουλμάνους, μισούν τους καθολικούς, και τα κηρύγματά τους είναι ναζιστικής έμπνευσης μέχρι το μεδούλι. Ο Καλαβρύτων Αμβρόσιος ευλογεί και εκθειάζει τους φασίστες της Χρυσής Αυγής, ενώ αποκαλεί τον Πατριάρχη, που δεν συμμερίζεται το φανατισμό και τη βαρβαρότητά του, «Τούρκο». Ο Πειραιώς Σεραφείμ δίνει οδηγίες για το πώς πρέπει να κάνουν έρωτα οι χριστιανοί. Ο Θεσσαλονίκης Άνθιμος, μετρ του εργαλείου του διαβόλου που είναι η τηλεόραση για πολλούς πιστούς, ξεσήκωνε τα πλήθη για το όνομα της Μακεδονίας, αλλά μόλις ανέλαβε η Δεξιά τη διακυβέρνηση, κατάπιε τη γλώσσα του. Γιατί, άραγε, δεν εξάπτονται αυτοί οι δεσποτάδες για τη συντελούμενη εξαθλίωση του ποιμνίου τους και την παράδοση της Ελλάδας στους ξένους κηδεμόνες; Ας αναρωτηθούν, λοιπόν, οι πιστοί: έχουν οι μεταμφιεσμένες οχιές καμία σχέση με τον Χριστό της θείας Χριστίνας και του «αγαπάτε αλλήλους»;
Το πιο ανησυχητικό είναι ότι οι δεσποτάδες της πολιτικής, συνεπικουρούμενοι από μερικούς δεσποτάδες της εκκλησίας, προκειμένου να ολοκληρώσουν το ξεκλήρισμα της κοινωνίας και το ξεπούλημα της Ελλάδας, δεν διστάζουν να υποθάλψουν και να αναβιώσουν τα πιο αναχρονιστικά, καθυστερημένα και διχαστικά συναισθήματα των ανθρώπων, που γίνονται ευάλωτοι στα δηλητήρια εξαιτίας των εξοντωτικών μέτρων που διαλύουν την οικονομική τους βάση και διαταράσσουν τον ψυχικό κόσμο των πολιτών αποσαθρώνοντας κάθε επίπεδο ανοχής, κατανόησης και συνύπαρξης, δημιουργώντας συνθήκες αλληλοσπαραγμού.
Η ανεξιθρησκία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ελευθερία της έκφρασης, όλες οι κατακτήσεις των τελευταίων διακοσίων ετών, κινδυνεύουν μαζί με την οικονομική λεηλασία της κοινωνίας και το ξεπούλημα της χώρας. Ένας νέος καταδικάστηκε σε φυλάκιση δέκα μηνών γιατί ο ιστότοπός του λέγεται «Γέρων Παστίτσιος», δεσποτάδες εμποδίζουν την καύση νεκρών ακόμα και άθεων και πιστών άλλου δόγματος, και μπλοκάρουν την ανέγερση ενός ιερού ναού των μουσουλμάνων, Χρυσαυγίτες και χριστιανοί επιτίθενται σε ηθοποιούς γιατί θεωρούν το έργο τους βλάσφημο και οι κυβερνητικοί αχυράνθρωποι ζητούν «δήλωση πίστης» από τον επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης! Ο αντίχριστος είναι επί των θυρών, με το ψευδώνυμο «Αλέξης»!
Στέλιος Ελληνιάδης